Bostanistas.gr : Ιστορίες για να τρεφόμαστε διαφορετικά

Ελευσίνα. Αρχές της δεκαετίας του '60. Η μητέρα μου παντρεύτηκε και ήρθε νύφη στην πόλη της Δήμητρας, της Περσεφόνης και του Τριπτόλεμου. Μια ήσυχη επαρχιακή πόλη της Αττικής, 20 τόσα χιλιόμετρα από την Ομόνοια – με μια αξιοσημείωτη βιομηχανική παράδοση και εμφανή όλα εκείνα τα στοιχεία μιας ιδιαίτερης ταξικής διαίρεσης. Οι παλαιοί Ελευσίνιοι – στην πλειοψηφία τους αρβανίτικης καταγωγής - ήταν υπάλληλοι στις τοπικές βιομηχανίες, μαγαζάτορες και τεχνίτες. Οι πρόσφυγες ήταν πάνω από τις γραμμές του τρένου και δούλευαν εργάτες στην πλειοψηφία τους. Ήταν και η βάση της Αριστεράς με καλά ποσοστά στα χρόνια του '60, της πιο ενδιαφέρουσας αλλά αφάνταστα σύντομης δεκαετίας της νεοελληνικής ιστορίας.

Στην Ελευσίνα, λοιπόν, οι γυναίκες είχαν το συνήθειο να φτιάχνουν μόνες τους τα γλυκά του σπιτιού (γιορτές) αλλά και τα γλυκά των επισκέψεων. Οι ντόπιες αγαπούσαν τις δίπλες – ένα γλυκό που συνδέεται με την αρβανίτικη παράδοση της περιοχής. Η μάνα μου αλλά και η νονά του αδελφού μου – μια κυρία από τον Πειραιά που ήρθε στην Ελευσίνα μαζί με τον γεωπόνο άνδρα της - θέλησαν να πρωτοτυπήσουν. Εφτιαξαν για πρώτη φορά το δίχρωμο κέικ της φόρμας. Γεγονός που μέτρησε στον κύκλο τους – ένας φιλικός, κοινωνικός κύκλος που ξεκινούσε από τα σαλόνια των αστικών μονοκατοικιών γύρω από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και έφθανε μέχρι τα φιλανθρωπικά του παπα-Πηρουνάκη, τους Φυσιολάτρες και τους προσκόπους, τον Πανελευσινιακό και το μπαράκι δίπλα από την είσοδο του Αρχαιολογικού χώρου, όπου το βερμούτ και τα φιστίκια είχαν την τιμητική τους. Ηταν τα χρόνια που οι παλιοί Ελευσίνιοι δυσφορούσαν με την αριστεροσύνη του Θοδωράκη του Πάγκαλου, του εγγονού του Στρατηγού που βρισκόταν στη πρώτη γραμμή των Λαμπράκηδων.

Αλλά, ας ξαναγυρίσουμε στο δίχρωμο κέικ. Το θυμάμαι σαν τώρα. Ζεστό να βγαίνει από τον φούρνο, να το αφήνουν να κρυώσει για λίγο και να το ξεφορμάρουν μπροστά μου. Η αφεντιά μου είχε διεκδικήσει και... κατακτήσει το δικαίωμα να το πασπαλίζω με άχνη. Το έκανα με περισσή αγάπη και τσαχπινιά. Μετά περίμενα και κοίταζα να πάρω τα εύσημα. Στη συνέχεια, η μάνα μου με ένα μεγάλο μαχαίρι το έκοβε φέτες για να σερβιριστεί φρέσκο στο απογευματινό τσάι της γιαγιάς.

Το κέικ – το δίχρωμο κέικ με το κακάο να σου σπάει τη μύτη - ήταν μια εύκολη υπόθεση. Η μάνα μου πολύ γρήγορα πήγε στα δύσκολα – τουλάχιστον για τα δικά μου παιδικά μάτια. Μπάστακας στη κουζίνα, καθισμένος πάνω στο μάρμαρο, παρακολούθησα από την αρχή μέχρι το τέλος το φτιάξιμο της πολυκατοικίας. Η τελευταία, ένα γλυκό που είχε το χάρισμα – φοβερό πλεονέκτημα για την νοικοκυρά της εποχής - να μη χρειάζεται ψυγείο. Το βασικό του υλικό τα μπισκότα Μιράντα της ιστορικής φίρμας Παπαδοπούλου και η κρέμα βανίλια ανάμεσα στις στρώσεις... Το γλυκό φτιάχτηκε για τα γενέθλιά μου στις 17 Νοεμβρίου, μια ημερομηνία που στις αρχές του ΄60 δεν έκανε καμία εντύπωση. Μάλιστα, η μάνα μου είχε σπεύσει να περιποιηθεί την εμφάνισή του με καβουρδισμένο αμύγδαλο και κομματάκια από γλυκό νεράτζι στο... ρετιρέ!

Το γλυκό έκανε σουξέ στο φιλικό και κοινωνικό κύκλο. Τις επόμενες εβδομάδες χρειάσθηκαν σελίδες επί σελίδων για να γραφτεί η συνταγή της κυρίας Σοφίας. Θυμάμαι ακόμη την εικόνα με τα γλυκά στις επισκέψεις για τις γιορτές των Χριστουγέννων, όπου η πολυκατοικία της μαμάς ήρθε να... παλέψει στα ίσα την αρβανίτικη συνήθεια της δίπλας. Εκείνα τα Χριστούγεννα, ήταν τα Χριστούγεννα της πολυκατοικίας!