Κολοκυθόπιτα γυμνή: νόστιμη και ευεργετική

των Αγλαΐας Κρεμέζη, Κώστα Μωραΐτη 13 Ιανουαρίου 2015 • Συνταγές • κολοκύθα, κολοκυθόπιτα

Δεν είναι απαραίτητο να ανοίξετε σπιτικό φύλλο αν θέλετε να φτιάξετε μία αυθεντική πίτα ελληνική ή της ανατολικής Μεσογείου. Μπορείτε να επιλέξετε την χωρίς φύλλο εκδοχή της, που αποκαλείται και “γυμνή”. Τούτη είναι η βασική συνταγή και μπορείτε να την προσαρμόσετε για κάθε εποχικό λαχανικό: π.χ. συνδυασμό με σοταρισμένα πράσα και καρότα τον χειμώνα ή μελιτζάνες και πιπεριές το καλοκαίρι, ας πούμε. Οι παραλλαγές είναι ατέλειωτες.

Οι παραδοσιακές “γυμνές πίτες”, εκείνες δηλαδή που δεν είναι τυλιγμένες σε φύλλο όπως είθισται με τις περισσότερες πίτες λαχανικών, συχνά περιέχουν τυρί - τριμμένη φέτα συνήθως - αλλά υπάρχουν και παραδοσιακές χορτοφαγικές παραλλαγές, όπως το χορτόψωμο από την Ήπειρο και τη Νότια Αλβανία. Σε εκείνη τη συνταγή χόρτα και αρωματικά ενσωματώνονται και δένουν με καλαμποκάλευρο. Η αγαπημένη μου “γυμνή πίτα” είναι εκείνη που ετοιμάζουμε το καλοκαίρι με κολοκυθάκια, τα οποία έχουμε συχνά σε αφθονία τον Ιούνιο, ολόφρεσκα από τον κήπο μας.

Δεν μπορώ όμως να σταματήσω να δοκιμάζω νέες παραλλαγές, προσθέτοντας ή αντικαθιστώντας υλικά, ακόμα και στις πιο πετυχημένες μου συνταγές, διαφορετικά βαριέμαι. Τούτη η συνταγή είναι για μια πολύ εύκολη χειμερινή “γυμνή” πίτα με κολοκύθα, την οποία τελειοποίησα για το βιβλίο μου. Αντί για το καλαμποκάλευρο της βασικής συνταγής, συνήθως φτιάχνω αυτή την πίτα με φρυγανισμένα ψίχουλα ή, ακόμα καλύτερα, με νιφάδες βρώμη αλεσμένες στο μπλέντερ. Το αποτέλεσμα είναι μια ελαφρύτερη, νόστιμη πίτα που τυχαίνει να είναι και χωρίς γλουτένη, κατάλληλη για τους φίλους μας που ακολουθούν ειδική διατροφή. Της έχω επίσης προσθέσει ηλιόσπορους και κεφαλοτύρι που της δίνουν ωραία, τραγανή κρούστα.

Συνήθως την σερβίρω ως κύριο πιάτο με μία πλούσια σαλάτα εποχής. Όμως μπορεί να γίνει και ορεκτικό και είναι το αγαπημένο κολατσιό των επισκεπτών μας στο πικ -νικ, καθώς συχνά την φέρνουμε μαζί μας στην παραλία κομμένη σε μπουκιές.

Κίτρινη, "γυμνή" κολοκυθόπιτα
Βασισμένη σε συνταγή από το βιβλίο μου Mediterranean Vegetarian Feasts.

Χωρίς γλουτένη

Κύριο πιάτο για 5 ως 6 άτομα ή για 8 ως 10 μερίδες για μεζέ.

½ φλιτζάνι (80 ml) ελαιόλαδο και λίγο ακόμα για ράντισμα στο τέλος
1 κιλό κολοκύθα χοντροτριμμένη στον τρίφτη του κρεμμυδιού
αλάτι
1 κρεμμύδι (περίπου 225 γραμμ.) ψιλοκομμένο ή τριμμένο
340 γραμμ. τυρί φέτα, λιωμένη με πηρούνι
1 ¼ φλιτζάνια νιφάδες βρώμης
1 κ.γ. Μαράς ή Χαλέπικο πιπέρι ή φρεσκοτριμμένο πιπέρι για τη γεύση
1 κ.σ. φρέσκο άνηθο
½ φλιτζάνι φρέσκα φύλλα δυόσμο, ψιλοκομμένα
3 αυγά
1 φλιτζάνι (140 γραμμ.) ξεφλουδισμένο ηλιόσπορο
3-4 κ.σ. τριμμένο κεφαλοτύρι

Προθερμάνετε τον φούρνο στους 190º C. Στρώστε τη λαμαρίνα του φούρνου με λαδόκολλα και αλείψτε την με ελαιόλαδο. Πασπαλίστε την κολοκύθα με 1 κ.γ. αλάτι, ανακατώστε και αφήστε την σε σουρωτήρι για 10 λεπτά, να μαλακώσει.

Πιέστε με τις χούφτες σας τη σάρκα της κολοκύθας πάνω από τον νεροχύτη για να φύγουν τα υγρά και μεταφέρετέ την σε μεγάλη γαβάθα. Προσθέστε το κρεμμύδι, τη βρώμη, τη φέτα, το πιπέρι, τον άνηθο και τον δυόσμο. Χτυπήστε και προσθέστε τα αυγά, ένα-ένα, ανακατεύοντας καλά με τα χέρια σας ή με μία μεγάλη σπάτουλα για να ενσωματωθούν όλα τα υλικά. Προσθέστε τέλος 1/3 φλιτζ. ελαιόλαδο και ανακατέψτε ξανά.

Πασπαλίστε τη λαδωμένη λαδόκολλα στο ταψί με μερικούς ηλιόσπορους και προσεκτικά απλώστε από πάνω το μίγμα της κολοκύθας. Πιέστε με σπάτουλα ή με την παλάμη και ισιώστε την επιφάνεια. Προσοχή, το μίγμα δεν πρέπει να έχει πάχος περισσότερο από 2-2,50 εκ. Ραντίστε με ελαιόλαδο και πασπαλίστε με τους υπόλοιπους ηλιόσπορους και το τριμμένο τυρί.

Καλύψτε την χαλαρά με αλουμινόχαρτο και ψήστε για 30 λεπτά. Αφαιρέστε το αλουμινόχαρτο και ψήστε για επιπλέον 10 με 15 λεπτά, μέχρι το μίγμα να σφίξει και να ροδίσει καλά η επιφάνεια.