Bostanistas.gr : Ιστορίες για να τρεφόμαστε διαφορετικά

Τόσα χρόνια περπατάω τα βουνά και τα λαγκάδια. Το μάτι μου σαρώνει το περιβάλλον, σκανάρει και αποθηκεύει εικόνες. Ξεχωρίζει βιότοπους, ταξινομεί φυτικές οικογένειες, γένη, είδη, υποείδη. Διαβάζω σχετικά βιβλία αναζητώντας γνώσεις για την ασφαλή αναγνώριση, τις χρήσεις, συνταγές για την αξιοποίησή τους. Με λίγα λόγια το φυτικό βασίλειο για μένα, μέχρι πρόσφατα, χωριζόταν σε φυτά βρώσιμα τα οποία άξιζαν την προσοχή μου και συγκομίζονταν για τροφή, σε φυτά δηλητηριώδη, που άξιζαν το σεβασμό και την αποφυγή και στα υπόλοιπα μη βρώσιμα, που έφτιαχναν απλά το ευχάριστο περιβάλλον της τροφοσυλλογής. Όλα αυτά μέχρι πρόσφατα. Γιατί εν τω μεταξύ ερωτεύτηκα! 

Ερωτεύτηκα τις αρχόντισσες κυρίες του φυτικού βασιλείου, τις ορχιδέες. Έρωτας κεραυνοβόλος; Δεν θα το έλεγα. Τόσα χρόνια στα βουνά, όπου με πάθος πεινασμένου πρωτόγονου αναζητούσα μανιτάρια, βλαστάρια, βότανα, άγριους καρπούς, διασταυρωθήκαμε συχνά με την αρχοντική τους ομορφιά. Δεν έμεινα εντελώς ασυγκίνητος από τα κάλλη τους. Τους αφιέρωνα λίγο χρόνο, ίσα για μια βιαστική φωτογραφία.

Αλλάζει άραγε ο άνθρωπος; Ένα είναι σίγουρο, ότι μεγαλώνω. Τώρα που χρόνο με το χρόνο από τροφοσυλλέκτης μεταμορφώνομαι σε καλλιεργητή, οι παραμελημένες βουνίσιες ορχιδέες έλαμψαν ξανά στα μάτια μου. Έγιναν έρωτας! Ένας έρωτας όμως πλατωνικός, που εξαντλείται στο θαυμασμό και τη φωτογράφηση. Μια συλλογή φωτογραφιών που, πιστέψτε με, μου δίνει την ίδια ικανοποίηση με ένα καλάθι μανιτάρια.

Είναι δύσκολες ερωμένες οι ορχιδέες, τουλάχιστον για μένα τον αρχάριο. Δεν μου αρκεί να τις θαυμάζω, θέλω να μπορώ να τις αναγνωρίζω. Πήρα βιβλία, διάβασα άρθρα, ρώτησα φίλους. Ένας ολόκληρος κόσμος. Τις χαρακτηρίζει μεγάλη ποικιλομορφία, άλλες φορές ψηλές, μοναχικές, άλλες κοντούλες σε παρέες, άλλες με ποικιλόχρωμα λουλούδια, άλλες μονόχρωμες πράσινες ή λευκές, φορές – φορές με δυο τρία άνθη, άλλες με πληθώρα λουλουδιών σε θύσανο, άλλες με στιλπνά πράσινα φύλλα κοντά στο έδαφος, άλλες γυμνές σαν χρωματιστά σπαράγγια. Οι ονομασίες τους  εξωτικές οι περισσότερες με ελληνικές ρίζες. Dactylorhiza, Himantoglossum, Ophrys, Orchis, Cephalanthera, Gymnadenia, Platanthera...

Τι ζητούν οι ορχιδέες, τα super model της φύσης; Πολύ απλά να τις προσέξουμε και να τις φωτογραφήσουμε. Αργότερα κοιτάζοντας τις φωτογραφίες, θα έλθει και σε σας ο έρωτας!

Μερικές πληροφορίες για τις ορχιδέες:

• Η ανθοφορία της ορχιδέας αρχίζει από το Φεβρουάριο στα ζεστά μέρη και κρατάει έως τον Ιούλιο ή ακόμη και τον Αύγουστο στα ψηλά βουνά. Αυτή την περίοδο στα βουνά που περιβάλουν την Αθήνα άρχισαν να εμφανίζονται τα πρώτα λουλούδια.
• Στην Ελλάδα υπάρχουν αρκετά ενδημικά είδη ή υποείδη, δηλ. ορχιδέες που δεν απαντώνται αλλού. Ειδικά παράδεισος για τα ενδημικά είδη είναι τα νησιά του Αιγαίου και η Κρήτη.
• Οι ορχιδέες είναι αρκετά περίπλοκα φυτά και οι περισσότερες αρκετά σπάνιες. Χρειάζονται λοιπόν προστασία. Δεν ξεριζώνουμε φυτά για μεταφύτευση (μάταιος κόπος), ούτε κόβουμε τα λουλούδια. Οπτική μόνο απόλαυση.
• Το σαλέπι παρασκευαζόταν παραδοσιακά στα χωριά από τη σκόνη των κονδύλων κάποιων ειδών του γένους Orchis. Νομίζω ότι πλέον στα σκευάσματα σαλεπιού που κυκλοφορούν εμπορικά χρησιμοποιείται σκόνη από καλλιεργημένες ορχιδέες. 

Ένα πολύ καλό βιβλίο είναι το: “Ορχιδέες της Ελλάδας” Νίκος Πέτρου – Μαρία – Πέτρου, Εκδόσεις οκτώ σύννεφα
Στο facebook υπάρχουν αρκετές ομάδες για τις ορχιδέες ελληνικές ή διεθνείς. Δείτε εδώ και εδώ.