Bostanistas.gr : Ιστορίες για να τρεφόμαστε διαφορετικά

Αν θέλαμε να ανακηρύξουμε ένα και μόνο φαγητό ως έμβλημα της εγχώριας cucina povera, οι περισσότεροι ασφαλώς θα αναφωνούσαμε «η φασολάδα!». Διατροφικός θησαυρός αναμφισβήτητος, φαγάκι που τιμάται όσο λίγα σε καιρούς φτώχειας αλλά και πιάτο δεμένο με την παράδοσή μας σε εκδοχές ατέλειωτες: πλουμιστές και φορτωμένες με άλλες νοστιμιές όσο πηγαίνουμε προς τα βόρεια, όπως η πηλιορείτικη φασολάδα του Άρη Τσανακλίδη, ενώ κάπως ξαλαφρωμένες, λιτές και ανάλαφρες συνηθίζονται οι νησιώτικες εκδοχές της, προσαρμοσμένες πάντοτε στη χλωρίδα του κάθε τόπου. Τα μυστικά για το σωστό της μαγείρεμα αναρίθμητα, όμως αξεπέραστο, μέγα κόλπο για τις πιο νόστιμες φασολάδες ήταν, είναι και θα παραμείνει ένα: τα λεπτόφλουδα, “βραστερά” φασόλια.

Από τα ποιοτικότερα δείγματα της αγοράς εκείνα των Πρεσπών, όπου σύμφωνα με ιστορικές καταγραφές η καλλιέργειά τους παρατηρείται στα πέριξ των λιμνών ήδη από τη δεκαετία του 1920. Από τα πλέον εκλεκτά δε εκείνα του ντόπιου αγροτικού συνεταιρισμού “Πελεκάνος”. Τούτα τα φασόλια ευθύνονται, εν αγνοία μου, για μερικές από τις πιο χορταστικές, χυλωμένες φασολάδες του σπιτιού μας τα τελευταία χρόνια, χάρη στη φροντίδα και το ψάξιμο της φασολομανούς μητέρας.

Η αξιοθαύμαστη ιστορία του "Πελεκάνου" ξεκινά το 2003, οπότε μια ομάδα ντόπιων παραγωγών, με επικεφαλής τον Νίκο Στεργίου, αποφασίζουν να συστήσουν έναν συνεταιρισμό που θα επενέδυε υπεύθυνα στις ποιοτικές ποικιλίες φασολιών της περιοχής. Εκείνη την εποχή την αγορά κατέκλυαν φασόλια συσκευασμένα που είχαν την ένδειξη "Πρεσπών" χωρίς αυτό πάντοτε να ανταποκρίνεται στην αλήθινή τους προέλευση. Όλοι οι συμμετέχνοντας αγρότες διέθεσαν ανεξαιρέτως στον συνεταιρισμό αξιόλογα ποσά, ώστε να επεξεργάζονται, να συσκευάζουν και να τυποποιούν τα φασόλια που παράγουν εντός της γεωγραφικής τους περιφέρειας - με λίγα λόγια να στήσουν μία απολύτως αυτάρκη μονάδα. Όπως και έγινε.

Ακόμα σημαντικότερες οι κατακτήσεις που ακολούθησαν: ήδη από το 1994 τα φασόλια Πρεσπών είχαν χαρακτηριστεί Προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.) όμως μετά τις προσπάθειες του συνεταιρισμού, από το 2009, αναγνωρίστηκα και ως προϊόν Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (Π.Γ.Ε.). Οι αγρότες του ”Πελεκάνου” κατοχύρωσαν επίσης την ονομασία «φασόλι Πρεσπών» για τα είδη τους, καθώς το 50% της παραγωγής φασολιών στην περιοχή προέρχεται από τα δικά τους χέρια. Σε μικρό διάστημα τα φασόλια τους ξεχωρίζουν και δικαιώνονται στην ελληνική αγορά με την τιμή τους να φτάνει από τα € 0,3 και € 0,9 τα € 3 το κιλό.

Η συγκομιδή τους σχετικά σύντομη σε διάρκεια, εκτυλίσσεται τούτη την περίοδο, από τις αρχές Οκτωβρίου ως τα μέσα Νοεμβρίου, εξαρτημένη πάντοτε από τις βροχοπτώσεις. Τα φασόλια φτάνουν στη μονάδα, περνούν από τη φάση της διαλογής, όπου μηχανήματα και ανθρώπινο δυναμικό συνεργάζονται για να φιλτράρουν αποτελεσματικά τη σοδειά. Ωριμάζουν για περίπου δύο εβδομάδες σε σακιά και στη συνέχεια συσκευάζονται για να καταναλωθούν το πολύ μέσα σε δύο χρόνια. 

Ο υποδειγματικός συνεταιρισμός δεν περιορίζεται εντός συνόρων. Τα πολύτιμα φασόλια διατίθενται ήδη σε Βέλγιο, Καναδά και Γερμανία ενώ το 2010 απέσπασαν σχετικό βραβείο στον διαγωνισμό New Millenium Award στη Γενεύη. Τι τα κάνει όμως τόσο ξεχωριστά; Σύμφωνα με τους ειδήμονες το μικροκλίμα και το έδαφος των Πρεσπών συντελούν ώστε να προκύψουν λεπτόφλουδα και εξαιρετικά εύγευστα κατά το μαγείρεμά τους.

Για περισσότερες πληροφορίες γύρω από τα προϊόντα του "Πελεκάνου" - ονομασία εμπνευσμένη από τον αργυροπελεκάνο, σήμα κατατεθέν των Πρεσπών - μπορεί να βρει κανείς στην πληρέστατη ιστοσελίδα του συνεταιρισμού. Εκεί επίσης, όσοι το επιθυμούν, έχουν τη δυνατότητα να παραγγείλουν τα φασόλια της αρεσκείας τους, αξιοποιώντας τις υπηρεσίες του e-shop, όπου κι αν βρίσκονται στην Ελλάδα.