Μπορεί το φαγητό να μας αρρωστήσει; Ναι λένε οι έρευνες
Τα στρείδια, τα αυγά και τα κοτόπουλα είναι οι «συνήθεις ύποπτοι» σε περιπτώσεις δηλητηρίασης, που μπορεί να προκαλέσουν ακόμη και θάνατο. Το ξέρετε όμως ότι ενοχοποιούνται και άλλα τρόφιμα φαινομενικά αθώα;
Οι ειδήσεις από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού λένε ότι κάθε χρόνο, 48 εκατομμύρια Αμερικανοί τρώνε κάτι που τους ανακατεύει το στομάχι. Οι περισσότεροι γλυτώνουν περνώντας μια άθλια νύχτα πλάι σε μια τουαλέτα, τα στατιστικά στοιχεία των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), όμως, δείχνουν ότι δεν είναι όλοι τόσο τυχεροί. Περίπου 128.000 άτομα νοσηλεύονται και περίπου 3.000 πεθαίνουν κάθε χρόνο από (περισσότερες από) 250 διαφορετικές τροφικές δηλητηριάσεις οι οποίες προκαλούνται από ιούς ή βακτήρια όπως ο νοροϊός και αντίστοιχα η σαλμονέλα.
Πέρα από τους αριθμούς, το πρόβλημα υπάρχει σε όλο τον κόσμο. Παρά τις εξελίξεις στη σύγχρονη τεχνολογία και την ιατρική και τις πολιτικές που εφαρμόζονται στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη αυτές οι επιδρομές τύπου Δούρειου Ίππου από μικροσκοπικά τέρατα κρυμμένα στο φαγητό μας είναι ένα αρχαίο πρόβλημα που επιμένει.
Ακόμα και η εκτίμηση του μεγέθους του προβλήματος είναι δύσκολη, αφού οι περισσότερες τροφικές δηλητηριάσεις δεν αναφέρονται καν. «Για κάθε περίπτωση που αναφέρεται στο σύστημα υγείας μας, είμαστε σίγουροι ότι υπάρχουν άλλες 40 που δεν εντοπίζονται» δήλωσε στο Smithsonian ο Μπεν Τσάπμαν, ειδικός στην ασφάλεια τροφίμων του NC State University.
Ευτυχώς, οι επιστήμονες γνωρίζουν πολλούς από τους ενόχους που συνήθως καταστρέφουν τα καλά τρόφιμα. Η σαλμονέλα, για παράδειγμα, προκαλεί κράμπες, διάρροια και πυρετό σε περίπου 1,2 εκατομμύρια ανθρώπους στην Αμερική ετησίως, αλλά επίσης σκοτώνει περίπου 450 Αμερικανούς, όταν εξαπλωθεί στην κυκλοφορία του αίματος. Η λιστέρια πλήττει μόνο 1.600 άτομα το χρόνο, αλλά οι 260 πεθαίνουν: Αν τα επικίνδυνα βακτήρια περάσουν από το έντερο στο νευρικό σύστημα, μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση, απώλεια ισορροπίας ή σπασμούς.
Πολλά στελέχη των βακτηριδίων Ε. Coli είναι αβλαβή, οι παθογόνοι συγγενείς τους, όμως, μπορούν να προκαλέσουν στομαχικές διαταραχές, διάρροια μέχρι και ασθένειες του αναπνευστικού όπως η πνευμονία. Ο νοροϊός είναι η πιο συνηθισμένη αιτία γαστρεντερικών διαταραχών και μολύνει περίπου 20 εκατομμύρια Αμερικανούς ετησίως. Ωστόσο, από αυτόν τον τεράστιο αριθμό, πεθαίνουν μόλις 570 – 800 άτομα, τα περισσότερα από τα οποία είναι μικρά παιδιά ή ηλικιωμένοι, δύο ομάδες που διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο για τροφικές δηλητηριάσεις.
Το 2013, το CDC ανέθεσε μια μελέτη για να ανακαλύψει ποιες τροφές κάνουν τους ανθρώπους να νοσούν πιο συχνά. Μερικές από αυτές όπως τα οστρακοειδή, τα γαλακτοκομικά και τα μισοψημένα κρέατα, ίσως να μην αποτελούν έκπληξη αφού θεωρούνται «συνήθεις ύποπτοι». Ωστόσο υπάρχουν και άλλοι ένοχοι, που μάλλον δεν υποψιάζεστε.
Για παράδειγμα συχνά ακούμε προειδοποιήσεις για αλλοιωμένα και όχι καλά ψημένα κρέατα, οπότε πολλοί μπορεί να υποθέτουν ότι τα ζωικά προϊόντα είναι η πηγή των περισσότερων τροφικών δηλητηριάσεων. Στην πραγματικότητα, όμως, σχεδόν οι μισές από τις δηλητηριάσεις που διαπίστωσε το CDC στο διάστημα 1998 – 2008 προκλήθηκαν από προϊόντα που περιλαμβάνουν φρούτα, ξηρούς καρπούς, ρίζες και φυλλώδη πράσινα φύλλα. Και το μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενειών (23%) είχε προκληθεί από σαλάτα μαρούλι και σπανάκι.
Αυτό δεν αθωώνει τα ζωικά προϊόντα: «Πολλοί από τους παθογόνους μικροοργανισμούς που μας ανησυχούν στην παραγωγή, όπως η E. coli ή η σαλμονέλα, είναι στην πραγματικότητα ζωικής προέλευσης», εξηγεί η Σάντρα Έσκιν, διευθύντρια ασφάλειας τροφίμων στην οργάνωση «The Pew Charitable Trusts» (ανεξάρτητη μη κυβερνητική μη κερδοσκοπική οργάνωση που στηρίζει την επιστημονική έρευνα σε ένα ευρύ φάσμα περιβαλλοντικών θεμάτων),
Ομως και οι χορτοφάγοι μπορεί να υποφέρουν από παρενέργειες κρεάτων και πουλερικών: «Σε ένα χωράφι με μολυσμένο σπανάκι, η μόλυνση προέρχεται από κάπου αλλού, από γειτονικές γεωργικές εκμεταλλεύσεις. Ίσως είναι στο νερό που χρησιμοποιείται για πότισμα ή τη φέρνει ο άνεμος από μια κοντινή μονάδα βοοειδών», λέει η Εσκιν.
Υπάρχουν, εξάλλου, ενδείξεις ότι αυτoί οι παθογόνα οργανισμοί μπορούν να επιβιώσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα στο έδαφος και αλλού, λέει ο Τσάπμαν, επικαλούμενος πρόσφατα κρούσματα δηλητηριάσεων από αμύγδαλα, φιστικοβούτυρο και αλεύρι, τροφές που δεν είναι ζωικής προέλευσης.
Τα καλά νέα σχετικά με τις δηλητηριάσεις από σαλάτες είναι ότι τα περισσότερα περιστατικά είναι μεν δυσάρεστα αλλά όχι σοβαρά. Ο νοροϊός, για παράδειγμα, ευθύνεται συνήθως για διάρροιες ή εμετούς διάρκειας λίγων ημερών αλλά δεν είναι επικίνδυνος. «Όπως αποδεικνύεται, πολλές ασθένειες που έχουν σχέση με τη διατροφή αποδίδονται στα λαχανικά και ένας λόγος είναι ότι τρώμε τόσα πολλά από αυτά», δήλωσε ο Τζον Πέιντερ, ο επιδημιολόγος του CDC που συνέταξε τη μελέτη. Τόνισε, όμως, επίσης: «συνεχίστε να τρώτε τα λαχανικά σας».
Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, τα κρέατα και τα πουλερικά ήταν υπεύθυνα για το 22% των δηλητηριάσεων, αλλά επίσης και για υψηλότερα ποσοστά σοβαρών ασθενειών και θανάτων (περίπου 29%). Περίπου το 19% όλων των θανάτων που σχετίζονται με τρόφιμα προκλήθηκε από πουλερικά, και οφείλονται κυρίως σε τρεις μεγάλες μολύνσεις από λιστερία και σαλμονέλα σε κρέατα τεμαχισμένων πουλερικών, η τελευταία από τις οποίες συνέβη το 2002. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα αυγά ευθύνονται για το 20% ενώ τα ψάρια και τα οστρακοειδή αντιπροσωπεύουν μόλις το 6,1%, γεγονός που δείχνει όμως ότι οι Αμερικανοί τρώνε λιγότερα από αυτά.
Διαβάστε τη συνέχεια εδώ:
Τρόφιμα ύποπτα για δηλητηριάσεις,που τα λατρεύουν ύπουλα βακτήρια→