Το χαλούμι έχει περισσότερες θερμίδες από το μπρι!
Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, το χαλούμι μόλις είχε αρχίσει να γίνεται γνωστό στο Ηνωμένο Βασίλειο, μια χώρα η οποία, 20 χρόνια αργότερα, είναι ο μεγαλύτερος αγοραστής του κυπριακού τυριού στον κόσμο, με ορισμένα σούπερ μάρκετ να πωλούν έως και επτά διαφορετικές ποικιλίες του. Η ευελιξία του –μπαίνει σε σαλάτες, πιάτα με κάρυ, μπιφτέκια και stir-fries- σημαίνει ότι είναι πανταχού παρόν σε μια προσπάθεια να περιοριστεί το κρέας και να «εγκατασταθεί» μόνιμα σε πιάτα με λαχανικά, γράφει στην Telegraph η Εμιλι Κρεγκ. Και προσθέτει ότι η στιβαρή υφή του σημαίνει πως, τηγανητό, μπορεί να προσφερθεί ως εναλλακτική λύση στα τσιπς, ενώ ο δημοφιλής συνδυασμός του με σαλάτες και δημητριακά σημαίνει ότι λάμπει και ως «υγιεινό φωτοστέφανο»…
Αλλά το Χαλούμι δεν είναι τόσο «καθαρό» όσο νομίζετε. Στην πραγματικότητα, έχει τρεις φορές περισσότερες θερμίδες από τη ρικότα, είναι πιο αλμυρό από το στίλτον και περιέχει περισσότερα λιπαρά από αγαπημένα τυριά όπως το καμαμπέρ και το μπρι. Πώς έγινε, λοιπόν, δημοφιλής «υγιεινή επιλογή»;
«Η υψηλή περιεκτικότητά του σε πρωτεΐνη κάνει το χαλούμι χορταστικό και αρέσει σε όσους αναζητούν ένα υποκατάστατο κρέατος, ενώ η σφιχτή υφή του διατηρείται καλά όταν ψήνεται στη σχάρα ή τηγανίζεται», εξηγεί στην Telegraph η διατροφολόγος Νίκολα Λούντλαμ-Ρέιν. Ωστόσο, η ποσότητα που τρώμε παίζει ζωτικό ρόλο στo πόσο υγιεινό είναι το τυρί. Το θέμα είναι ότι προστίθενται τακτικά μερίδες τετραπλάσιες της συνιστώμενης μερίδας των 30 γραμμαρίων, πράγμα που «αυξάνει την πρόσληψη αλατιού και λίπους», εξηγεί η αγγλίδα διατροφολόγος, και προτείνει πώς να το τρώμε ώστε να διατηρούνται τα οφέλη του για την υγεία.
Τι ακριβώς είναι το χαλούμι;
Το χαλούμι είναι ένα ημίσκληρο τυρί κυπριακής καταγωγής. «Το τυρόπηγμα συμπιέζεται, στη συνέχεια βράζεται και αποθηκεύεται σε διάλυμα άλμης, το οποίο δίνει στο χαλούμι τη χαρακτηριστική αλμυρή του γεύση», λέει στην Telegraph η Λούντλαμ-Ρέιν. Και προσθέτει: «Εχει μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε αλάτι από πολλά άλλα τυριά, γεγονός που βοηθά στη διατήρηση της συμπαγούς υφής του, όταν ψήνεται».
Παραδοσιακά παρασκευάζεται από μείγμα αιγοπρόβειου γάλακτος, αν και το χαλούμι που πωλείται στα βρετανικά σούπερ μάρκετ περιέχει συχνά και αγελαδινό γάλα.
Ποια είναι τα πιθανά οφέλη για την υγεία;
Για τους λάτρεις του χαλουμιού, υπάρχουν πράγματι πολλά οφέλη για την υγεία, όπως:
- Το χαλούμι είναι πηγή ασβεστίου
Μια φέτα χαλούμι 30 γρ περιέχει περίπου το ένα τέταρτο της ημερήσιας πρόσληψης 700 mg ασβεστίου, καθιστώντας το μια πλούσια πηγή μετάλλων, λέει στην Telegraph η διαιτολόγος Πρίγια Τιού. Το ασβέστιο στηρίζει την υγεία των δοντιών και των οστών, ρυθμίζει τη σύσπαση των μυών και διασφαλίζει ότι το αίμα πήζει κανονικά.
- Είναι καλή πηγή πρωτεΐνης
Οι γυναίκες χρειάζονται περίπου 45 γρ πρωτεΐνης την ημέρα και αντίστοιχα οι άνδρες περίπου 56 γρ. Μια μερίδα χαλούμι 30 γρ παρέχει 6γρ πρωτεΐνης. «Η πρωτεΐνη είναι απαραίτητη για την επισκευή και τη συντήρηση των μυών, καθώς και για τον κορεσμό», σημειώνει η Λούντλαμ-Ρέιν.
- Περιέχει απαραίτητες βιταμίνες και μέταλλα
Το χαλούμι περιέχει απαραίτητες βιταμίνες, οι οποίες δεν μπορούν να δημιουργηθούν από τον οργανισμό, επομένως πρέπει να λαμβάνονται μέσω της τροφής. «Περιλαμβάνεται επίσης ψευδάργυρος, ο οποίος είναι σημαντικός για το ανοσοποιητικό σύστημα, και βιταμίνη Α για την υγεία των ματιών και του δέρματος επίσης».
Επίσης είναι πηγή ιωδίου, που είναι απαραίτητο για τη λειτουργία του θυρεοειδούς, και φωσφόρου, ο οποίος βοηθά στην οικοδόμηση γερών οστών και δοντιών, καθώς και βιταμινών Β.
Εχει κακές επιπτώσεις στην υγεία;
Δυστυχώς, κανένα τυρί δεν είναι εντελώς καλό για την υγεία μας. Ετσι το χαλούμι:
- Είναι πλούσιο σε κορεσμένα λιπαρά
Μια φέτα χαλούμι 30 γρ περιέχει περίπου 6 γρ κορεσμένου λίπους, που μπορεί να συμβάλλει στην υψηλή χοληστερόλη (αυξάνοντας τον κίνδυνο καρδιακής νόσου) εάν καταναλωθεί σε υπερβολική ποσότητα, σημειώνει η Λούντλαμ-Ρέιν.
«Σύμφωνα με τις συστάσεις του Εθνικού Συστήματος Υγείας ( NHS), οι άνδρες δεν πρέπει να καταναλώνουν περισσότερα από 30 γρ κορεσμένων λιπαρών την ημέρα και οι γυναίκες όχι περισσότερα από 20 γρ κορεσμένων λιπαρών την ημέρα», ενώ τα παιδιά πρέπει να τρώνε ακόμη λιγότερο, παρατηρεί.
- Είναι γεμάτο αλάτι
Το χαλούμι είναι επίσης ένα από τα πιο αλμυρά τυριά, με περίπου 0,8 γρ αλάτι ανά φέτα, το οποίο θα μπορούσε να είναι προβληματικό για την αρτηριακή πίεση, εάν καταναλώνεται συχνά, λέει ο η Λούντλαμ-Ρέιν. Η υψηλή αρτηριακή πίεση αυξάνει την πιθανότητα να υποστεί κανείς καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικό.
«Χρειάζεται προσοχή εάν έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση ή ανησυχείτε για την υγεία της καρδιάς σας», επισημαίνει στην Telegraph η Πρίγια Τιού και προσθέτει «Ως εκ τούτου, ενώ είναι θρεπτικό, είναι βασικό να καταναλώνονται μέτριες μερίδες. Μείνετε στη μερίδα των 30 γρ στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής.»
- Είναι θερμιδογόνο
Μια φέτα χαλούμι 30 γρ έχει 94 θερμίδες, περισσότερες από ίση ποσότητα μπρι (90 θερμίδες), φέτας (84 θερμίδες), καμαμπέρ (78), μοτσαρέλας (71) και ρικότας (31). Ωστόσο, περιέχει λιγότερες θερμίδες από τα σκληρά τυριά όπως το τσένταρ (125 θερμίδες) και το κόκκινο Λέστερ (121 θερμίδες).
«Ο έλεγχος της μερίδας, λοιπόν, είναι σημαντικός εάν προσέχετε την πρόσληψη θερμίδων», λέει η Λούντλαμ-Ρέιν.
Συγκρίνοντας το χαλούμι με άλλα αγαπημένα τυριά
Η συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα τυριού είναι μια μερίδα 30 γρ, που αντιστοιχεί περίπου σε ένα μικρό κομμάτι στο μέγεθος σπιρτόκουτου (και στο οποίο βασίζονται τα παρακάτω παραδείγματα).
«Κάθε τυρί έχει διαφορετική υφή και διατροφικά προφίλ, οπότε αν κάποιο είναι “καλύτερο” εξαρτάται από το τι αναζητάτε διατροφικά, όπως χαμηλότερα λιπαρά ή υψηλότερη πρωτεΐνη», σημειώνει η Λούντλαμ-Ρέιν. Το τυρί που θα επιλέξετε θα εξαρτηθεί επίσης από το τι σχεδιάζετε να φάτε: «Θα έβαζα φέτα σε μια σαλάτα και τριμμένη μοτσαρέλα σε πίτσα», προτείνει η αγγλίδα διατροφολόγος
Τσένταρ (Cheddar)
Θερμίδες: 125 kcal
Το τσένταρ είναι ένα από τα πιο λιπαρά τυριά με 10,5 γρ λίπους στη μερίδα των 30 γρ. Ωστόσο προσφέρει και την περισσότερη πρωτεΐνη, 7,6 γρ, ενώ δεν περιέχει σάκχαρα.
Στίλτον (Stilton)
Θερμίδες: 123 kcal
Ενώ η γεύση του στίλτον είναι πολύ πιο δυνατή, η διατροφική του αξία δεν διαφέρει πολύ από του τσένταρ. Εχει σχεδόν την ίδια περιεκτικότητα σε θερμίδες (123) και λιπαρά (10,5γρ), αν και περιέχει ελαφρώς περισσότερο αλάτι (0,59γρ) και κορεσμένα λιπαρά (6,9γρ).
Κόκκινο Λέστερ (Red Leicester)
Θερμίδες: 121 kcal
Μια φέτα κόκκινο λέστερ περιέχει 121 θερμίδες, 10,1 γρ λίπους και 6,3 γρ κορεσμένα λιπαρά, γεγονός που το καθιστά σε μεγάλο βαθμό ίδιο με το τσένταρ και το στίλτον. Ωστόσο, είναι ελαφρώς λιγότερο αλμυρό (0,5 γρ)
Χαλούμι
Θερμίδες: 94 kcal
Μια μερίδα χαλούμι (περίπου ένα όγδοο του συσκευασμένου κομματιού) περιέχει 94 θερμίδες. Εχει υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά (7,6γρ), κορεσμένα λιπαρά (5,6γρ) και είναι ένα από τα πιο αλμυρά τυριά που υπάρχουν (0,79γρ), καθώς περιέχει περισσότερο από το διπλάσιο αλάτι από ένα πακέτο πατατάκια Walkers. Ωστόσο, έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα (0,5γρ) και περιέχει περισσότερες πρωτεΐνες (6,1γρ) από άλλα τυριά όπως η φέτα και το μπρι.
Μπρι (Brie)
Θερμίδες: 90 kcal
Αν και έχει κρεμώδη και απολαυστική γεύση, μια μερίδα Μπρι έχει λιγότερες θερμίδες (90) και λιγότερα λιπαρά (7,1γρ) από τα δημοφιλή σκληρά τυριά και έχει το μισό αλάτι (0,39γρ) από το χαλούμι.
Φέτα
Θερμίδες: 84 kcal
Θρυμματισμένη πάνω από σαλάτες, η φέτα είναι η πιο υγιεινή επιλογή τυριού, καθώς έχει λιγότερες θερμίδες (84), λιγότερα λιπαρά (6,9γρ) και λιγότερο αλάτι (0,56γρ) από το χαλούμι και το μπρι και σκληρά τυριά όπως το τσένταρ και το στίλτον.
Καμαμπέρ (Camembert)
Θερμίδες: 78 kcal
Είναι νόστιμο, ψημένο και λιωμένο πάνω σε ψωμί, αλλά επίσης το καμαμπέρ είναι ένα από τα ελαφρύτερα τυριά, καθώς περιέχει το ένα τρίτο των θερμίδων (78) του τσένταρ και έχει μέτρια επίπεδα αλατιού (0,38 γρ). Είναι πλούσιο σε λιπαρά (6γρ) και κορεσμένα λιπαρά (4,1γρ), αλλά έχει πολύ λιγότερα από το στίλτον και το χαλούμι.
Μοτσαρέλα (Mozzarella)
Θερμίδες: 71 kcal
Η σύνδεσή της με την πίτσα σημαίνει ότι συχνά θεωρείται ανθυγιεινό τυρί, αλλά η μοτσαρέλα είναι μια ελαφριά επιλογή, που περιέχει μόλις 71 θερμίδες ανά μερίδα και έχει περίπου τα μισά λιπαρά (5,4γρ) και το ένα τέταρτο του αλατιού (0,12γρ) από ορισμένα άλλα τυριά.
Ρικότα (Ricotta)
Θερμίδες: 31 kcal
Η ρικότα είναι ένα από τα πιο υγιεινά τυριά, καθώς περιέχει περίπου το ένα τέταρτο των θερμίδων που περιέχονται στο τσένταρ (31) και είναι ένα από τα λίγα τυριά που κατατάσσεται ως χαμηλό σε αλάτι (0,1g) και μέτριο σε λιπαρά (2,1g) και κορεσμένα λιπαρά (1,5g).
Ποιος είναι ο πιο υγιεινός τρόπος για να φάτε το χαλούμι;
«Μπορείτε να ετοιμάσετε το χαλούμι με πολλούς τρόπους», λέει η Τιου, «Φάτε το φρέσκο σε σαλάτα ή τηγανισμένο σε στεγνό τηγάνι ή σε σουβλάκι που θα ψήσετε στο μπάρμπεκιου».
- Αποφύγετε το τηγάνισμα σε λάδι, καθώς αυτό προσθέτει περιττά λιπαρά.
- Η Πρίγια Τιού συνιστά να φτιάξετε κεμπάπ χαλούμι περνώντας κομματάκια τυριού και λαχανικών σε σουβλάκια και στη συνέχεια ψήνοντάς τα στον φούρνο ή στο μπάρμπεκιου. Μπορούν να σερβιριστούν σε πίτα ή πάνω από κουσκούς για ένα ισορροπημένο γεύμα, λέει.
- Προσθέστε ψητό χαλούμι σε μια σαλάτα με ανάμεικτα φυλλώδη λαχανικά, αγγούρι, ντομάτες και κρουτόν και περιχύστε με ελαιόλαδο για ένα ισορροπημένο γεύμα πλούσιο σε πρωτεΐνες και φυτικές ίνες, προτείνει η Λούντλαμ –Ρέιν.
- Το τυρί μπορεί επίσης να σοταριστεί μαζί με λαχανικά και στη συνέχεια να προστεθεί σε πίτα ολικής αλέσεως ή λεπτή αραβική πίτα με χούμους, για μεσημεριανό, λέει. Μπορεί επίσης να ψηθεί και να μπει σε stir fry με πολύχρωμα λαχανικά όπως πιπεριές, κολοκυθάκια και μανιτάρια για πρόσθετη πρωτεΐνη και υφή, προσθέτει η Λούντλαμ-Ρέιν.
Τελικά: είναι υγιές το χαλούμι;
Οπως πάντα, «το χαλούμι μπορεί να είναι μέρος μιας υγιεινής διατροφής όταν καταναλώνεται με μέτρο», λέει στην Telegraph η διατροφολόγος Νίκολα Λούντλαμ-Ρέιν. «Είναι μια καλή πηγή πρωτεΐνης και ασβεστίου και σε συνδυασμό με την καλή υφή του μπορεί να είναι μια εξαιρετική προσθήκη στα γεύματα».
Ωστόσο, είναι σημαντικό να το συνδυάζετε με άλλα τρόφιμα για να δημιουργήσετε ισορροπημένα γεύματα και να γνωρίζετε τα μεγέθη των μερίδων, σημειώνει η διαιτολόγος Πρίγια Τιου.
«Λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς του σε κορεσμένα λιπαρά και αλάτι, είναι σημαντικό να ισορροπήσετε την πρόσληψη σερβίροντάς το μαζί με πολλά λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως», υπογραμμίζει τέλος η Λούντλαμ-Ρέιν.