Bostanistas.gr : Ιστορίες για να τρεφόμαστε διαφορετικά

(Ιστορίες διατροφής του πάλαι ποτέ)

Ποίημα Σατυρικογαστρονομικό
Από το Περιοδικό ΕΜΠΡΟΣ  (Κωνσταντινούπολη 27/12/1908)

Δείπνον εις το παλάτι
Φτού να μην μας πιάσει μάτι

Ευοί, Αλή, ευοί, ευάν!
μεσ’ στο παλάτι μπαίνω
ακολουθώ τους μεμπουσάν [βουλευτές]
και τρώγω και χορταίνω.

Τι πλούτος ανατολικός
τι άνθη, τι γιρλάντες!...
με τον Σουλτάνο φιλικώς
βαζ’ ο Χωναίος* γιάντες.

Και σοχπετάρουν [κουβεντιάζουν] στο Γιλδίζ*
αχπάμπ κιμπή [σαν φίλοι], βρε βλάμη,
οικείως τε και τεκληφσιζ [άνευ τυπικού]
τι η Βουλή δεν κάμει!
[...]

Πω, πω! φαγιά σουλτανικά,
σερβίτσια ασημένια,
τρώγε Αλή βασιλικά
και ξέχνα κάθε έννοια.

Λαύρακα φάγε σιτευτόν
και βάλε και στην τσέπη,
μερίδας άρπα βουλευτών.
κανένας δεν σε βλέπει.

Ρούφα του Άνακτος τσορμπά [σούπα]
τρώγε ροσμπίφ φιλέτα.
άρπαζε, χώνε στον τουρμπά [σάκος]
και του πλαϊνού την φέτα.

Τρώγε κεμπάμπι στο χαρτί*
πάσαρε και σε μένα,
τρώγε μελντζάνες μπεγεντή*,
πουλιά καλοψημένα.

Νόστιμο φαίνεται αυτό,
καλοφτιαγμένο τ’άλλο,
Μιλάνου βούτυρο καφτό
για σάλτσα δος να βάλλω.
[...]

Τρώγε, Αλή, ντονέρ κεμπάπ*,
ντολμάδες με κρομμύδι*
μα πάρε λίγο στο μαϊτάπ*
τον Παντελή Κοσμίδη*.

Για κοίτα τον με τι μπουκιές
το στόμα του πληρώνει
και με τι άπληστες ματιές
τον κούρκο καμαρώνει.

Για την αντιγραφή
Μαριάννα Γερασίμου*

*Η Μαριάννα Γερασίμου είναι Πολίτισσα, ερευνήτρια των σχετικών με το φαγητό οθωμανικών αρχείων. Στα ελληνικά κυκλοφορεί το βιβλίο της Οθωμανική μαγειρική.
Τελευταίο έργο της η μελέτη για τη γαστρονομία στο ταξίδι του Εβλιγιά Τσελεμπί.

Γλωσσάρι

Χωναίος = Γεώργιος Χωναίος (Yorgi Haneus Efendi), βουλευτής Θεσσαλονίκης στη 3. Οθωμανική Βουλή (1908–1912).
Γιλδίζ = Συνοικία της Πόλης όπου ήταν και το παλάτι του σουλτάνου Αβδούλ Χαμίτ Β΄ (1876-1909).
κεμπάπι στο χαρτί = Είδος φαγητού από μικρά κομματάκια κρέατος και λαχανικών τυλιγμένα σε χαρτί που ψήνεται στο φούρνο.
μπεγεντή = Το γνωστό πλέον χουνκιάρ μπεγεντί, ήτοι πουρές καψαλισμένης μελιτζάνας. Για την συνταγή δέστε Οθωμανική Μαγειρική, εκδόσεις Ποταμός, σελ. 155.
ντονέρ κεμπάπ = Ελληνιστή `γύρος`. Ντονέρ = περιστρεφόμενο.
ντολμάδες με κρομμύδι = Τα λεγόμενα ντολμαδάκια γιαλαντζί.
μαϊτάπ = βεγγαλικό, μαϊταπά αλμάκ (παίρνω στο μαϊτάπι) = κοροϊδεύω.
Παντελής Κοσμίδης (Kozmidi Pandelaki Efendi) =  Δικηγόρος, δημοσιογράφος και βουλευτής Κωνσταντινουπόλεως στη 3. Οθωμανική Βουλή (1908–1912).