Ζuppa inglese ή trifle αλά ιταλικά
Zuppa inglese (προφέρεται τζούπα ινγλέζε) στα ιταλικά σημαίνει «αγγλική σούπα», αλλά δεν πρόκειται για κάποια σούπα. Είναι ένα γλυκό, το οποίο πολλοί παρομοιάζουν με το τιραμισού. Τα μπισκότα σαβοϊάρντι (σαβαγιάρ επί το γαλλικότερον) δεν είναι το κοινό τους σημείο, αφού πολλές φορές στην τζούπα ινγλέζε αντικαθίστανται με παντεσπάνι. Πρόκειται, όμως, για δύο κρεμώδη γλυκά (οι Ιταλοί τα ονομάζουν «dolci al cucchiaio», δηλαδή γλυκά του κουταλιού), που συνήθως σερβίρονται ως επιδόρπιο.
Η τζούπα ινγκλέζε συγκεντρώνει μεν τα χαρακτηριστικά ενός ιταλικού γλυκού, για την καταγωγή της, όμως, υπάρχουν πολλές διαφορετικές εκδοχές, που δείχνουν ότι προέκυψε από το αγγλικό τράιφλ. Η Φεράρα είναι μία από τις πόλεις, που λατρεύουν την τζούπα ινγκλέζε και, σύμφωνα με τους Φεραρέζους, κατά τον 16ο αιώνα, ο λόρδος Τσαρλς Ο’Κόνορ, μπάτλερ εκ Γηραιάς Αλβιώνος στην αυλή των ντ’Εστε, πρότεινε στην κουζίνα του παλατιού ένα γλυκό της πατρίδας του, το τράιφλ (trifle), το οποίο οι Άγγλοι το είχαν περί πολλού και το θεωρούσαν ως «την αρχή όλων των γλυκών».
Οι ζαχαροπλάστες της αυλής ανασύνθεσαν την αγγλική συνταγή με τα υλικά που είχαν διαθέσιμα και προέκυψε ένα γλυκό που αγαπήθηκε αμέσως. Η ονομασία «σούπα» βγήκε από το γεγονός ότι το παντεσπάνι το έβρεχαν με αρκετό λικέρ ενώ το «αγγλική» τόνιζε την παρουσία του αλκοόλ μιας και οι Άγγλοι στην Ιταλία είχαν τη φήμη ότι ήταν «γερά ποτήρια»…
Η ιστορία αυτή επαναλαμβάνεται με μικρές παραλλαγές σε διάφορες περιοχές της κεντρικής Ιταλίας. Υπάρχει όμως και η εκδοχή ότι η τζούπα ινγλέζε γεννήθηκε στη Γαλλία, κατά την διάρκεια του εκατονταετούς πολέμου, και φυσικά η εκδοχή ότι εισήχθη στην ιταλική κουζίνα αυτούσια η συνταγή από την αγγλική. Γεγονός είναι πάντως ότι η τζούπα ινγκλέζε καταγράφεται για πρώτη φορά στις αρχές του 1800, στο εγχειρίδιο ζαχαροπλαστικής του Βιντσέντζο Ανιολέτι (Vincenzo Agnoletti), ενώ στα τέλη του ίδιου αιώνα, ο Πελεγκρίνο Αρτούζι (Pellegrino Artusi) καταχωρεί την συνταγή στο περίφημο βιβλίο του, «La Scienza in Cucina e l’Arte di Mangiar Bene», στο νούμερο 675.
Σήμερα, η τζούπα ινγκλέζε είναι, μαζί με το τιραμισού, ένα από τα πιο δημοφιλή επιδόρπια, ιδίως στην κεντρική Ιταλία (στις περιοχές Εμίλια Ρομάνα, Τοσκάνη, Μάρκε, Ούμπρια και Λάτσιο), βέβαια με μικρές παραλλαγές στα συστατικά της, από περιοχή σε περιοχή. Αποτελείται βασικά από αλλεπάλληλες στρώσεις μπισκότων σαβαγιάρ ή παντεσπανιού που ραντίζονται με λικέρ αλκέρμες, ροζολίο (λικέρ τριαντάφυλλο) ή ρούμι, και τα οποία εναλλάσσονται με κρέμα ζαχαροπλαστικής. Η χρήση του αλκέρμες είναι πιο πρόσφατη και βέβαια, λόγω του έντονου χρώματος που έχει το λικέρ, δίνει στο γλυκό μια πολύ πιο εντυπωσιακή εμφάνιση. Πολλές φορές, εξάλλου, η κλασσική κρέμα ζαχαροπλαστικής εναλλάσσεται με τη σοκολατένια της παραλλαγή και πάλι για ένα πιο όμορφο αποτέλεσμα οπτικά, αλλά επίσης αποκτά και πιο πλούσια γεύση.
Zuppa inglese
Για 6-8 άτομα
Υλικά
- 1 δόση κρέμα ζαχαροπλαστικής
- 1 δόση κρέμα ζαχαροπλαστικής με σοκολάτα
- μπισκότα σαβαγιάρ (περίπου 30 κομμάτια)
- 100 gr κρέμα γάλακτος
Για το σιρόπι:
- 100 gr νερό
- 200 gr ζάχαρη κρυσταλλική
- 100 gr λικέρ αλκέρμες, ή άλλο λικέρ της προτίμησής σας ή ρούμι
Προετοιμασία:
Ετοιμάστε την κρέμα ζαχαροπλαστικής και τη σοκολατένια κρέμα ζαχαροπλαστικής. Βάλτε τις κρέμες μέσα σε κορνέ με απλή μύτη (αν χρησιμοποιείτε κορνέ μιας χρήσης δεν χρειάζεται καν μύτη, απλά κόψτε την άκρη του).
Ετοιμάστε το σιρόπι. Βάλτε τη ζάχαρη με το νερό σε ένα κατσαρολάκι και αφήστε τα να βράσουν 3 λεπτά, ανακατεύοντας για να διαλυθεί η ζάχαρη. Κατεβάστε το από τη φωτιά, προσθέστε το λικέρ και αφήστε το σιρόπι να κρυώσει τελείως πριν το χρησιμοποιήσετε. Εναλλακτικά αντί για λικέρ αλκέρμες μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και κάποιο άλλο λικέρ με έντονο κόκκινο χρώμα ή ρούμι.
Χτυπήστε την κρέμα γάλακτος σε σαντιγύ. Εγώ την άφησα άγλυκη, αν θέλετε, όμως, μπορείτε να προσθέσετε 1 γεμάτη κουταλιά ζάχαρη άχνη. Το γλυκό μπορεί να παρουσιαστεί μέσα σε ένα μεγάλο μπωλ ή να σερβιριστεί σε ατομικά μπωλάκια ή ποτήρια.
Περάστε τα σαβαγιάρ γρήγορα μέσα από το σιρόπι και τοποθετήστε μία στρώση στον πάτο του μπωλ.
Καλύψτε με περίπου 1 εκ. από την κρέμα σοκολάτας. Τοποθετήστε ένα στρώμα μπισκότα και καλύψτε με περίπου 1 εκ. από την απλή κρέμα ζαχαροπλαστικής.
Συνεχίστε εναλάσσοντας τα μπισκότα, πάντα βρεγμένα στο σιρόπι, με τις κρέμες. Η τελευταία στρώση πρέπει να είναι λευκή κρέμα ζαχαροπλαστικής και στο κέντρο της λίγη κρέμα σοκολάτας, για τη διχρωμία.
Διακοσμήστε με ροζέτες σαντιγύ και, αν θέλετε, μισά μπισκότα σαβαγιάρ, και πάλι σιροπιασμένα. Αφήστε το γλυκό στο ψυγείο για ένα δίωρο πριν το σερβίρετε.
Σερβίρετε μεγάλες κουταλιές μέσα σε μπωλάκια ή πιατάκια, φροντίζοντας να φαίνονται οι διαφορετικές στρώσεις του γλυκού.
*H Μαρίνα Μαυρομάτη διατηρεί το ελληνοϊταλικό blog Il laboratorio di Marina