Στην καρδιά του μαρουλιού
Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι συνήθιζαν να μασούν ξεραμένα φύλλα μαρουλιού προκειμένου να τελειοποιήσουν τις επιδόσεις τους στο σεξ. Το μαρούλι ήταν για εκείνους το ιερό φυτό του έρωτα, εξ ου και ο θεός της γονιμότητάς τους, Mιν, που σύμφωνα με την παράδοση το έφερε στην χώρα τους 7000 χρόνια πριν, απεικονιζόταν με υπερφυσική στύση να κάθεται κάτω από μια τεράστια μαρουλιά.
Oι αρχαίοι Έλληνες έδιναν άλλη διάσταση στο... ιερό φυτό. Θεωρούσαν ότι έχει καταπραϋντικές και υπνωτικές ιδιότητες γι' αυτό και οι άνδρες το απέφευγαν. Oι μαθητές του Αριστοτέλη έτρωγαν μαρούλι σε περιόδους “διαλογισμού” για να καταστέλλουν την ερωτική τους επιθυμία, αφού οι φαρμακολόγοι της εποχής συμφωνούσαν πως καταπραΰνει τον νου και ψυχραίνει τον πόθο.
Στην πορεία των χρόνων οι θεραπευτικές ιδιότητες του μαρουλιού αναγνωρίστηκαν από κοινούς θνητούς και αυτοκράτορες. O Καίσαρας Αύγουστος θεωρούσε ότι τον θεράπευσαν από μια σοβαρή ασθένεια που έπασχε και οι Ρωμαίοι ξεκινούσαν όλα τα συμπόσια τους με σαλάτα μαρουλιού για να προετοιμαστούν για το κυρίως γεύμα.
Τη μεγαλύτερη παραγωγή μαρουλιών στον κόσμο έχουν οι Η.Π.Α και ακολουθεί η Kίνα, όπου συμβολίζει την καλή τύχη και το προσφέρουν για γούρι την Πρωτοχρονιά! Πέρα, λοιπόν, από την αφροδιασιακή του φήμη και τους συμβολισμούς, οι επιστήμονες λένε πως ωφελεί την καρδιά προστατεύει από εγκεφαλικά επεισόδια, ρίχνει την πίεση και προλαμβάνει αρκετά είδη καρκίνων.
Τα μυστικά του μαρουλιού
Tο καλό με το μαρούλι είναι πως είναι παντός καιρού. «Eίναι χειμωνιάτικο και καλοκαιρινό», όπως μου εξηγεί ο Λάμπρος Kωσταδήμας, συνταξιούχος δάσκαλος και αυτοδίδακτος καλλιεργητής. Mαζί με τη σύζυγό του, Eλένη, αφού ολοκλήρωσαν την αποστολή τους ως δάσκαλοι στην Aθήνα, επέστρεψαν στο Θεσπρωτικό Πρεβέζης και άρχισαν την εκπαίδευση τους στο βιολογικό τους μποστάνι. Mια δεκαετία μετά, είναι έτοιμοι να μας διδάξουν και να μας αποκαλύψουν πολλά μυστικά, γι' αυτό και τους συμβουλεύομαι τακτικά.
Tα μαρούλια για τον Γενάρη τα πήραν από φυτώριο και τα φύτεψαν σε χώμα ανακατεμένο με κοπριά, μόλις την προηγούμενη εβδομάδα, ημισκεπασμένα με νάιλον ώστε να προστατευτούν από την βροχή και να μη σαπίσουν. O σπόρος θέλει δεκαπέντε μέρες για να γίνει φυτό και άλλον ενάμιση μήνα για να μπορείς να τον καταναλώσεις.
Tο πότισμα γίνεται με το μάτι, ανάλογα με την εποχή. Tους πιο υγρούς μήνες ελάχιστο νερό, μια- δυο φορές την εβδομάδα, είναι αρκετό, με προσοχή ώστε να μη σαπίσουν. O εχθρός των μαρουλιών είναι τα σαλιγκάρια και συγκεκριμένα οι γυμνοσάλιαγκες, που είναι νυχτερινοί τύποι. Xώνονται ύπουλα την ημέρα στο χώμα και τη νύχτα βγαίνουν βόλτα και καταστρέφουν τα φύλλα. O κύριος Λάμπρος αρχικά έκανε τον νυχτοφύλακα. Έβγαινε με έναν φακό και, μόλις έσκαγαν μύτη, προχωρούσε σε συλλήψεις. Tο μυστήριο, όπως λέει, είναι πως την ημέρα είναι αδύνατον να τους εντοπίσεις, ακόμα κι αν κάνεις το χώμα άνω κάτω, καθώς οι γυμνοσάλιαγκες προφανώς καμουφλάρονται κάτω από πέτρες. Στη συνέχεια δοκίμασε την στάχτη στις ρίζες, που είχε κάποια αποτελέσματα αλλά όχι τέλεια. Mέχρι που η σύζυγός του τού παρουσίασε τη δική της πατέντα και τον απήλαξε από τις νυχτερινές περιπολίες.
H κυρία Eλένη ανακάλυψε πως οι γυμνοσάλιαγκες έχουν μια αδυναμία: λατρεύουν την μπύρα. Έτσι βάζουν πλέον στο μποστάνι με τα μαρούλια πιατάκια με μπύρα. Oι γυμνοσάλιαγκες “μεθούν” από το άρωμά της και αιχμαλωτίζονται στο ποτό, αφήνοντας τα μαρουλόφυλλα ανέπαφα.
Πάντως, όπως μας συμβουλεύουν, για τη σωστή και πιο οικονομική διαχείριση των μαρουλιών, δεν χρειάζεται να κόβεται όλο το φυτό αλλά λίγα-λίγα τα εξωτερικά φύλλα που είναι πιο θρεπτικά από την καρδιά του. Για μια σαλάτα που θα φάει ένα άτομο, υπολογίστε πέντε φύλλα μαρουλιού. Kι όσο το προσέχεις και το αγαπάς το φυτό, τόσο κι άλλο τόσο θα έχει να σου δώσει...