Αφήνοντας την Αθήνα ΙΙ
Εμείς που 10 χρόνια τώρα αποφασίσαμε να αφήσουμε την Αθήνα και να εγκατασταθούμε σε ένα μικρό νησί, βεβαιώνουμε εκείνους που το σκέφτονται, πως ΔΕΝ συγκρίνεται σε ποιότητα η ζωή μας εδώ, με κείνη της πόλης κι ας λείπουν τα σινεμά, τα μπαρ και τα θέατρα... Συνεχίζοντας το κομμάτι-πρόταση που ξεκίνησε ο Γιώργος Μαυρωτάς θα είχα να παρατηρήσω κατ’ αρχήν πως αυτοί που θα αποφασίσουν να φύγουν από την Αθήνα, πρέπει να σκεφτούν να κάνουν κάτι παραγωγικό, κάτι που να έχει σχέση με τον τόπο όπου θα εγκατασταθούν. Είδα κοπέλες να έρχονται στο νησί και να ανοίγουν μπουτίκ (!) με ρούχα και παπούτσια. Δεν είναι λύση αυτό, μια και ακόμα και οι κάτοικοι των πιο απομακρυσμένων περιοχών, όταν θέλουν να κάνουν ψώνια –εκτός των απαραίτητων που βρίσκει κανείς στα σουπερμάρκετ—θα πάνε στην πόλη, ή θα παραγγείλουν από κατάλογους και το ιντερνετ που κάνουν θραύση, από ότι κατάλαβα βλέποντας τα πακέτα στο ταχυδρομείο.
Ακόμα κι αν δεν έχει κάποιος ποτέ ασχοληθεί με αγροτικά και κτηνοτροφικά, έχει όμως κτήματα στην επαρχία, και κέφι να δουλέψει, οι γνώσεις και κάθε λογής ειδικές πληροφορίες προσφέρονται απλόχερα από τους ντόπιους «γέροντες» , ενώ είναι απλούστατο να μάθουν τα πάντα για τις πιο τελευταίες μεθόδους χάρη στο ιντερνέτ και στα εκτεταμένα δίκτυα αλληλοβοήθειας και επικοινωνίας Ελλήνων και ξένων νέων αγροτών. Χιλιάδες είναι οι Βρετανοί και Αμερικανοί που επιστρέφουν με κέφι στην αγροτική ζωή, όχι επειδή έμειναν άνεργοι, αλλά επειδή βαρέθηκαν την αγωνία και το κυνηγητό των μεγαλουπόλεων και επιθυμούν να μεγαλώσουν τα παιδιά τους σε περιβάλλον φυσιολογικό, καθαρό και ήρεμο. Επαναλαμβάνω, όμως, πώς είναι απαραίτητο να έχουν όρεξη και να είναι έτοιμοι να δουλέψουν σκληρά εκείνοι που διαλέγουν την αγροτική ζωή.
Στα νησιά κυρίως, η παραγωγή ντόπιου γιαουρτιού, φρέσκων τυριών, εποχιακών λαχανικών, λαδιού και κάθε λογής φαγώσιμων θα καταναλωθεί επιτόπου, μια και όλα αυτά τα είδη «εισάγονται» από την Αθήνα. Και αν η ποιότητα των προϊόντων που θα παράγει το περιβόλι είναι σημαντική, οι εν δυνάμει καταναλωτές, Έλληνες και ξένοι τουρίστες που ποτέ δε λείπουν, ίσως βοηθήσουν και σε εξαγωγές, στις γκουρμέ αγορές. Δε λέω ότι οι νέοι αγρότες θα γίνουν πλούσιοι εν μία νυκτί κι αν τέτοιες είναι οι φιλοδοξίες τους, ας κάτσουν να περιμένουν πότε θα ξαναπροσλάβει κόσμο η ΔΕΗ και ο ΟΤΕ, και πότε θα πέσουν οι επόμενες μίζες και οι παχυλές επιδοτήσεις από τον ουρανό -δεν προβλέπεται να γίνει σύντομα, φοβάμαι!
Οι μικρές οικογενειακές πανσιόν είναι μια άλλη περίπτωση, πάλι, βέβαια, για ανθρώπους που έχουν κέφι να δουλέψουν σκληρά. Δε μιλάω εδώ για τα διάφορα rooms που περισσεύουν παντού, αλλά για προσεγμένη, υψηλών προδιαγραφών πανσιόν -αυτό που λέγεται και boutique hotel. Πρόκειται για μικρά, πολύ φροντισμένα ξενοδοχειάκια –καινούργια ή παλιά, ανακαινισμένα ανάλογα- που θα προσφέρουν άνετη και καλαίσθητη διαμονή και εκλεκτό ντόπιο φαγητό, ίσως σε συνδυασμό με προϊόντα του περιβολιού, αλλά και εκδρομές ή άλλες δραστηριότητες. Η Ιταλία και η νότια Γαλλία είναι γεμάτες τέτοια καταλύματα, ενώ σε μας λείπουν σχεδόν τελείως, εκτός από λίγες φωτεινές εξαιρέσεις, όπως ο ξενώνας Αμανίτα, στην Τσαγκαράδα. Τέτοιες μικρές επιχειρήσεις που προσφέρουν ολοκληρωμένη φιλοξενία και περιηγήσεις μπορούν να αποδώσουν αν δουλεύουν σε αυτές σκληρά και μεθοδικά τουλάχιστον δύο άτομα της οικογένειας. Όμως, εκτός από εισόδημα, δίνουν και μεγάλη ικανοποίηση αν γίνουν σωστά, μια και η επαφή με πελάτες που περνάνε καλά, είναι ιδιαίτερα τονωτική, όπως έχουμε διαπιστώσει κι εμείς με τους «μαθητές» μας, στα προγράμματα διακοπές με μαγειρική που οργανώνουμε.
Τέλος (για την ώρα, μια και θα επανέλθω με περισσότερα παραδείγματα) σε μικρά μέρη σαν το νησί μας, σας λέω από την πείρα μου πως υπάρχει ανάγκη και για διάφορα ελεύθερα επαγγέλματα όπως:
• Γραφίστες που σχεδιάζουν ιστοσελίδες και αν έχουν καλό εκτυπωτή θα μπορούσαν να τυπώνουν κάρτες μαγαζιών, μενού εστιατορίων, ετικέτες για μαρμελάδες και τουρσιά, προσπέκτους μαγαζιών κλπ. Επιπλέον, το χειμώνα θα μπορούσαν να διδάσκουν παιδιά αλλά και μεγαλύτερους πώς να χρησιμοποιήσουν τον υπολογιστή για τη δουλειά τους, όποια και αν είναι, αλλά και για μελέτη, διασκέδαση κλπ.
• Γυμναστές, δάσκαλοι χορού και μουσικής για παιδιά και ενήλικες, οι οποίοι θα δούλευαν με ντόπιους το χειμώνα, ενώ το καλοκαίρι θα μπορούσαν να οργανώνουν σεμινάρια για τους επισκέπτες.
• Κεραμίστες, και γενικά καλλιτέχνες και χειροτέχνες που θα δημιουργούν αντικείμενα χρηστικά ή διακοσμητικά, υφαντά, κεντήματα και μεταξοτυπίες, είδη σχετικά με τον τόπο, μια και υπάρχουν εν δυνάμει πελάτες οι Έλληνες και ξένοι επισκέπτες, οι οποίοι σήμερα αγοράζουν είδη εισαγόμενα από την Άπω Ανατολή...