Τι μαδάει ο Βαλεντίνος;
Υπάρχουν πάρα πολλά είδη και ποικιλίες λουλουδιών που αποκαλούνται μαργαρίτες, μια ονομασία που πια είναι περιγραφική και όχι ταξινομική και σημαίνει στρογγυλό κέντρο και ακτινωτά πέταλα, το σχήμα που θα ζωγραφίσει το μικρό παιδάκι αν του πεις να σχεδιάσει ένα λουλούδι. Είναι ίσως το πιο κοινό, πιο γνωστό και πιο αγαπημένο λουλούδι. Στις στατιστικές που έχουν αρχίσει να δημοσιεύουν τελευταία ως προς την συχνότητα αναφοράς συγκεκριμένων λέξεων στο συνολικό σώμα της λογοτεχνίας, ανάμεσα στα λουλούδια η μαργαρίτα έρχεται σε στενό συναγωνισμό με το τριαντάφυλλο.
Τέτοια εποχή στην Κέρκυρα, όπως και σε πολλά άλλα μέρη της Ελλάδας, γεμίζουν τα λιβάδια με λουλουδάκια που αποκαλούμε άγριες μαργαρίτες. Δεν είναι οι ψηλές, εύρωστες κατακίτρινες που χρησιμοποιούμε και στην κουζίνα - αυτές έρχονται αργότερα - αλλά οι ταπεινές κοντούλες που γίνονται χαλί να τις πατήσουμε και θα παραμείνουν κυρίαρχες μέχρι τα μέσα Μαρτίου. Μάλιστα τώρα συνδυάζονται στα πιο σκιερά μέρη με τις κατακίτρινες αγριονεραγκούλες, ένας συνδυασμός μου πάντα μου θυμίζει το κλασσικό εγγλέζικο λαϊκό τραγούδι Strawberry Fair «singing, singing, buttercups and daisies». Θα γράψω γι' αυτές άλλη φορά.
Δεν είναι τυχαίο ότι η άνθησή τους συμπίπτει με τη γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου, εφόσον έχει δώσει αφορμή στο έθιμο της ρομαντικής μαντείας, που ισχύει σε τόσες λαϊκές παραδόσεις σε τόσα μέρη της γης. Οι συγκεκριμένες κοντούλες της εποχής αυτής είναι δύο διαφορετικά είδη. Από το ύψος των ματιών ενός ενηλίκου είναι παρόμοιες, γιατί έχουν το ίδιο ύψος (4-5 πόντους αυτή την εποχή) και μέγεθος λουλουδιού (2 πόντους) και χρωματισμό (κίτρινο κέντρο και άσπρα πέταλα). Η πρώτη ανήκει στην ομάδα των χαμομηλιών και η βοτανολογική της ονομασία είναι Anthemis arvensis, έχει δαντελωτά ανοιχτοπράσινα φύλλα που αρωματίζουν ελαφρά τον αέρα στο πέρασμά σου. Το ύψος της αυξάνει καθώς μεγαλώνουν τα γύρω χόρτα και μπορεί να φτάσει και τους τριανταπέντε πόντους τον Μάρτιο. Τα λουλούδια είναι παρόμοια με το κλασικό χαμομήλι που ανθίζει στα τέλη Απριλίου (Matricaria recutita) αλλά 3-4 φορές μεγαλύτερα από αυτό. Τα πέταλά τους είναι στρογγυλεμένα με μια μικρή εσοχή στο κέντρο. Έχει ευλύγιστο κλαδωτό κοτσάνι και κινείται ελαφρά με το παραμικρό αεράκι.
Η δεύτερη λέγεται Bellis perennis και είναι η κοινή μαργαρίτα της Αγγλίας με την οποία τα παιδιά φτιάχνουν αλυσίδες στα βιβλία της Enid Blyton. Το λουλούδι είναι στην άκρη ενός σκληρού κοτσανιού χωρίς διακλαδώσεις που βγαίνει μέσα από μια επίπεδη ροζέτα φύλλων. Η κάτω μεριά των μυτερών πετάλων έχει ένα βαθύ ροζ χρώμα, τόσο που συχνά δίνει εντύπωση διχρωμίας. Δεν έχει ίχνος αρώματος. Πρέπει να πω ότι αυτή, τη δεύτερη, δεν την αγαπώ. Νομίζω είναι τα μυτερά πέταλα που συμβάλλουν στην απόρριψή μου. Δεν είναι μόνο μυτερά είναι και λεπτά και πυκνά, σαν κρόσσια. Τα κρόσσια τα αντιπαθώ στις εσάρπες, γιατί να τα συμπαθώ σ’ ένα αθώο λουλουδάκι;
Το άλλο στοιχείο που μ’ ενοχλεί είναι το αλύγιστο κοτσάνι σε στάση προσοχής. Αυτή η κάθετη ακαμψία ανήκει σε αρχιτεκτονικά στοιχεία, όπως οι κολώνες, όχι στον φυτικό κόσμο. Τα φυτά τα θέλω με χαλαρότητα, με καμπύλες. Εκτός αν είναι μεγάλης κλίμακας, όπως τα κυπαρίσσια ή οι αθάνατοι, αλλά τότε ανήκουν στο τοπίο, στον «μάκρο» και όχι στον «μίκρο» κήπο.
Αυτή η παραξενιά μου επεκτείνεται και στα μπουκέτα. Στον κήπο μου δεν έχω ποτέ ήμερες τουλίπες που ορθώνονται σαν στρατιωτάκια αλλά όταν είμαι στην πόλη τις αγοράζω για το σπίτι γιατί μ’ αρέσουν οι απαλές καμπύλες που σχηματίζουν τα κοτσάνια όταν τις βάζεις στο βάζο.
Αντίθετα, τα τριαντάφυλλα του ανθοπωλείου με τα μακριά άκαμπτα κοτσάνια τους τα αντιπαθώ. Ξεκίνησα να σας πω για τις άγριες μαργαρίτες και κατέληξα στις φυτικο/αισθητικές μου προκαταλήψεις. Στο κάτω-κάτω και το γούστο ένα είδος προκατάληψης είναι.
Το ξεβοτάνισμα και άλλες ασχολίες