Bostanistas.gr : Ιστορίες για να τρεφόμαστε διαφορετικά

Έβλεπα το site eaffe.org της Ένωσης Αρωματικών και Φαρμακευτικών Φυτών Ελλάδας. Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία, ιδρύθηκε πριν ένα χρόνο ακριβώς με έδρα τη Θεσσαλονίκη και σκοπό την ανάδειξη και αξιοποίηση των ελληνικών αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών, την προώθηση της έρευνας, παραγωγής, διάθεσης και χρήσης τους.

Όλο και περισσότερους ακούω να ξεκινούν ενασχόληση (ή να το σκέφτονται) με τα αρωματικά φυτά. Δεν υπάρχει εύκολη καλλιέργεια. Επίσης δεν υπάρχει εγγυημένη καλλιέργεια, ούτε καλλιέργεια με σίγουρο εισόδημα. Ωστόσο, τα αρωματικά φυτά έχουν πολλά πλεονεκτήματα για έναν νέο καλλιεργητή και η Ελλάδα ενδείκνυται γι’ αυτό. Είναι πολύ σημαντικό να μαζευτούν καλλιεργητές και ειδικοί σε μια Ένωση. Δεν ξέρω αν θα τα καταφέρουν αλλά το εύχομαι.

Ανάμεσα στους στόχους της ΕΑΦΦΕ, διάβασα ότι περιλαμβάνεται η προώθηση του αρωματουρισμού στην Ελλάδα. «Μα τι ωραία ιδέα!» σκέφτηκα. Έκανα μια μικρή έρευνα σχετικά. Οι πρώτες αναφορές στο θέμα «αρωματουρισμός» που βρήκα είναι της δεκαετίας του 2000. Τότε που έμοιαζε ότι impossible is nothing. Παγκοσμίως, όχι μόνο στην Ελλάδα. Με την αρωματοθεραπεία να γίνεται must, τα spa στην άνθησή τους, τις «εναλλακτικές» εταιρίες καλλυντικών να παίρνουν κεφάλι από τα μεγαθήρια του μαζικού business των cosmetics και την κοινωνία ν’ αναζητά νέους τρόπους που θα την οδηγήσουν στα ελιξίρια της νεότητας και της ομορφιάς, απορώ πώς η λέξη «αρωματουρισμός» δεν έγινε το απόλυτο hit της δεκαετίας.

Τι είναι ο αρωματουρισμός; Η επίσκεψη σε χώρους παραγωγής αρωματικών φυτών και αιθέριων ελαίων. Όπως υπάρχουν οι «Δρόμοι του κρασιού», πες ότι γίνονται οι «Δρόμοι του αρώματος». Ο κόσμος συρρέει για να οσμιστεί μέντα, δυόσμο, τσάι του βουνού, λουίζα, να δοκιμάσει, να πειραματιστεί, ν’ αγοράσει. Και πηγαίνει και παρά πέρα, γιατί έμαθε ότι υπάρχει μια καλύτερη ποικιλία και πιο κείθε, γιατί το τσάι είναι πιο δυνατό και το εκχύλισμα πιο elegant. Κι αναπτύσσονται περιοχές ολόκληρες, καθώς το σύγχρονο lifestyle επιτάσσει την ανακάλυψη νέων ενδιαφερόντων για τον voyager του 2020.

Ο αρωματουρισμός δεν έγινε το απόλυτο hit. Έγινε, όμως, ο αγροτουρισμός. Στα λόγια τουλάχιστον. Διότι, στην πράξη, μόνο επιστροφή στη φύση δεν είναι η διαμονή σε έναν πανέμορφο ξενώνα στον οποίο οι επισκέπτες περνούν τη μέρα τους δοκιμάζοντας τοπικά προϊόντα. Αγροτουρισμός δεν είναι bed and breakfast και ταβέρνα. Ποτέ δεν τέθηκαν κανόνες από την πολιτεία ώστε να διακρίνεται ο αγροτουρισμός από τον «συμβατικό» τουρισμό: άλλοι ξενώνες «αγροτουριστικοί» λειτουργούν ως ξενοδοχεία, άλλοι ως ενοικιαζόμενα δωμάτια, άλλη άδεια θέλει η ταβέρνα, άλλη το μπαρ/καφέ, άλλη η μεταποίηση προϊόντων, με αποτέλεσμα τα πολυδιαφημισμένα «Αγροτουρισμός σημαίνει να τρυγήσουμε μαζί, κοπιάστε να μαζέψετε κάστανα, να αρμέξετε τις αγελάδες μας και να πατήσετε τα σταφύλια μας» να μην υλοποιείται παρά σε ελάχιστες περιπτώσεις. Συνήθως οι «αγροτουρίστες» επιστρέφουν έχοντας επιπλέον κιλά από το πολύ φαγητό κι όχι εμπειρία από αγροτικές εργασίες και ζωή στη φύση.

Η μόνη θεσμική παρέμβαση που έγινε είναι πρόσφατη (επί υπουργίας Τσαυτάρη) θέσπιση της Οικοτεχνίας για τα πολυαγροκτήματα, τα αποτελέσματα της οποίας θα φανούν.
Ο αγροτουρισμός πρωτοήρθε στην Ελλάδα κάπου το 1997. Θυμάμαι την πρώτη έκθεση τοπικών προϊόντων που διοργανώθηκε στην Παλιά Επίδαυρο με σκοπό την προώθησή του, ταυτόχρονα με τη λειτουργία του Μικρού Θεάτρου. Έκτοτε ελάχιστα βήματα έγιναν. Αντίθετα, άλλες χώρες που άρχισαν πολύ αργότερα από εμάς, έχουν κάνει άλματα. Διότι το κοινό υπάρχει.

Δεν αμφιβάλλω ότι υπάρχει κοινό και για αρωματουρισμό. Εφόσον υπάρχει για παρακολούθηση πουλιών, γιατί να μην υπάρχει και για παρακολούθηση αρωματικών φυτών; Όμως, γνωρίζοντας τη χώρα μας, μου ακούγεται σαν μια ακόμα λέξη. Μακάρι να μην είναι. Μακάρι να γίνουν αρωματουριστικές μονάδες, μακάρι να στρώσουν τα πράγματα και με τις αγροτουριστικές. Εάν, πάντως, πρόκειται να βαφτιστεί «αρωματουρισμός» η διαμονή σε ξενώνες όπου η μόνη διαφοροποίηση θα είναι ότι στο πρωινό θα σερβίρεται τσάι του βουνού και χαμομήλι από την περιοχή, ευχαριστώ, αλλά προτιμώ να τον στερηθώ. 

Ο τουρισμός είναι πολύ σοβαρή υπόθεση και απαιτεί σοβαρή αντιμετώπιση από την πολιτεία και τους επαγγελματίες. Όχι μόνο rooms to let και χυλοπίτες από τα χεράκια της γιαγιάς.