Υπερτροφές: τα νέα φάρμακα;
Καθημερινά η επιστήμη της διατροφής ανακαλύπτει την πλειάδα θρεπτικών συστατικών που περιέχονται σε καρπούς και φρούτα με ηλικία εκατοντάδων χρόνων. Δεν πρόκειται για καινούρια κατηγορία τροφών, καθώς οι πρόγονοί μας τις είχαν εντάξει εδώ και αιώνες στη διατροφή τους ενώ συχνά χρησιμοποιήθηκαν ως φάρμακα ή μετατράπηκαν ως και σε αντικείμενο λατρείας.
Η λίστα των υπερθρεπτικών εδώδιμων ουρανομήκης, ωστόσο το γκότζι, το ιπποφαές, ο λιναρόσπορος, τα μύρτιλλα και η σπιρουλίνα αποτελούν τα δημοφιλέστερα αυτών. Μία μόλις μπουκιά από τους καρπούς τους ή μερικές γουλιές των χυμών τους χαρίζουν στον οργανισμό τα αναγκαία αντιοξειδωτικά στοιχεία, ευεξία και ζωτικότητα ενώ ρυθμίζουν καθοριστικά τον μεταβολισμό και ενισχύουν την αντίστασή μας απέναντι σε πολλές ασθένειες.
Αναλυτικότερα
Βατόμουρο goji (Goji berry= το μούρο της ευτυχίας)
Ο θάμνος του φύεται στις περιοχές του Θιβέτ και της Μογγολίας και ειδικά στην Κίνα ο καρπός goji σχετίζεται σχεδόν εδώ και έξι χιλιετίες με τις εγχώριες λαϊκές παραδόσεις. Xρησιμοποιείται ευρέως στην κινεζική ιατρική για την τόνωση της λειτουργίας των νεφρών και του ήπατος.
Οι καρποί του έχουν χρώμα κόκκινο, όψη και μέγεθος σταφίδας. Συμβάλλει σημαντικά στη μείωση της αρτηριακής πίεσης, ενισχύει την όραση ενώ είναι ο πιο πρόσφατος "φίλος" των γυναικών από την οικογένεια των υπερτροφών λόγω της παρατηρημένης συμβολής του στη μείωση της κυτταρίτιδας. Καταλαλώνεται υπό τη μορφή καρπού ή χυμού άφοβα, αφού δεν έχουν αναφερθεί περιπτώσεις υπερδοσολογίας ενώ ενισχύει την αντιμετώπιση της αϋπνίας και τη μνήμη, βελτιώνει τη σεξουαλική ικανότητα κάθε ηλικίας και στην ευαίσθητη περίπτωση των εγκύων, τις ανακουφίζει συχνά από την πρωινή ναυτία.
Ιπποφαές (Hippophae L.)
Χαρακτηρίζεται ως «ο βασιλιάς των φυτών», είναι αρκετά δυσεύρετο σε μορφή καρπού, αφού συνήθως καταναλώνεται ως χυμός ή συμπλήρωμα διατροφής. Οι καρποί του παρότι εδώδιμοι είναι ιδιαίτερα ελαιώδεις, όξινοι και αφήνουν πολύ δυσάρεστη γεύση αν καταναλωθούν ωμοί. Συχνά αναμειγνύονται με χυμό μήλου ή σταφυλιού για να επιτευχθεί ηπιότερη γεύση ή παγώνονται για να ωριμάσουν και να μειωθεί ο όξινος χαρακτήρας τους. Μεταξύ άλλων συμβάλλει στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος, αναζωογονεί το δέρμα ενώ έχει παρατηρηθεί πως αυξάνει τη ζωτικότητα και βοηθά στην πνευματική εγρήγορση.
Το όνομά του αποδίδεται στις συνήθειες των αρχαίων Ελλήνων κτηνοτρόφων, που το χρησιμοποιούσαν για να θρέψουν τα άλογά τους και να αποκτήσουν τρίχωμα με λαμπερό χρώμα (Ιπποφαές = ίππος + φάος, που σημαίνει ίππος λαμπρός).
Λιναρόσπορος (σπόρος του φυτού Linum usitatissimum)
«Πρωταθλητής στα αντιοξειδωτικά» κατά Ορέστη Δαβία (από του οποίου το σχετικό άρθρο θα ενημερωθείτε πληρέστερα), τόσο σε μορφή σπόρου όσο και ελαίου, το λιναρέλαιο, που προκύπτει από την έκθλιψή του. Οι ουσίες που περιέχει βοηθούν στην προστασία της καρδιάς, ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα και συμβάλλουν στη μείωση της χοληστερίνης. Η υψηλή του περιεκτικότητα σε ίνες τον ανακηρύσσει σε πρώτης τάξης βοηθό για προβλήματα δυσκοιλιότητας. Το σκληρό του κέλυφος καθιστά δύσκολη την κατανάλωσή του σε μορφή σπόρου, οπότε προτιμάται αλεσμένος σε μορφή αλευριού, διαθέσιμο σε αρκετά καταστήματα με όσπρια. Βάζοντας τους σπόρους σε νερό αποβραδίς, ώστε το κέλυφός τους να μαλακώσει, την επόμενη μέρα μπορούμε να τους αξιοποιήσουμε σε σαλάτες, σούπες, πολύσπορο ψωμί ακόμα και ως πρόγευμα δημητριακών.
Υπάρχουν ενδείξεις πως επίσης επιδρά ευεργετικά στους πόνους της περιόδου, τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης και το σύνδρομο των ευερέθιστων εντέρων.
Μύρτιλλο (Βlueberry, μπλε μούρο)
Ένας ακόμα διατροφικός «θησαυρός» που αποτελεί τη νέα, υγιεινότατη εμμονή όσων έχουν εξοικειωθεί με τις υπερτροφές. Σύμφωνα με τα στοιχεία που είναι διαθέσιμα στο πρώτο επίσημο ελληνικό wiki των blueberries, ecoblueberries.com και τον δημιουργό του και καλλιεργητή τους Πέτρο Καριπίδη, τα μύρτιλλα αποτελούν εξαιρετική πηγή φυτικών ινών, βιταμίνης C και E και αντιοξειδοτικών. Συμβάλλουν στην προστασία κατά του καρκίνου, των καρδιακών παθήσεων και πολλών ασθενειών που σχετίζονται με τη γήρανση. Επίσης στον καρπό του μύρτιλλου έχουν εντοπιστεί ουσίες που βοηθούν στην πρόληψη της ουρολοίμωξης, αυξάνουν το μεταβολισμό και συνδέονται με τη βελτίωση της όρασης καθώς και της εγκεφαλικής λειτουργίας.
Μαρμελάδες, κρασί, χυμός και φυσικά ο γευστικότατος καρπός τους είναι μερικές από τις μορφές που μπορεί κάποιος να τα απολαύσει.
Σπιρουλίνα (Spirulina)
Οι περισσότεροι την έχουμε συνηθίσει σε μορφή χαπιού, όμως πρόκειται για μικροφύκι με καταπράσινο χρώμα, που αναπτύσσεται σε γλυκά νερά. Το φυσικό της περιβάλλον είναι οι αλκαλικές -πλούσιες σε μέταλλα- λίμνες. Εντός συνόρων ιδεώδης περιοχή για την παραγωγή της είναι τα Θερμά της Νιγρίτας στις Σέρρες. Βασικό συστατικό της η χλωροφύλλη, που κατά σχετική αντιστοιχία με τα φυτά, βοηθά στην αναδόμηση των ιστών του ανθρώπινου σώματος. Ως προς τις ευεργετικές της ιδιότητες, παρουσιάζει μεγάλη συγκέντρωση σε αντιοξειδωτικά, δρα υπέρ της πρόληψης του καρκίνου, βοηθά στην αποβολή των τοξινών του ανθρώπινου σώματος, μειώνει τα επίπεδα της χοληστερίνης στο αίμα και τις επιπτώσεις της αρθρίτιδας ενώ υποστηρίζεται πως συντελεί στη μείωση της όρεξης και κατ’ επέκταση στην απώλεια βάρους.
Είναι διαθέσιμη σε βιολογικά καταστήματα και φαρμακεία σε μορφή χαπιών, σκόνης ή νιφάδων.
Οι τελευταίες μπορούν να προστεθούν σε σαλάτες, σούπες και χυμούς.
Ωστόσο υπάρχουν περιπτώσεις που πρέπει να αποφεύγεται η κατανάλωσή της ιδίως από όσους
- πάσχουν από αυτοάνοσα νοσήματα (λύκος, ρευματοειδής αρθρίτιδα)
- αντιμετωπίζουν μεταβολικό σύνδρομο
- και από γυναίκες που διανύουν περίοδο εγκυμοσύνης ή θηλασμού
Ο ασφαλέστερος τρόπος για να προχωρήσετε στη λήψη της είναι η πρότερη ιατρική συμβουλή.