Bostanistas.gr : Ιστορίες για να τρεφόμαστε διαφορετικά

Συνήθως πρώτοι οι λευκοί και κατόπιν οι ροζ-μωβ κίστοι έχουν αρχίσει αυτή την εποχή να λουλουδιάζουν στο κτήμα μας, στην Τζια και γενικά στις εξοχές της νότιας Ελλάδας. Χαμηλοί θάμνοι θα γεμίσουν σύντομα τις πλαγιές με τα χαρακτηριστικά τσαλακωμένα άνθη τους, πανέμορφα και λιτά, τόσο ταιριαστά με το ξερικό τοπίο της πατρίδας τους, της Μεσογείου. Θα τα βλέπουμε για κάμποσους ακόμη μήνες ανάλογα με την περιοχή και το υψόμετρο. 

Κίστοι υπάρχουν πολλών ειδών και μερικοί γίνονται αρκετά μεγάλοι θάμνοι. Εκτός από εκείνους με τα λευκά και ροζ-μοβ άνθη, υπάρχουν και άλλοι με λουλούδια μεγάλα και πλατιά, λευκά ή ροζ, που στο κάθε πέταλό τους έχουν ένα βαθυκόκκινο στίγμα (Cistus ladanifer και purpurea αντίστοιχα). 

Στην Ελλάδα υπάρχουν πέντε είδη κίστου, λευκά (π.χ. ο salvifolius) και ροζ-μωβ (π.χ. o creticus) και τα άνθη τους είναι σχετικά μικρά. Οι θάμνοι έχουν διάφορα ονόματα κατά τόπους:
Στη Τζια τους λένε «κουνούκλες», στην Κεντρική Ελλάδα και βορειότερα τους λένε «λαδανιές». Αν αγγίξετε το κλαρί τους θα δείτε ότι κολλάει. Την κολλητική αυτή ουσία από ένα είδος κίστου, τον creticus, την μαζεύανε παλιότερα - και απ’ ό,τι βλέπω η πρακτική αναβιώνει χρησιμοποιώντας ειδικούς δερμάτινους συλλέκτες. Το λά(β)δανο, όπως ονομάζεται η ρητινώδης αυτή ουσία, το χρησιμοποιούσαν στη αρωμαματοποιεία αλλά και σε φαρμακευτικά μείγματα.

Τα τελευταία χρόνια θα βρείτε διάφορα είδη κίστων στα φυτώρια. Όταν δεν έχουν άνθη, οι θάμνοι μένουν φουντωμένοι με τη σκουροπράσινη φυλλωσιά τους που είναι ιδανική επιλογή για ξερικούς κήπους γιατί δεν θέλουν νερό. Αν μάλιστα τους φυτέψετε το φθινόπωρο και απλώσει η ρίζα τους με τις βροχές, μπορεί να μη χρειαστούν καθόλου πότισμα, ποτέ. Αν τους φυτέψετε άνοιξη, θα χρειαστούν πότισμα μέχρι τα πρωτοβρόχια - με το λάστιχο όμως όχι με ποτιστικό. Δεν αγαπούν το πολύ νερό και θέλουν τις ρίζες τους στεγνές.   

Μπορεί να μη θέλουν νερό το καλοκαίρι όμως τους αρέσει και τους συντηρεί η νυχτερινή δροσιά κάποιου υψόμετρου ή του βορινού ανέμου. Αν τους φυτέψετε σε πάρα πολύ κακό χώμα, πολύ σφιχτό και καυτό το καλοκαίρι, σε περιοχή δίχως καθόλου υγρασία το βράδυ, τότε δεν θα τους βλάψει να τους ποτίσετε λίγο 1-2 φορές το καλοκαίρι. Στα πολύ ξερά μέρη φυτέψετε τους όχι πάνω αλλά κοντά σε ποτιστικούς σωλήνες, περίπου 1-2 μέτρα μακριά από το μπεκ, ώστε η υγρασία να έρχεται από μακριά και να μη μουλιάζει τη ρίζα.

Προσέξτε ακόμη μη τους κλαδεύετε γιατί δεν τους πολυαρέσει και μπορεί να ξεραθούν εντελώς. Όταν με τα χρόνια κάποιες τούφες τους ξεραθούν, είναι προτιμότερο να κόψετε ολόκληρο το κλωνάρι από τον κεντρικό κορμό.