Bostanistas.gr : Ιστορίες για να τρεφόμαστε διαφορετικά

Από γαλλική πηγή πήρα ένα e-mail με τα στοιχεία για τον πρωτογενή τομέα της χώρας. Ξέρετε, οι Γάλλοι ενημερώνουν συχνά τον υπόλοιπο κόσμο για όσα τους κάνουν να νιώθουν περήφανοι: επειδή τους προτιμούν οι αλλοδαποί φοιτητές, επειδή οι ίδιοι επενδύουν στο εξωτερικό, επειδή γεννούν παιδιά (2,04 ανά Γαλλίδα), επειδή ο τρόπος ζωής τους αρέσει στην ανθρωπότητα, επειδή ξέρουν να τρων σαλιγκάρια κλπ. Στον γεωργικό τομέα, η Γαλλία είναι η πρώτη δύναμη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το μερίδιό της είναι το 18,1% στη συνολική παραγωγή κι αναλογεί σε 70,4 δισεκατομμύρια ευρώ. Δεύτερη δύναμη είναι η Γερμανία, με 13,4%, ακολουθεί η Ιταλία με 12,3% κι η Ισπανία με 10,6%. (Τα στοιχεία είναι για το 2011)

Ως εδώ καλά. Μεγάλη χώρα είναι, μεγάλες εκτάσεις έχει, κουλτούρα παραγωγής διαθέτει, άρα λογικά είναι η πρώτη δύναμη. Αυτό που με εξέπληξε, όμως, είναι το ποσοστό του πληθυσμού της Γαλλίας που απασχολείται στον πρωτογενή τομέα: μόλις το 5,6%, ήτοι 1.420.000 άνθρωποι. Ψαράδες, κτηνοτρόφοι, οινοπαραγωγοί, εκτροφείς βατράχων, παραγωγοί σαμπάνιας και φουά γκρα, μαρμελαδοπαραγωγοί, όλοι μαζί, είναι μόλις το 5,6% του εργατικού δυναμικού στην 1η χώρα της ΕΕ! Αναζήτησα τα στοιχεία της Ελλάδας. Δεν είμαστε τελευταίοι στην κατάταξη, καθώς υπάρχουν χώρες χωρίς καθόλου αγροτική παραγωγή, ωστόσο το ποσοστό της συμμετοχής του αγροτικού τομέα μας ανέρχεται μόλις στο 2,9% της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πόσοι ακριβώς, όμως, είναι οι Έλληνες αγρότες; Σύμφωνα με την τελευταία μελέτη της ΠΑΣΕΓΕΣ με θέμα Πρόσφατες Εξελίξεις στην Αγροτική Οικονομία της Ελλάδας που σταματά, επίσης, στο 2011, ο αριθμός δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητος: το 12,4% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού της χώρας, ήτοι 507.000 άνθρωποι. (Στη Ευρώπη των 27 ο μέσος όρος ανά χώρα κυμαίνεται στο 5%, αλλά επαναλαμβάνω ότι υπάρχουν χώρες χωρίς καθόλου αγροτική παραγωγή)

Από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, το σύνολο των απασχολούμενων στον πρωτογενή τομέα ανέρχεται σε 750.000 άτομα αλλά οι κατ’ επάγγελμα αγρότες που τηρούν βιβλία είναι περίπου 350.000. Οι υπόλοιποι προσδιορίζονται ως «πολυλειτουργικοί αγρότες», δηλαδή έχουν μια πολύ μικρή έκταση, άλλο κύριο επάγγελμα, εισοδήματα από άλλες πηγές κλπ.

Ας σταθούμε λίγο στο σοκαριστικά χαμηλό (σε σχέση με όσα έχουμε συνηθίσει εμείς) ποσοστό των Γάλλων αγροτών, που έχουν καταφέρει να κάνουν τη χώρα τους πρώτη δύναμη στην ΕΕ στον τομέα τους. Πώς το κάνουν αυτοί, δηλαδή, και ποιες είναι οι διαφορές με εμάς; Δεν θα σας ζαλίσω με νούμερα γιατί θα ζαλιστούμε (οι τεχνοκράτες του Υπουργείου τα γνωρίζουν πολύ καλά), θα τα πούμε λίγο χοντρικά. Ρωτώντας και ψάχνοντας, λοιπόν, βρήκα ότι – σε αντίθεση με τους Γάλλους που έχουν τεράστιες εκμεταλλεύσεις και συνεργασία - στη χώρα μας:

• Το 75% των αγροτικών εκμεταλλεύσεων αφορά μικρές εκμεταλλεύσεις, μέχρι 50 στρέμματα.
• Το 70% περίπου της γης είναι ενοικιαζόμενη.
• Το συντριπτικό ποσοστό (περίπου 98%) αφορά οικογενειακές εκμεταλλεύσεις.

Έχουμε και λέμε, δηλαδή: κατακερματισμένη και όχι φτηνή γη, έλλειψη συνεργατικής παιδείας, έλλειψη σχεδίων και φιλοδοξίας, απουσία συνολικού σχεδίου αγροτικής ανάπτυξης. Όπως και στους υπόλοιπους τομείς, δηλαδή, όπου ο καθένας μας προτιμά να είναι ένα μαγαζάκι χωρίς να βλέπει πώς μπορεί να ενωθεί με το διπλανό του για να κάνουν ένα πολυκατάστημα. Προβληματίστηκα πολύ με τα αποτελέσματα του 5,6% των οικονομικά ενεργών Γάλλων που απασχολείται στη γεωργία. Εμείς λέμε «να γυρίσει ο κόσμος στα χωράφια για να αντιμετωπίσουμε την κρίση», αλλά με ποιους όρους να γυρίσει ο κόσμος στα χωράφια; Να γυρίσει για να βγάζει τα δικά του λαχανικά; Για να έχει ένα αβέβαιο μεροκάματο; Να γυρίσει προκειμένου να πηγαίνει στη λαϊκή να πουλάει τα προϊόντα του; Με ποια προοπτική, τελικά, να γυρίσει ο κόσμος στα χωράφια;

Αυτή είναι μια απάντηση που δεν μπορεί να δοθεί παρά μόνο από το Υπουργείο. Εάν δεν γίνει σχέδιο, εάν δεν υπάρξει μια ολοκληρωμένη πολιτική, δεν θα ξέρουμε για τι πράγμα μιλάμε και πολύς κόσμος θα χάσει χρόνο και χρήμα προκειμένου «να γυρίσει στα χωράφια». Κρίμα κι άδικο.

Εάν όχι τώρα, πότε; Κι αν όχι ο Τσαυτάρης, που «ξέρει τη δουλειά», τότε ποιος;