Bostanistas.gr : Ιστορίες για να τρεφόμαστε διαφορετικά

Τόσο λίγα, τόσο πολλά!

Έχετε δοκιμάσει φρεσκοφρυγανισμένο ψωμάκι με καλό ελαιόλαδο (κατά προτίμηση αγουρόλαδο ή αγουρέλαιο όπως το λένε πιο επίσημα), χοντρό αλάτι (κατά προτίμηση αφρό αλατιού) και διάφορα μυρωδικά (κατά προτίμηση μεσογειακής κουζίνας); Αν όχι, κάνετε το την αμέσως επόμενη φορά,που θα σας περισσέψει ψωμάκι. Ό,τι ψωμάκι να ‘ναι. Ζυμωτό, ολικής, λευκό, χωριάτικο, σπιτικό ή αγοραστό.  

Το ψωμάκι δεν το πετάμε. Το σεβόμαστε. Ιδιαίτερα όταν ξέρουμε ότι δίπλα μας κάποιοι το στερούνται. Θα μου πείτε, πάντα δεν υπήρχαν πεινασμένοι σ’ αυτή τη γη; Οι ευαισθησίες αρχίζουν μόνο όταν το κακό –το όποιο κακό- έρθει δίπλα μας; Μπορεί… Όταν η δυστυχία είναι μακριά θαρρείς που δύσκολα θα σ’ αγγίξει, ακόμη και αν σε απασχολεί  είναι αλλιώς.   

Αν και το ψωμί –ειδικά το ψωμί- πάντα το σεβόμασταν στην πατρίδα μας. Δύσκολα οι παλιότεροι το έβαζαν στον σκουπιδοτενεκέ μαζί με τα άλλα σκουπίδια. Μεγάλη αμαρτία το είχαν. Ακόμη και τα ψίχουλα από το τραπέζι δεν τα πετούσαν. Δεν τίναζαν τα τραπεζομάντηλα έξω από το σπίτι γιατί η πρόληψη έλεγε ότι πέταγαν τα καλά έξω από την πόρτα τους. Ούτε χάμω δεν το άφηναν να πέσει. Στην  Κρήτη πολλοί ηλικιωμένοι αν τους πέσει κάτω ψωμί, το σηκώνουν με ευλάβεια και το φιλούν, το προσκυνούν. Κι αυτό συμβαίνει ακόμη και στις μέρες μας.

Δεν είναι τυχαίο που η φράση «άντεστε να φάμε ψωμί» σημαίνει κάλεσμα σε τραπέζι, η φράση «έχουμε φάει μαζί ψωμί κι αλάτι» παραπέμπει σε  βαθιές φιλίες, και η φράση «δεν έχει ψωμί να φάει» σηματοδοτεί την απόλυτη φτώχεια.

Αυτό λοιπόν το ψωμάκι μας, που η απληστία, συνήθως, των εορταστικών αγορών (ακόμη και στις μέρες μας υπάρχει) έφερε περισσότερο στα τραπέζια μας απ’ όσο χρειαστήκαμε, μπορεί να αξιοποιηθεί με αρκετούς τρόπους, και μάλιστα και σε αλμυρές και γλυκές εκδοχές.Το δικό μας καταναλώθηκε με τη συνοδεία φρεσκοαλεσμένου ελαιόλαδου. Πάντα θέλω λίγο λάδι της τρέχουσας χρονιάς, αν και αρκετοί θεωρούν ότι το χρονιάρικο είναι πιο μεστό και πιο νόστιμο.

Το αλάτι είναι μαζεμένο από τα παράλια του Λιβυκού, δώρο φίλου.

Ψωμί με λάδι και αρωματικά

Υλικά

Επί το έργον:

Κόβουμε το ψωμί σε σχετικά λεπτές φέτες και το στρώνουμε σε πιρέξ ή άλλο πυρίμαχο σκεύος.  Με ένα πινέλο το αλείφουμε με ελαιόλαδο. Βουτάμε το πινέλο στο ελαιόλαδο για κάθε φέτα 1-2 φορές. Να το «καταλάβει» το ψωμάκι μας το ελαιόλαδο.

Πασπαλίζουμε με μυρωδικό της αρεσκείας μας και με λίγο αλάτι. Βάζουμε το πυρέξ στην πάνω σχάρα  του φούρνου και φρυγανίζουμε τα ψωμάκια για 5 λεπτά στο γκριλ.

Τα καταναλώνουμε ζεστά σκέτα ή με ελιές, ή με τυρί, ή με κάποια πάστα (ελιάς, πιπεριάς, πελτέ ντομάτας). Ακόμη, όμως, και αν μείνουν τρώγονται ευχάριστα. Αν θέλουμε, πολτοποιούμε το σκόρδο και το ανακατεύουμε με το λάδι πριν να τα αλείψουμε.

Παρατήρηση

Πλήρεις λαογραφικές αναλύσεις για τη σημασία και το ρόλο του ψωμιού στην Ελλάδα έχουν κάνει η Εύη Βουτσινά (που δυστυχώς «έφυγε» πρόωρα), και οι  Νίκος και Μαρία Ψιλάκη.

Δυο  πολύ σημαντικά βιβλία, που αξίζει να έχουμε στην βιβλιοθήκη μας όσοι θεωρούμε ότι  η γαστρονομία δεν είναι μόνο οι συνταγές.