Τσίπουρο, το νέκταρ του Νοέμβρη
Στάζουν ακόμη οι σωλήνες των καζανιών σε όλες τις περιοχές της χώρας, όπου καλλιεργούνται αμπέλια, και οι άνθρωποι φτιάχνουν εκτός από κρασί και τσίπουρο. Πολλά σπίτια γιορτάζουν το μέγα γεγονός της απόσταξης με ωραίο τρόπο και καλούν φίλους και γνωστούς να συμμετάσχουν στην παρέα και, δίπλα στο καζάνι που αχνίζει και τη φωτιά που πυρώνει, δοκιμάζουν το πρωτοστάλαγμα και εκτιμούν αναλόγως την παραγωγή.
Παλιότερα ήταν μια περιπέτεια η απόσταξη των τσίπουρων και τούτο γιατί πάντα κάποιος θα ήθελε να ελέγξει την παραγωγή. Aυτό έβαζε σε μια σειρά ανατρεπτικών σκέψεων τους παραγωγούς οι οποίοι, ούτως ή άλλως, πάντα γοητεύονταν από την παρανομία και δεν έχαναν ευκαιρία να την κάνουν. Δεν είναι καθόλου τυχαίο πως πριν η πολιτεία επιβάλλει τέλη, οι εκκλησίες είχαν προλάβει και είχαν στην ιδιοκτησία τους τα περισσότερα καζάνια τα οποία νοίκιαζαν στους ενδιαφερόμενους κι έτσι γέμιζαν το παγκάρι τους. Όσοι δε δεν ήθελαν να πληρώσουν στην εκκλησία (του χωριού συνήθως ή του κοντινού μοναστηριού), εύρισκαν τίποτα παλιοκάζανα και χώνονταν στα ρέματα που είχαν τρεχούμενο νερό. Mέσα σε καλύβες έκαναν την παράνομη απόσταξη αλλά αν τους ανακάλυπταν πλήρωναν ακριβά την πράξη τους και το τσίπουρο, αντί να τους γλυκάνει το στόμα, τους φαρμάκωνε.
Αυτά τα πράγματα όμως αποτελούν παρελθόν και σήμερα οι περισσότερες αποστάξεις γίνονται με σύγχρονα καζάνια τα οποία δεν θέλουν συνέχεια γάνωμα και οι μέθοδοι που ακολουθούνται αποδίδουν ωραία τσίπουρα. Πολλοί παραγωγοί, μάλιστα, θέλοντας να βγάλουν καλύτερο προϊόν, προχωρούν σε διπλές αποστάξεις, προσεκτικό φιλτράρισμα και φυσικά το αποθηκεύουν στα κατάλληλα δοχεία από πλαστικό ή γυαλί. Φροντίζουν επίσης να έχουν εκπληρώσει και τις υποχρεώσεις τους απέναντι στο Δημόσιο Ταμείο για να μπορούν να το διακινήσουν ελεύθερα και, ανάλογα τώρα με την ποιότητά του, το προτιμούν τα καλά τσιπουράδικα.
Σε ορισμένες περιοχές οι παραγωγοί , και ειδικά στην ανατολική Θεσσαλία, του βάζουν και γλυκάνισο ενώ αντιθέτως στην περιοχή της Καρδίτσας και της Ευρυτανίας το προτιμούν σκέτο και, αναλόγως με τη γεύση, συνοδεύεται και από τους σχετικούς μεζέδες οι οποίοι στο παρελθόν είχαν να κάνουν και με τα εποχικά προϊόντα του κάθε τόπου.
Υπήρξε μια μακρά περίοδος, αυτή που αναστοχαζόμενοι σήμερα αποκαλούμε περίοδο της επιπόλαιης ευημερίας, κατά την οποία η κατανάλωση τσίπουρου περιορίστηκε εξαιτίας της εξάπλωσης των εισαγόμενων αλκοολούχων ποτών σε κάθε γωνιά και μαγαζί της χώρας. Τελευταία, λόγω και της κλιμακούμενης οικονομικής στενότητας, η κατανάλωσή του αυξήθηκε πράγμα το οποίο ώθησε στη συστηματοποίηση της παραγωγής και από αρκετές ποτοποιίες. Αλλά η χάρη που έχει το παλιό καζάνι στην καλύβα του αμπελουργού που έχει κοντά τρεχούμενο νερό, είναι άλλο πράγμα. Όσοι έχουν ζήσει τέτοιες στιγμές δύσκολα ξεχνάνε τη μικρή γιορτή του Νοέμβρη που στηνόταν για μερόνυχτα σε κάθε χωριό.
Στη φωτογραφία, το καζάνι του Λάμπρου Τσαντήλα, το οποίο λειτουργεί αδιάλειπτα για περισσότερο από μισό αιώνα στο χωριό Αμάραντος Καρδίτσας.
Αλχημείες με κρασί και τσίπουρο
Πιάνοντας σούμα στην Πάρo
Κολλιτσάνοι: ανεμώνες για το τσίπουρο
Καρδίτσα: οι αναζητήσεις του Χρήστου Εγγλέζου
Ρεγγοσαλάτα που ζητάει τσίπουρο
Τσίπουρο: με ή άνευ;