Μελιτζανοπίλαφο

της Βαγγελιώς Κασσαπάκη 21 Αυγούστου 2017 • Συνταγές • μελιτζάνες, μελιτζανοπίλαφο, ντομάτες, ρύζι, πιλάφι

Με τις τελευταίες μελιτζάνες του μπαξέ που είχαν ξεχαστεί στο ψυγείο –και μάλιστα ήταν «κακοτερένιες» όπως λέμε στην Κρήτη – και με μια χούφτα ρύζι φτιάξαμε ένα πρόχειρο καθημερινό φαγάκι οικονομικό και υγιεινό. Ο συνδυασμός του ρυζιού με λαχανικά παντός είδους δίνει σε όλη την Ελλάδα μερικά από τα πιο δημοφιλή καθημερινά πιάτα.

Οι μελιτζάνες (και άλλα λαχανικά) συνδυάζονται στην Κρήτη με χόντρο (σπασμένο στάρι) και με ξινόχοντρο ακόμη και στις μέρες μας. Όταν νηστεύουμε βάζουμε χόντρο, όταν δεν νηστεύουμε ξινόχοντρο. Σε διάφορες αναλογίες. Σε κάποια μαγειρέματα υπερισχύουν οι μελιτζάνες. Ο χόντρος ή ο ξινόχοντρος μπαίνουν περισσότερο για να δέσουν τη σάλτσα και για να γίνει πιο χορταστικό το φαγητό. Σε κάποια άλλα υπερισχύει ο χόντρος και η μελιτζάνα και άλλα λαχανικά απλώς γαρνίρουν. Όταν το ρύζι απέκτησε προσιτή τιμή, αντικατέστησε σε πολλά φαγητά το σπασμένο στάρι.

Έτσι, το μελιτζανοπίλαφο είναι στην ουσία εξέλιξη μιας συνταγής που ήθελε να παντρεύονται οι μελιτζάνες με χόντρο. Παρόλο που με το στάρι το πιάτο γίνεται πιο υγιεινό (και πιο νόστιμο ισχυρίζονται αρκετοί), πιο συνηθισμένο και πιο εύκολο είναι με το ρυζάκι. Το έχουμε σχεδόν πάντα στο σπίτι και μαγειρεύεται πιο γρήγορα από το χόντρο. Μελιτζάνες υπάρχουν ακόμη και μάλιστα υπαίθριες και το φαγάκι αυτό είναι μια λύση, γρήγορη αλλά όχι πρόχειρη.

Υλικά

3-4 μέτριες μελιτζάνες οποιασδήποτε ποικιλίας (πάνω κάτω 600γρ)
½ -3/4 κούπας ελαιόλαδο
1 μέτριο ξερό κρεμμύδι
2-3 σκελίδες σκόρδο
2-3 μέτριες ντομάτες (περίπου 400γρ)
5-6 κλαδάκια μαϊντανό
¾- 1 κούπα ρύζι καρολίνα ή νυχάκι
Αλάτι
Πιπέρι
Προαιρετικά 1 κύβο λαχανικών

Επί το έργον:

Πλένουμε τις μελιτζάνες και τις κόβουμε σε μεγαλούτσικους κύβους . Τις βάζουμε για μισή ώρα σε αλατισμένο νερό και τις στραγγίζουμε. Βάζουμε το ελαιόλαδο σε κατσαρόλα και προσθέτουμε το κρεμμύδι σε καρεδάκια και το σκόρδο. Όταν αρχίσει το κρεμμύδι να μαραίνεται προσθέτουμε τις μελιτζάνες και λίγο νεράκι.

Μέχρι να πάρουν βράση τρίβουμε τις ντομάτες και τις προσθέτουμε κι αυτές. Ψιλοκόβουμε και το μαϊντανό. Αλατοπιπερώνουμε. Όταν μαλακώσουν κάπως οι μελιτζάνες (σε 20 λεπτά περίπου) προσθέτουμε 1,5 -2 κούπες νερό (διπλάσιο από το ρύζι που σκοπεύουμε να βάλουμε) και τον κύβο αν χρησιμοποιήσουμε.

Μόλις αρχίσει ξανά ο βρασμός προσθέτουμε το ρύζι αφού το ξεπλύνουμε σε ένα σουρωτήρι και βράζουμε σε μέτρια θερμοκρασία για 15 λεπτά περίπου. Πρέπει να μείνει με λίγο ζουμάκι το φαγητό. Ανακατεύουμε αν χρειάζεται προσεκτικά, να μη διαλυθούν οι μελιτζάνες.

Το απομακρύνουμε από το μάτι και το σκεπάζουμε για 10 λεπτά με μια πετσέτα για να τραβήξει τα υγρά του.

Σερβίρουμε και συνοδεύουμε με φέτα ή κάποια σαλάτα κατά προτίμηση με βάση το γιαούρτι. Στο σερβίρισμα πασπαλίζουμε με λίγο πιπέρι ακόμη αν θέλουμε.

Παρατηρήσεις:

1)Αν θέλουμε το πιάτο πιο ζουμερό δεν σκεπάζουμε με την πετσέτα αλλά σερβίρουμε μόλις κατεβάσουμε την κατσαρόλα από το μάτι.

2) Το μελιτζανοπίλαφο μπορεί να γίνει και με μελιτζάνες από την κατάψυξη αλλά τότε θα πρωτομαγειρέψουμε την ντομάτα με το μαϊντανό και θα προσθέσουμε τις μελιτζάνες μαζί με το ρύζι γιατί θα λιώσουν. Επίσης αν δεν συνηθίζετε να ξεπικρίζετε τις μελιτζάνες μπορείτε να τις προσθέσετε χωρίς ξεπίκρισμα.

3)Σε κάποιους αρέσει με μεγαλύτερη ποσότητα ρυζιού αλλά εμείς προτιμούμε να υπερισχύουν οι μελιτζάνες. Άλλωστε μελιτζανόρυζο είναι το φαγητό, όχι ρυζομελίτζανο!!! Πάντως οι αναλογίες είναι θέμα επιλογής. Το ίδιο ισχύει και για το ελαιόλαδο. Σε παλιότερες εποχές οι νοικοκυρές μπορεί να έβαζαν και ολόκληρη την κούπα το ελαιόλαδο για τα παραπάνω υλικά. Τώρα το μειώνουμε κι εμείς όπου γίνεται…

4)Στην κρητική κουζίνα τα μπαχαρικά χρησιμοποιούνται με φειδώ, ιδιαίτερα σ’ αυτά τα καθημερινά πιάτα. Το πολύ πολύ λίγο πιπεράκι. Είμαστε περισσότερο των μυρωδικών. Παρόλα αυτά αν σας αρέσει το μπούκοβο ή η πάπρικα, ταιριάζουν μ’ αυτό το πιάτο σε καυτερή ή σε γλυκιά εκδοχή. Εναλλακτικά, μπορούμε να ψιλοκόψουμε μια πιπεριά φρέσκια στην κατσαρόλα μας. Οι πιο τολμηροί μπορούν να βάλουν κι ένα κλαδάκι βασιλικό!

*Η Βαγγελιώ Κασσαπάκη διατηρεί την ιστοσελίδα Κρήτη: Γαστρονομικός Περίπλους