Bostanistas.gr : Ιστορίες για να τρεφόμαστε διαφορετικά

Το μπριάμ ή τουρλού είχα πάντα την αίσθηση ότι γίνεται με λαχανικά που δεν φτάνουν να χρησιμοποιηθούν μόνα τους, που είναι λίγα. Λίγες μελιτζάνες, λίγα κολοκύθια, λίγες πιπεριές, λίγες πατάτες. Φαγητό-επινόηση μάλλον και τούτο, για να χρησιμοποιηθούν τα βρισκούμενα, η παραγωγή του κηπάκου που διατηρούσε κάθε οικογένεια στο παρελθόν. Εκείνο που είναι μπόλικο, είναι η ντομάτα. Η ντομάτα που τα δένει όλα μαζί και κάνει αυτό το πιάτο ένα από τα πιο αγαπημένα του καλοκαιριού. Δεν διανοούμαι να φτιάξω αυτό το φαγητό τον χειμώνα.

Είναι δυνατόν τα άοσμα, και εν πολλοίς ανούσια, χειμωνιάτικα κολοκύθια και μελιτζάνες να δέσουν τόσο όμορφα; Είναι δυνατόν η σάλτσα από νερουλές χειμωνιάτικες ντομάτες να μελώσει και να μυρίσει; Μόνο καλοκαίρι, λοιπόν, το μπριάμ. Αν θέλουμε να ανακατέψουμε λαχανικά τον χειμώνα, ας ανακατέψουμε τα δικά του, τα χειμωνιάτικα: πράσα, κουνουπίδι και λοιπά ταιριάζουν καλύτερα με τον πελτέ και τη διατηρημένη σάλτσα ντομάτας! 

Το μπριάμ μαγειρεύεται και στην κατσαρόλα και στον φούρνο, με πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα σε κάθε περίπτωση. Στο μπριάμ κατσαρόλας το μεγάλο πλεονέκτημα είναι η ταχύτητα μαγειρέματος, αλλά ο κίνδυνος να λιώσουν τα λαχανικά είναι μάλλον μεγαλύτερος. Στον φούρνο αργεί λίγο περισσότερο το φαγητό μας, αλλά τα λαχανικά μένουν ακέραια και γίνεται μάλλον πιο νόστιμο.

Κάθε καλοκαίρι το φτιάχνω αρκετές φορές, είτε έτσι είτε αλλιώς. Δεν ξέρω γιατί όταν το μαγειρεύω στην κατσαρόλα το λέω με το άλλο του όνομα, τουρλού. Για μένα, μπριάμ είναι αυτό που μαγειρεύω στον φούρνο!

Υλικά:

Επί το έργον:

Καθαρίζουμε και πλένουμε τις μελιτζάνες και τα κολοκύθια και τα κόβουμε σε κομμάτια (ροδέλες με πάχος 2 δάκτυλα περίπου). Καθαρίζουμε και κόβουμε και τις πιπεριές. Αν είναι πιπεριές-κέρατα, αρκεί να τις κόψουμε σε δυο μακρόστενα κομμάτια.

Τα αλατίζουμε ελαφρά. Καθαρίζουμε και τις πατάτες και τα κρεμμύδια. Ανάβουμε τον φούρνο τους 200 βαθμούς να θερμαίνεται ώσπου να ετοιμάσουμε το ταψί μας. Σε ένα μπολ κόβουμε το κρεμμύδι σε καρεδάκια, προσθέτουμε την τριμμένη ντομάτα, τον μαϊντανό, το σκόρδο, λίγο αλάτι ακόμη, το πιπέρι και το μισό ελαιόλαδο (και το κρασί, αν βάλουμε).

Τα ανακατεύουμε ή, πιο σωστά, τα ζυμώνουμε λίγο με το χέρι μας να ανακατευτούν οι μυρωδιές. Απλώνουμετ α λαχανικά  σε ταψί (να είναι λίγο απλωτά και όχι στοιβαγμένα) και από πάνω βάζουμε τις πατάτες σε φέτες και τις ολόκληρες ντομάτες κομμένες σε όγδοα.

Περιχύνουμε με τη σάλτσα και με το υπόλοιπο ελαιόλαδο. Ανακατεύουμε. Σκεπάζουμε το ταψί με αλουμινόχαρτο και το βάζουμε στο φούρνο (η σχάρα στην πρώτη θέση από το κάτω μέρος ) ακόμη κι αν δεν έχει σβήσει το φωτάκι της θερμοκρασίας.

Σε μία ώρα αφαιρούμε το αλουμινόχαρτο, ελέγχουμε αν θέλει λίγο νεράκι (τις περισσότερες φορές δεν θέλει, έχει κατεβάσει υγρά) και συνεχίζουμε το ψήσιμο για 50 -60 λεπτά ακόμη, μέχρι να μαλακώσουν τα λαχανικά και να μελώσει η σάλτσα. 

Σερβίρουμε ζεστό, χλιαρό ή σε θερμοκρασία δωματίου (είναι από τα φαγητά που νοστιμίζουν από το μεσημέρι μέχρι το βράδυ…)  και συνοδεύουμε με φέτα ή άλλο μαλακό τυρί ή
με γιαούρτι.

Παρατηρήσεις:

• Αν δεν μας αρέσει η ελαφριά πικράδα από τις μελιτζάνες, τις ξεπικρίζουμε για κανένα μισάωρο σε ελαφρά αλατισμένο νερό.
• Ζύγισα από περιέργεια τις μελιτζάνες τα κολοκύθια και τις πιπεριές (χωρίς τα κρεμμύδια, τις πατάτες και τις ντομάτες), καθαρισμένα και κομμένα και ήταν όλα μαζί 1.100 γραμμάρια. Οι ποσότητες ανά είδος μπορούν να αυξομειωθούν. Επειδή συνήθως εμείς οι παλιές τις ποσότητες σ' αυτά τα φαγητά τις κανονίζουμε με το μάτι, ήθελα αυτή την πληροφορία για τις νεώτερες που θα διαβάσουν τη συνταγή.
• Αν έχουμε σκεύος που σκεπάζει (γάστρα), μπορούμε να μαγειρέψουμε το μπριάμ μας σ’ αυτό και να την ξεσκεπάσουμε μετά από την πρώτη ώρα.

*Για επιπλέον φωτογραφίες από τα στάδια της ετοιμασίας δείτε το blog της Βαγγελιώς Κασσαπάκη, Γαστρονομικός περίπλους.