Bostanistas.gr : Ιστορίες για να τρεφόμαστε διαφορετικά

Ο σουσαμένιος χαλβάς «του μπακάλη» είναι το ένα είδος, στην Ελλάδα όμως και σε όλη την ανατολική Μεσόγειο υπάρχει και η διαφορετική,  πολύ δημοφιλής εκδοχή του γλυκού, που επίσης ονομάζεται «χαλβάς» και φτιάχνεται με αλεύρι, σιμιγδάλι, καλαμποκάλευρο ή άλλα δημητριακά που σοτάρονται σε βούτυρο ή ελαιόλαδο και κατόπιν περιχύνονται με σιρόπι. Halva (ή Halvah) σημαίνει γλύκισμα στα αραβικά και μπορεί να αναφέρεται σε πολλά και διάφορα επιδόρπια. Τούτος ο διαφορετικός πλουσιότερος γευστικά χαλβάς είναι επίσης διαδεδομένος στο Ιράν, την Τουρκία και στις χώρες του Περσικού Κόλπου. Τα δημητριακά σοτάρονται σε βούτυρο και ποτίζονται με σιρόπι από μέλι ή ζάχαρη φτιάχνοντας ένα αφράτο και απαλό γλύκισμα.

Στο Tουρκικό Bιβλίο Mαγειρικής του Turabi Efendi του 1862, παρατίθενται διάφορα τέτοια χαλβαδένια γλυκίσματα. Η συγγραφέας και ερευνήτρια Μαριάννα Γερασίμου στο εξαίρετο βιβλίο της Οθωμανική μαγειρική καταγράφει συνταγές για διάφορους πλούσιους χαλβάδες. Σε αντίθεση με τον σουσαμένιο χαλβά (tahin helvãsi), τον οποίο οι Οθωμανοί θεωρούσαν γλύκισμα των φτωχών, σύμφωνα με τη Γερασίμου, το μίγμα των δημητριακών συχνά ποτίζεται με περίτεχνα σιρόπια πλουτισμένα με γάλα ή κρέμα και με αμύγδαλα, κουκουνάρι, φυστίκια ή άλλους ξηρούς καρπούς. Ο σιμιγδαλένιος χαλβάς είναι η ελληνική παραλλαγή αυτού του παλιού, απλού γλυκού. Στη δική μας εκδοχή το σιμιγδάλι καβουρντίζεται συνήθως σε ελαιόλαδο, σε αντίθεση με την Τουρκία και τη Μέση Ανατολή όπου χρησιμοποιείται πρόβειο βούτυρο. Παλιότερα είχα δοκιμάσει και μία λιτή εκδοχή του χαλβά με ελαιόλαδο και ρεβιθάλευρο αντί για σιμιγδάλι.

Το απλούστατο αλλά πολύ αγαπημένο τούτο γλυκό το φτιάχνουμε παραδοσιακά στη διάρκεια της Σαρακοστής, μια και δεν έχει αυγά ή γαλακτοκομικά. Ο σιμιγδαλένιος χαλβάς ήταν και το πιο συνηθισμένο κέρασμα στις ελληνικές ταβέρνες. Τώρα πλέον έχει αντικατασταθεί από το στραγγιστό γιαούρτι που το σερβίρουν με γλυκά κουταλιού του εμπορίου και βεβαίως δεν χρειάζεται μαγείρεμα.

Φτιάχνω χαλβά αρκετά συχνά, ακολουθώντας τη συνταγή της μητέρας μου αλλά χρησιμοποιώντας για το σιρόπι χυμό πορτοκάλι αντί για νερό. Όταν μου έτυχε να φιλοξενήσω κάποιον που απέφευγε τη γλουτένη, αποφάσισα να φτιάξω το χαλβά με καλαμπόκι αντί για σιμιγδάλι. Δεν το περίμενα, αλλά μου άρεσε περισσότερο τούτος ο καλαμποκένιος χαλβάς!

Αυτή είναι η δική μου εκδοχή του κλασικού σιμιγδαλένιου χαλβά. Ο χυμός πορτοκαλιού τον κάνει ακόμα πιο ενδιαφέροντα ενώ αντικαθιστώντας το σιμιγδάλι με καλαμπόκι έχετε ένα υπέροχο, νόστιμο γλύκισμα χωρίς γλουτένη.

Σιμιγδαλένιος ή καλαμποκένιος χαλβάς με πορτοκαλένιο σιρόπι και φυστίκια
(για 12 με 15 μερίδες)

Για το σιρόπι:

Πρώτα ετοιμάστε το σιρόπι:
Σε μια κατσαρόλα βάλτε το νερό, τον χυμό πορτοκαλιού μαζί με τη ζάχαρη, την κανέλα, το γαρίφαλο, τις φλούδες λεμονιού ή πορτοκαλιού και αφού πάρουν μία βράση, σιγοβράστε τα για 10 λεπτά. Περάστε το σιρόπι από σουρωτήρι και πετάξτε το γαρίφαλο, την κανέλα και τις φλούδες.

Σε βαθιά κατσαρόλα βάλτε το ελαιόλαδο να ζεσταθεί και προσθέτετε το σιμιγδάλι (από στάρι ή καλαμπόκι, ό,τι χρησιμοποιείτε). Ανακατεύοντας συνεχώς με μία ξύλινη κουτάλα, σοτάρετε τους κόκκους σε μέτρια φωτιά για περίπου 15 λεπτά ή περισσότερο, μέχρι το μίγμα να αρχίσει να ροδίζει. Προσθέστε τα αμύγδαλα, τα καρύδια ή τα κουκουνάρια, αν τα χρησιμοποιείτε, και σοτάρετε ανακατεύοντας μερικές φορές, να ροδίσουν. Κατεβάστε από τη φωτιά.

Επειδή το μίγμα θα κοχλάσει έντονα, πολύ προσεκτικά, φορώντας γάντια κουζίνας, αδειάστε το σιρόπι πάνω στο σοταρισμένο σιμιγδάλι, ανακατεύοντας μία φορά με την ξύλινη κουτάλα.

Σκεπάστε την κατσαρόλα με μια πετσέτα και αφήστε την για 10 λεπτά ώστε οι κόκκοι των δημητριακών να απορροφήσουν το σιρόπι. Με κουτάλι μεταφέρετε το μίγμα σε φόρμα και αφήστε το να κρυώσει εντελώς. Μπορείτε να το διατηρήσετε το στο ψυγείο για 4 μέρες ή και περισσότερο.

Για να σερβίρετε, ξεφορμάρετε σε ένα πιάτο τον χαλβά, πασπαλίστε με κανέλα και φυστίκια και κόβετε σε μικρά κομμάτια, επειδή ο χαλβάς είναι αρκετά χορταστικό γλυκό.

[Φωτογραφία: Καλαμποκένιος χαλβάς σερβιρισμένος σε κεραμικό πιάτο της Χαράς Μπαχαρίου]