Bostanistas.gr : Ιστορίες για να τρεφόμαστε διαφορετικά

Ξεβοτανίζω, σκάβω, ξεπετραδίζω, βάζω κοπριά, ποτίζω, φυτεύω, ξαναποτίζω. Περιμένω. Μέρες, εβδομάδες, καμιά φορά μήνες, ίσως και χρόνια. Και μετά βλέπω τον καρπό του κύκλου: ξεβοτανίζω, σκάβω, ξεπετραδίζω, βάζω κοπριά, ποτίζω, φυτεύω, ξαναποτίζω. Περιμένω.

Κυριολεκτικά ή μεταφορικά, όλοι είμαστε καλλιεργητές. Κάτι φυτεύουμε, κάτι ποτίζουμε, κάτι περιμένουμε. Ως καλλιτέχνης, η υπομονή είναι αναγκαία. Ως παιδί αγροτών, μεγαλωμένο στο χωριό, η υπομονή ήταν από τις πρώτες αρετές που διδάχθηκα απλά παρατηρώντας. Τις εποχές, τον καιρό, τις διαθέσεις.

Ζούμε σε περίεργους καιρούς. Καιροφυλαχτούν καταιγίδες, γυμνοσάλιαγκες, άγονα εδάφη. Ή σε τίτλους ειδήσεων: κρίση, διαφθορά, ανεργία. Ξέρουμε όλοι ότι ο σπόρος που φυτεύεται από το ίδιο μας το χέρι θα μας προσφέρει νοστιμότερο καρπό. Θέλει υπομονή. Και επιμονή. Και στα καλλιτεχνικά και στα αγροτικά. Και στη ζωή γενικότερα...

Από τον Μάρτη έχω ένα χωραφάκι σε έναν λόφο του Μπράιτον, το οποίο το νοικιάζουμε με μια φίλη μου από τον δήμο στη συμβολική τιμή των 34 λίρων τον χρόνο. Στα Αγγλικά λέγεται allotment. Ο θεσμός είναι παλιός, από την εποχή των Αγγλοσαξώνων, αιώνες πριν. Στις αρχές του 19ου αιώνα και ενώ συντελούνταν η βιομηχανική επανάσταση, η παροχή γης για καλλιέργεια από πλούσιους γαιοκτήμονες ήταν αναγκαία για την επιβίωση πολλών οικονομικά αδύναμων, καθώς δεν υπήρχε κράτος πρόνοιας τότε. Το allotment άρχισε να αποκτάει νομική υπόσταση το 1908 και αποτέλεσε τρόπο ενίσχυσης των στρατιωτών του πρώτου παγκοσμίου πολέμου μετά το 1919.  Διαδόθηκε πολύ κατά τη διάρκεια του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου, όταν οι Άγγλοι άρχισαν να βιώνουν τα αποτελέσματα του αποκλεισμού από τους Γερμανούς και ξεκίνησαν μια εκστρατεία 'Σκάψε για τη Νίκη'. Ηταν μια ύστατη προσπάθεια ενάντια στην πείνα και μια κίνηση που ενίσχυσε την αυτοπεποίθηση και τη συλλογικότητα της αγγλικής κοινωνίας.

Σήμερα θεωρείται τύχη να έχει κάποιος ένα allotment. Με πανάκριβα ενοίκια, κυρίως στο Λονδίνο και στο Μπράιτον, ένας κήπος καμιά φορά είναι πολυτέλεια. Επιστημονικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι όσοι έχουν ένα χωράφι θωρακίζουν τον εαυτό τους από δυσάρεστες σκέψεις και κατάθλιψη, κοινωνικοποιούνται, εξασκούνται, απολαμβάνουν φρέσκα και υγιεινά φρούτα και λαχανικά, χαλαρώνουν. Βέβαια, καμιά φορά δεν χρειάζεται η επιστήμη να επιβεβαιώσει τα αυτονόητα... (δείτε ένα σχετικό βίντεο). Υπολογίζεται οτι μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο υπάρχουν 330.000 ενοικιαστές allotment ενώ περίπου 90.000 είναι σε λίστες αναμονής. Εγώ περίμενα περίπου πέντε χρόνια μέχρι να βρεθεί διαθέσιμο χωράφι.

Το χωραφάκι μου είναι διαφυγή. Οπως και η φωτογραφία. Εστιάζω στη δική μου, τη μοναδική μου πραγματικότητα. Βλέπω έναν σπόρο, μια ιδέα να εξελίσσεται. Προστατεύω το μικρό φυτό από τον αέρα μέχρι να μεγαλώσει. Κάθε μέρα σκάβω. Στιβάζω τις πέτρες και τις κάνω μονοπάτια έτσι ώστε, όταν όλα γύρω μου θα είναι λάσπη, εγώ να πατάω κάπου καθαρά. Βάζω τα ζιζάνια στην κομπόστα, γιατί ακόμα και από τα ζιζάνια βγάζει κανείς θρεπτικά στοιχεία για το έδαφος. Σχεδιάζω τον κήπο, υπολογίζω πότε πρέπει να ξεριζώσω ένα φυτό και να το αντικαταστήσω απο κάποιο άλλο εποχιακό. Περιμένω.

Πόσοι συμβολισμοί... Η τέχνη είναι η θεραπεία μου. Το ίδιο και η κηπουρική. Δεν μπορώ να τα διαχωρίσω. Ξέρω μόνο ότι πρέπει να κάνω υπομονή. Και να μελετάω τον καιρό ή τους καιρούς.

[H Εύα Βουτσάκη είναι ανταποκρίτρια του protagon.gr από το Μπράιτον]