Bostanistas.gr : Ιστορίες για να τρεφόμαστε διαφορετικά

Οι παραγωγοί του συνεταιρισμού Βοΐου Κοζάνης αποδεικνύουν πως τα τριαντάφυλλα, πέρα από λιμπιστερά καλλωπιστικά άνθη, αποτελούν και μία από τις πλέον προσοδοφόρους καλλιέργειες, με τα βασικά τους παράγωγα, ροδόνερο και ροδέλαιο, να πωλούνται σε υψηλότατες τιμές, που αγγίζουν ακόμη και τις οκτώ χιλιάδες ευρώ ανά λίτρο.

Περίπου 35 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Κοζάνης, στην επαρχία Βοΐου, βρίσκεται ένα παραδεισένιο χωράφι 100 στρεμμάτων με υγιέστατες τριανταφυλλιές, εκ των οποίων σχεδόν οι μισές είναι κάθε χρόνο άμεσα παραγωγικές ενώ οι υπόλοιπες φροντίζονται επιμελώς για να αποδώσουν καρπούς μελλοντικά. Σε αυτή την περιοχή εδώ και περίπου εννιά χρόνια (από το 2004) καλλιεργείται η ρόζα η δαμασκηνή, ποικιλία από την οποία παράγεται το ροδέλαιο, ένα από τα πλέον περιζήτητα έλαια παγκοσμίως.

Μέχρι και την περασμένη δεκαετία οι βασικές πηγές προμήθειάς του παρέμεναν η Βουλγαρία και η Τουρκία, με τη χώρα μας να σημειώνει σχεδόν μηδενική εγχώρια παραγωγή. Με την ίδρυση όμως του Συνεταιρισμού Αρωματικών Φυτών Βοΐου Κοζάνης, το 2009, ξεκινά η εντός συνόρων παρασκευή ροδόνερου και ροδέλαιου με τη χρήση βιομηχανικού αποστακτήρα. Εδαφολογικές μελέτες και δοκιμές αποτέλεσαν το πρώτο στάδιο της καλλιέργειας, ώστε να επιβεβαιωθεί πως τα εδάφη της περιοχής ήταν αρκούντως ευάερα, καλά στραγγιζόμενα και με ιδεώδες pH. Πειραματικά λοιπόν και με φυτά που έφτασαν από τη Βουλγαρία, ξεκίνησαν οι πρώτες καλλιέργειες το 2004.

Οι τριανταφυλλιές φυτεύονται από τον Νοέμβριο ως τον Μάρτιο, έχουν μέσο όρο ζωής τα 25 χρόνια, φτάνουν στη μέγιστη παραγωγή τους κατά το τέταρτο ή πέμπτο έτος της ανάπτυξής τους και χρειάζονται περίπου 12 μήνες για να ανθοφορήσουν.
Η συγκομιδή των ρόδων εξελίσσεται από τα μέσα Μαΐου ως τις αρχές Ιουνίου και πραγματοποιείται αποκλειστικά τις πρωινές ώρες· τότε μόνο εντοπίζεται το αιθέριο έλαιο στο φυτό, πριν ο ήλιος αρχίσει να ξεραίνει τα πέταλά του.

Η καλλιέργεια της τριανταφυλλιάς είναι υπόθεση σχετικά εύκολη, καθώς το μόνο αναγκαίο είναι το σκάλισμα στις ρίζες, για να απαλάσσεται από τα αγριόχροτα που εμποδίζουν την ανάπτυξή της. Ωστόσο το απόσταγμα του φυτού παρουσιάζει ιδιαιτερότητες στην παραγωγή του: για ένα λίτρο «ρευστού χρυσού», όπως το ονομάζουν οι Βούλγαροι, απαιτούνται περί τους τέσσερις τόνους ροδοπέταλων. Αν και η γειτονική χώρα θεωρείται η πατρίδα του, οι πιο πρόσφατες μετρήσεις έδειξαν πως το ελληνικό ροδέλαιο είναι ανώτερο ποιοτικά του βουλγαρικού και ένα από τα ποιοτικότερα στον κόσμο.

Η απόσταξή του είναι διαδικασία χρονοβόρα και απαιτητική. Μετά την ημερήσια συγκομιδή, τα ροδοπέταλα φτάνουν στο αποστακτήριο, όπου γίνεται η πρώτη διαλογή τους, ζυγίζονται και ξεχωρίζονται σε ποιότητες. Σε ένα μεγάλο καζάνι βράζουν τριαντάφυλλα και νερό, από τα οποία σε αρχικό στάδιο παράγεται ανθόνερο. Μεσολαβούν δύο αποστάξεις και μετάβραση του ανθόνερου για να παραχθεί τελικώς μία πολύ μικρή ποσότητα· περίπου 50 ml ροδέλαιου από 200 και πλέον κιλά τριαντάφυλλων για παράδειγμα.

Τα παραγόμενα προϊόντα του συνεταιρισμού δεν εξαντλούνται εδώ: διατίθενται επίσης στην αγορά γλυκό κουταλιού τριαντάφυλλο και ροδοκαραμέλες. Άμεσος στόχος των παραγωγών που τον συναποτελούν είναι να αυξήσουν την παραγωγή σε βαθμό τέτοιο, που να τους επιτρέπει αξιόλογες εξαγωγές.

Αναλυτικότερες πληροφορίες γύρω από τη δράση του συνεταιρισμού και τα προϊόντα ρόδου θα βρείτε στη σελίδα kozaniroses.gr

Αγροτικός Συνεταιρισμός Αρωματικών Φυτών και Οπωροκηπευτικών Βοΐου
Κοζάνη, Προύσσης 2