Bostanistas.gr : Ιστορίες για να τρεφόμαστε διαφορετικά

Έξω ξημερώνει. Καθισμένη στην άκρη του κρεβατιού, κρατάω το κεφάλι μου με τα δυο μου χέρια και τα μάτια μου κλειστά. Σαν να προσπαθώ να κρατηθώ από αυτό το παράξενο όνειρο, που συνεχίζεται ακόμα. Δυσανασχετώ που το ξημέρωμα με αναγκάζει να φύγω από αυτόν τον κήπο που, ενώ αλλάζει συνεχώς μορφές κι ιδιοκτήτες, παραμένει οικείος. Δεν φοβήθηκα όταν είδα τον ζοφερό Πλούτωνα να ανοίγει ένα ρόδι, να παίρνει έξι μόλις σπόρια, όσα αρκούσαν για να ισχυριστεί πως η Κόρη έφαγε στον Κάτω Κόσμο του, και να τα βάζει, κρυφά, στο στόμα της για να την «δέσει», διεκδικώντας από τη θεά της Σποράς το δικαίωμα να περνάει το μισό χρόνο μαζί της. Δεν φοβήθηκα ούτε όταν ο κήπος βρέθηκε μεσοπέλαγα, στο νησί των Φαιάκων, κι είδα τον ευτυχισμένο βασιλιά Αλκίνοο να περπατάει ανάμεσα στις ροδιές του, ούτε όταν μάκρυνε πάλι κι έφτασε στις ερήμους της Παλαιστίνης, που τις νύχτες πάντα φυσάει δροσερό τ’ αγέρι. Γινόταν γάμος κι ο Άντρας έλεγε στη Νύφη, αλληγορικά -ποιος θα μπορούσε να το πει με σιγουριά; -

Κλειστό μου περιβόλι, αδελφή μου νύφη,
κλειστό μου περιβόλι, πηγή σφραγισμένη ̇
στ’ αυλάκια σου παράδεισος από ροδιές,
με τέλειους καρπούς ̇
νάρδος και κρόκος,
μοσχοκάλαμο και κανέλα,
μ’ όλα τα ξύλα του Λιβάνου ̇
σμύρνα και αλόη,
κι όλα τα πρώτα μύρα. 

Συνέχιζα κι όσο περπατούσα, τόσο πυκνότερος γινόταν ο κήπος και τα ρόδια που λυγίζανε με το βάρος τους τα κλαριά, έλαμπαν, ανάμεσα στα φυλλώματα, σαν μικροί ήλιοι, έτοιμοι να εκραγούν στο δειλινό σκορπίζοντας έρωτα στη βραδιά. Σύμβολο του γάμου, σκέφτηκα, αλλά και της γονιμότητας και της αφθονίας, αφού την Πρωτοχρονιά σπάζαμε ένα ρόδι στις πόρτες μας για νά 'ναι το σπίτι μας γεμάτο καλά.

Άπλωσα το χέρι να κόψω ένα και ως εφιάλτης πετιέται μες από τη σκόνη των παλιών βιβλίων μια καθηγήτρια κουνώντας μου το δάχτυλο: «Τσιχλάκη, παιδί μου, πες μας για τη ροδιά!» κι εγώ σαν υπνωτισμένη παπαγάλισσα, όπως δεν έκανα ούτε καν ως παιδί, χωρίς ανάσα, όσα είχα διαβάσει στη μεγάλη, πανόδετη φυτολογία που ακόμα υπάρχει στη βιβλιοθήκη μας: «Η Ροία η κοινή (Punica granatum), ανήκει στην τάξη των Μυρτωδών (Myrtales). Καρπός της το ρόδι ή όπως το ονόμασε ο Πλίνιος, ο οποίος το ονόμασε, «μήλο των Καρχηδονίων (malum punicum)», ισχυριζόμενος πως τα καλύτερα ρόδια είναι της Καρχηδόνας. Παρατηρούμε πως ο σκληρός σα δέρμα και ταννικός φλοιός του περικλείει το συγκάρπιο με πολλές και χυμώδεις δρύπες του.» Τόσο χυμώδεις, σκέφτομαι, που ο χυμός ενός ροδιού αντιπροσωπεύει περίπου τα 3/4 του βάρους του.

Μια μουσική μεταμορφώνει και πάλι τον κήπο. Θα πρέπει νά 'μαι στην Ισπανία, στη Γρανάδα, την πόλη με τις ροδιές, που χάρισε το όνομα της, «granate», στον καρπό. Κι ύστερα φωτιά και πόλεμος και οι δρύπες εκρήγνυνται, από μεταλλικά ρόδια, που σκορπίζουν θάνατο και πάλι εμφανίζεται μπροστά μου ο Άδης κι η Κόρη και η ζωή κι η αναγέννηση, σαν δρύπες, σαν υποσχέσεις. Χάθηκα. Τα φώτα χαμηλώσανε.

Τρώμε στη μισοσκότεινη σάλα ενός περσικού εστιατορίου, στο Λονδίνο. Το βλέμμα μου πέφτει στην όμορφη, μεσόκοπη ιδιοκτήτρια. Τα μακριά, μαβιά βαμμένα νύχια της, που θυμίζουν χέρια κινέζου φεουδάρχη, με ξαφνιάζουν. Με κοιτάει με το αδιαπέραστο από το φως βλέμμα της και απαντάει: «Robb-e Anâr», σε μια ερώτηση που δεν διατύπωσα ποτέ με λόγια, δείχνοντας μου ταυτόχρονα την σκουρόχρωμη σάλτσα που σκέπαζε το κρέας στο πιάτο μου: «Robb-e Anâr, επαναλαμβάνει, στα αγγλικά θα το μετέφραζα ως μελάσσα ή πετιμέζι ροδιού». Δοκιμάζω, η γλυκόξινη γεύση του με εντυπωσιάζει.

Σίγουρα αυτήν προσπαθούσα να ανακαλέσω στη μνήμη μου εδώ και τόση ώρα, αρνούμενη να αποσπαστώ από το πρωινό μου όνειρο; Το χορέτστ, εξάλλου, είναι ένα από κείνα τα φαγητά που έκαναν την Ιρανική κουζίνα δημοφιλή χάρη στη γλυκόξινη ιδιαιτερότητα του ροδιού. Χρειάζεται το σωστά δεμένο πετιμέζι του, τριμμένα καρύδια κι ένα ρύζι μπασμάτι καλά «καψαλισμένο» (tadeegh) για να το απολαύσεις.

Χορέτστ με κοτόπουλο (Khoresht-eh Fesenjoon)

Υλικά - για 4 ως 6 άτομα

Βάζω ολόκληρο το κοτόπουλο να βράσει σε μια μεγάλη, βαθιά κατσαρόλα, μαζί με το σοταρισμένο κρεμμύδι, νερό και το αλάτι. Τα αφήνω να σιγοβράσουν σε μέτρια θερμοκρασία για 30 λεπτά, μέχρι να σιγομαγειρευτεί το κοτόπουλο. Αλέθω τα καρύδια στο μίξερ, χωρίς να τα αφήσω να γίνουν σκόνη. Προσθέτω στα αλεσμένα καρύδια τη ζάχαρη και το πετιμέζι ροδιού, χαμηλώνω κι άλλο τη φωτιά και αφήνω το φαγητό να σιγομαγειρεύεται για 1 ½  με 2 ώρες μέχρι να ψηθεί καλά το κοτόπουλο.

Η καλύτερη ένδειξη πως έγινε το φαγητό, είναι όταν αρχίσει και φαίνεται το λάδι των καρυδιών στην επιφάνεια της σάλτσας. Τότε το παίρνετε με μια κουτάλα του σερβιρίσματος και είτε το ανακατεύετε ξανά με τη σάλτσα είτε το απομακρύνετε για να γίνει πιο ελαφρύ το φαγητό.

Σημειώσεις
Αν βέβαια δεν έχετε πετιμέζι ροδιού, θα μπορούσατε να μαγειρέψετε το ίδιο φαγητό με απλό πετιμέζι, ανακατεμένο με λίγο χυμό λεμονιού και 1-2 πρέζες κρόκο (σαφράν).

Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο μπορείτε να μαγειρέψετε κεφτεδάκια από μοσχαρίσιο ή αρνίσιο κιμά που θα σερβίρετε με τηγανητά κρεμμύδια είτε θα τα ανακατέψετε με τη σάλτσα του κοτόπουλου που μαγειρέψαμε. Παραδοσιακά το φαγητό αυτό σερβίρεται και με πουρέ κολοκύθας.

Αυτή η εποχή, που αρχίζει από το Σεπτέμβρη και πιάνει μέχρι τα τέλη Οκτώβρη, είναι η καταλληλότερη για να μαγειρέψεις με ρόδια. Τώρα είναι ζουμερά και ταυτόχρονα ευχάριστα ξινά. Για να βγάλετε πιο εύκολα τα σπόρια από το ρόδι, το κόβετε οριζόντια στη μέση, το ανοίγετε με τα χέρια σας, για να μην το τραυματίσετε, και το χτυπάτε ελαφρά με μια ξύλινη κουτάλα για να πέσουν οι δρύπες από τον καρπό. Απομακρύνετε τον λευκό εσωτερικό του χιτώνα, χωρίς να διαλύσετε τις δρύπες.

Δεν προτείνω να φτιάξετε το δικό σας πετιμέζι, γιατί χρειάζεστε πολλά και διαφορετικά, πιο συμπυκνωμένα, ρόδια. Πιο εύκολα θα βρείτε πάστα ροδιού ή ένα τούρκικο ή μεσανατολικό ναρ, που πωλείται σε μπουκάλια στα διάφορα έθνικ μπακαλικάκια.