Bostanistas.gr : Ιστορίες για να τρεφόμαστε διαφορετικά

Ό,τι ήταν να δώσουν φέτος οι καστανιές, το έδωσαν. Ακόμη και κάποιες από τις όψιμες στέγνωσαν από την καλοκαιρία του Νοέμβρη και έριξαν όλα τα καβούκια τους, με ό,τι κάστανα είχαν μέσα, και χάθηκαν στο παχύ στρώμα των φύλλων κάτω από τα δέντρα. Τα περισσότερα από αυτά θα γίνουν τροφή των τρωκτικών που αλωνίζουν στα χωράφια και θα παχύνουν ακόμη περισσότερο τα αγριογούρουνα για τα οποία το φθινόπωρο, με την πληθώρα των καρπών, είναι γι’ αυτά ό,τι το Πάσχα για τους ανθρώπους.

Σε γενικές γραμμές, η φετινή χρονιά για τα κάστανα στα χωριά πέριξ του Τυμφρηστού ήταν καλή και τούτο οφείλεται στο δροσερό καλοκαίρι που περάσαμε και το οποίο βοήθησε πολύ τα δέντρα να δέσουν μεγάλο καρπό. Αλλά, από την άλλη, η υγρασία που επικρατούσε όλο το προηγούμενο διάστημα τα έκανε πιο ευάλωτα στους λογής μύκητες. Έτσι, από την παραγωγή κάθε δέντρου ένα μεγάλο ποσοστό ήταν χαλασμένο και άρα έβγαιναν εκτός εμπορίου ή συντήρησης. Αυτά τα κάστανα, όμως, δεν πήγαιναν ποτέ χαμένα γιατί οι νοικοκυρές  έκοβαν το χαλασμένο μέρος τους και τα έβραζαν ή τα έψηναν για το σπίτι και μάλιστα αυτά, εκτός του ότι έβραζαν πιο γρήγορα, ήταν και πιο νόστιμα. Όμως και το χαλασμένο μέρος του κάστανου δεν πήγαινε κι αυτό χαμένο γιατί τότε στα σπίτια υπήρχαν κότες και γουρούνια που δεν περιφρονούσαν καθόλου αυτά τα μεζεδάκια.

Από τα καλά τώρα κάστανα, άλλα πήγαιναν στο εμπόριο και έβγαζε ένα μικρό εισόδημα ο παραγωγός και άλλα τα συντηρούσαν με διάφορους τρόπους έτσι ώστε να τα έχουν φρέσκα μέχρι το τα Χριστούγεννα και ακόμη παραπέρα. Ο κύριος τρόπος συντήρησής τους ήταν να τα βάζουν μέσα σε ένα ξύλινο κουτί, να σπέρνουν ανάμεσά τους βρώμη, την οποία κατάβρεχαν, και αυτή δεν αργούσε να φυτρώσει και να αγκαλιάσει σφιχτά τα κάστανα παρέχοντάς τους έτσι δροσιά μέχρι την ημέρα που θα τα ξέθαβαν. Εξυπακούεται ότι με αυτό τον τρόπο συντηρούσαν κάστανα που ο καρπός τους δεν είχε το παραμικρό σκάσιμο το οποίο θα επέτρεπε την είσοδο υγρασίας στον καρπό και θα τον σάπιζε. Σε αντίθετη περίπτωση, η συντήρηση πήγαινε περίπατο όπως συνέβαινε και όταν έβγαζαν τα κάστανα από την υγρή φωλιά τους και δεν καταναλώνονταν γιατί ξεραίνονταν αμέσως.

Ένας άλλος τρόπος διατήρησης των κάστανων ήταν η ξήρανση με ή χωρίς τη φλούδα τους στον ήλιο, πράγμα που τα έκανε πιο εύγεστα γιατί έφευγε όλη η υγρασία τους. Αυτά τα ξηρά κάστανα τα έβραζαν και ήταν νοστιμότατα ενώ εκείνα που διατηρούσαν στην υγρή βρώμη συνήθως τα έψηναν και θεωρούνταν μάλιστα ιδιαίτερη προσφορά στο τραπέζι. Στα κάστανα που ξήραναν συγκαταλλέγονταν και τα άγρια κάστανα, μικρότερα σε μέγεθος, με περισσότερες ίνες και κάπως πικρά αλλά ήταν εξαιρετικά όταν τα έβραζαν και σέρβιραν ζεστά ενώ πολλές φορές στα φτωχά νοικοκυριά ήταν και το κυρίως δείπνο.

Να θυμήσουμε ότι κατά τα περασμένα χρόνια τα κάστανα δεν ήταν ποτέ αρκετά και λίγα από τα χωριά του Τυμφρηστού που προαναφέραμε είχαν μεγάλη παραγωγή η οποία έβγαινε στο εμπόριο. Όλα τα νοικοκυριά δεν είχαν καστανιές γιατί το έδαφος των χωραφιών τους δεν ήταν κατάλληλο για την ανάπτυξή τους αλλά όλοι λίγο-πολύ βολεύονταν με τις ανταλλαγές προϊόντων που έκαναν κι έτσι δεν έλειπαν από κανένα...