Κρόκος Κοζάνης: επιστροφή στις Ρίζες
Δύο βαζάκια τράβηξαν το μάτι μου και μπήκαν στο καλάθι: Μελιτζανοπιπεριά από το εργαστήριο Ρίζες, φτιαγμένη με παραδοσιακή συνταγή από τις Πρέσπες και Άλειμμα Δαμάσκηνου από τους ίδιους, που, σύμφωνα με την επιγραφή του βάζου, είχε βράσει σε χυμό σταφυλιού και λεμόνι. Αν και η πρώτη προοριζόταν για συνοδευτικό μπριζόλας, ποτέ δεν έφτασε ως εκεί, το βαζάκι άδειασε αμέσως μετά τη δοκιμή αλείφοντάς την σε φέτες ψωμιού - όσο για το δαμάσκηνο, κουταλιά προς κουταλιά η στάθμη του κατέβηκε χωρίς να το καταλάβουμε.
Αναζητώντας τις Ρίζες, μια οικοτεχνία ελληνικών delicatessen προϊόντων από τον Κρόκο Κοζάνης, διαπιστώνω πως βρίσκονται στα πράγματα μόλις έναν χρόνο και κάτι, από το καλοκαίρι του 2013. Και όμως, τρία από τα καλούδια τους διακρίθηκαν στα φετινά, απαιτητικά Great Taste Awards, με προϊόν του εργαστηρίου να κατατάσσεται μεταξύ των 20 ελληνικών προϊόντων που έχουν βραβευτεί με 2 αστέρια για το 2014! Ψυχή της οικοτεχνίας η Ζωή Ναλμπάντη και σύζυγός της, Μανόλης Βασιλειάδης, που από τον Αύγουστο του 2011 είναι μόνιμοι κάτοικοι του Κρόκου. Η ιδέα γεννήθηκε λίγο νωρίτερα, περί το 2010, και έφτασε στο τελικό της στάδιο τρία χρόνια μετά. Η επιλογή του τόπου αποφασίστηκε με βάση την μακεδονίτικη καταγωγή τους αλλά και την αυτάρκεια της περιοχής σε ποιοτικά αγροτικά προϊόντα: φασόλια, σιτηρά, ροδάκινα είναι μόνο μερικά από τα «αστέρια» της Δυτικής Μακεδονίας .
Η πρότερη επαγγελματική εμπειρία του Μανόλη, υπεύθυνος για το στήσιμο εκθεσιακών περίπτερων, αξιοποιήθηκε στο έπακρο για να πετύχουν την καλαίσθητη παρουσία τους: από τις ετικέτες και την ιστοσελίδα ως και το πλασάρισμά τους σε διεθνείς εκθέσεις. Η συμβολή της Ζωής ήταν περισσότερο επί του περιεχομένου, χάρη στην αγάπη της για το νόστιμο, καλομαγειρεμένο ελληνικό φαγητό. «Την απόφαση για το στήσιμο του εργαστηρίου ακολούθησε μπόλικο διάβασμα, ασταμάτητες δοκιμές και πειραματισμοί προσπαθώντας να προσαρμόσουμε παραδοσιακές συνταγές από τη Φλώρινα και τις Πρέσπες στις ανάγκες και τις ποσότητες μιας οικοτεχνίας με σκοπό εμπορικό», αναφέρει ο Μανόλης. Και φαίνεται πως τα κατάφεραν. Η μεταποίηση φρούτων και λαχανικών γίνεται σε άρτιες υγιειονομικά εγκαταστάσεις, με αυστηρά συστήματα ασφάλειας τροφίμων, σε ένα εργαστήριο που περνούν, ανάλογα με την εποχή και επειδή δουλεύουν αποκλειστικά με φρέσκα υλικά, ως και 13 ώρες καθημερινά.
Κάθε πράγμα στον καιρό του: πιπεριές, μελιτζάνες και φρούτα φτάνουν στο εργαστήριο σε λιγότερο από μία ώρα, από ντόπιους παραγωγούς και, το σημαντικότερο, στην εποχή τους. Τίποτα δεν καταψύχεται, η επεξεργασία ξεκινά όσο είναι ακόμα φρέσκα για να δώσουν τα μάξιμα της γεύσης τους. Στα αλμυρά τους αλείμματα βρίσκεις μεταξύ άλλων την σπιρτάτη, κρεμώδη Μελιτζανοπιπεριά, τη γλυκοκαυτερή Πάπρικα πιπεριάς Φλωρίνης με ντομάτα και ξίδι και τις αρωματικές Μελιτζάνες σε κόκκινη σάλτσα, κυβάκια βρασμένα με κρεμμύδια, ντομάτα, σκόρδο, πετιμέζι και ξύδι - κάθε περιγραφή για τη νοστιμιά τους περιττεύει (ρίξτε μια ματιά και εδώ).
Από τα φρουτένια αλείμματα μας ενθουσίασε το βελούδινο ροδάκινο και το γλυκόξινο δαμάσκηνο ενώ όσοι αγαπούν το μαύρο κεράσι θα χαρούν το ντελικάτο άλειμμά του με ροδόνερο Κοζάνης. Σε σύγκριση με τα περισσότερα παρόμοια αλείμματα της αγοράς, στα δικά τους είναι ιδιαίτερα έντονη η γεύση του φρέσκου φρούτου. «Για 100 γραμμ. τελικού προϊόντος αξιοποιούνται περίπου 150 γραμμάρια καρπού», εξηγεί σχετικά ο Μανόλης, «εστιάζουμε στη συμπύκνωση των φρούτων που, χωρίς τεχνητά πρόσθετα και συντηρητικά, είναι ικανή να δώσει τέτοια πλούσια γεύση».
Από τις πρώτες κιόλας μέρες παρουσίας τους στην αγορά, και ενώ βρίσκονταν στα ράφια κυρίως τοπικών καταστημάτων, δέχθηκαν προτάσεις για αθηναϊκές εκθέσεις όπου έγιναν γνωστοί σε ευρύτερο κοινό. Κλιμακωτά η φήμη τους δυνάμωσε, με αποκορύφωμα την πρόσφατη τρανή διάκρισή τους σε βρετανικό έδαφος. Μέχρι στιγμής οι εκτός συνόρων κινήσεις τους περιλαμβάνουν δύο αποστολές σε Αγγλία και Ολλανδία, σε επιλεγμένα καταστήματα με προϊόντα μεσογειακής διατροφής, ενώ μόλις χθες τα νόστιμα βαζάκια έφτασαν σε αυστραλιανό έδαφος. Επόμενο στοίχημα για την γκάμα τους, η κατηγορία των ετοίμων φαγητών, μεζέδων και συνοδευτικών, χειροποίητα όλα και εμπνευσμένα από τις τοπικές συνταγές.
Εν Αθήναις τις Ρίζες θα τις αναζητήσετε στα καταστήματα Αφοι Βασιλόπουλοι delicatessen, Παπαρρηγοπούλου 3, Πλατεία Κλαυθμώνος (210 3243573), στο παντοπωλείο To Δίκταμο, Καραολή και Δημητρίου 63, Ν. Ελβετία (210 7658530) και στη Delitopia, Αθανασίου Διάκου 36, Ν. Ερυθραία (6944242194). Περισσότερα γύρω από τα προϊόντα και το εργαστήριο στο rizes.com.gr.