Bostanistas.gr : Ιστορίες για να τρεφόμαστε διαφορετικά

Τι νομίζετε ότι είναι ο Γαύρος;
1. Μικρό ψάρι του ανοιχτού πελάγους που κινείται σε κοπάδια
2. Φυτό
3. Χωριό
4. Και ψάρι και φυτό και χωριό

Αν τσεκάρατε το 4, συγχαρητήρια. Ναι, οι γνώσεις σας ξεπερνάνε ακόμη και το λεξικό του Μπαμπινιώτη που γνωρίζει μόνο το 1. Γιατί γαύρος είναι επίσης φυτό, ένας ψιλόλιγνος θάμνος που φυτρώνει σε ποταμιές. Χωριό ακριβώς δεν είναι, μάλλον οικισμό θα τον έλεγα, που εκτείνεται στις δύο πλευρές του δρόμου ο οποίος οδηγεί από το Καρπενήσι στον Προυσσό, ανάμεσα στο Μικρό και το Μεγάλο Χωριό, πλάι στον ποταμό Καρπενησιώτη. Στις όχθες του φύονται γαύροι, από κει λοιπόν πήρε το όνομά του ο οικισμός. Και στις ταβέρνες του Γαύρου, στην "Ταβέρνα του Ψαρά", στο "Πέταλο" κλπ, εκτός από τα πεντανόστιμα κρεατικά και τις πίτες, ένα από τα πιάτα που σερβίρονται παραδοσιακά είναι και οι ψητές πέστροφες.

Στο ποτάμι μας πάντα υπήρχαν πέστροφες. Σχετικά μικρές με πορτοκαλί στίγματα στη ράχη. Μανιώδης ψαράς, ο αδελφός του πατέρα μου κατέβαινε τα καλοκαίρια στον πούντο (κάτι σαν λίμνη μέσα στο ποτάμι), ψάρευε πέστροφες με το καλάμι του και μας έφερνε κάθε τόσο. Μανιώδης μάγειρας, επίσης, τις έψηνε στα κάρβουνα και μετά τις έλουζε με λιωμένο κατσικίσιο βούτυρο. Ετσι τις τρώμε τις πέστροφες εμείς εδώ, στο βουνό.

Το 1978, εδώ, στον Γαύρο, όπως και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, το δασαρχείο έφτιαξε ένα εκτροφείο πέστροφας για να εμπλουτίσει με ψάρια το ποτάμι. Οι εργασίες ολοκληρώθηκαν το 1981 και μεταξύ άλλων δημιουργήθηκε εκκολαπτήριο αυγών, χτίστηκαν συνολικά 11 δεξαμενές, αγοράστηκαν παγομηχανή, διαλογέας και άλλα μηχανήματα. Στο εκτροφείο κάλυπταν τις δικές τους ανάγκες σε γόνο, τους περίσσευε όμως και έδιναν και αλλού. Μετά από πιέσεις του κόσμου το ιχθυοτροφείο άρχισε να ανοίγει μια φορά την εβδομάδα και να πουλάει πέστροφες στο κοινό. Υπήρχε και ένα φορτηγάκι που γύριζε στα γύρω χωριά και πούλαγε ψάρια σε τελάρα με πάγο (Το θυμάμαι. Κάθε Παραςκευή έβγαινε στη γύρα, βρουμ βρουμ, είχε και κόρνα που την ακούγανε από μακρυά οι νοικοκυρές και τρέχανε στην πλατεία να αγοράσουν φρέσκες πέστροφες).

Μέχρι και στα Ανώγεια της Κρήτης φτάνανε ζωντανές οι πέστροφες του Γαύρου. Κάποιος είχε φτιάξει μια δεξαμενή εκεί πέρα και τις πούλαγε ολόφρεσκες. Δόξες πάντως γνώρισε το εκτροφείο λίγο αργότερα, όταν το αγόρασε η εταιρεία Ευρυτανία Α.Ε.. Τον χειμώνα μετέφερε τις πέστροφες σε κλωβούς στη λίμνη των Κρεμαστών και η παραγωγή της είχε φτάσει τους 60 τόνους ετησίως. Δυστυχώς, στο τέλος της δεκαετίας του 1980 άρχισε η φθίνουσα πορεία της εταιρείας που με τα χρόνια εξαθλιώθηκε εντελώς και το 2002 έκλεισε. Τότε λυπηθήκαμε όλοι πάρα πολύ, οι πέστροφες και το εκτροφείο ήταν ένα ζωντανό κομμάτι της περιοχής, το νιώθαμε πολύ δικό μας, άσε που δεν μπορούσαμε πια να φάμε πραγματικά φρέσκο ψάρι.

Με υπουργική απόφαση το 2011 αυτού του τύπου τα εκτροφεία δόθηκαν στους δήμους. Ο Δήμος Καρπενησίου προχώρησε σε δημοπρασία και το εκτροφείο ενοικιάστηκε έναντι μισθώματος για 25 χρόνια στους Γιάννη Μπακατσιά και Γιώργο Παναγιωτόπουλο. (Κι εμείς κάναμε γιορτή γιατί ξέρουμε πόσο άξιοι άνθρωποι είναι.)

Οι εργασίες καθαρισμού και αποκατάστασης ξεκίνησαν αμέσως. Το κτήμα, που εντωμεταξύ είχε μείνει 10 χρόνια κλειστό, είχε μετατραπεί σε ζούγκλα, ευτυχώς, όμως, οι τσιμεντένιες δεξαμενές σώθηκαν γιατί το νερό συνέχιζε να τρέχει. Το νερό, που έρχεται από μια πηγή στη Χελιδόνα (το βουνό στις πλαγιές του οποίου είναι χτισμένο το Μικρό Χωριό), ελέγχθηκε βεβαίως και πάλι και βρέθηκε πεντακάθαρο. Η ανάλυση έδειξε μάλιστα ότι είναι πιο καθαρό ακόμη και από το πόσιμο νερό των πηγών της περιοχής.

Ταυτόχρονα βάλανε γόνο στις δεξαμενές και την άνοιξη του 2013 πουλήθηκαν τα πρώτα ψάρια. Έναν χρόνο αργότερα διαμορφώθηκε ο περιβάλλων χώρος και φτιάχτηκε ένα μικρό καφενείο / μεζεδοπωλείο που λειτουργεί, όπως και το πωλητήριο, καθημερινά, όλο τον χρόνο από τις 7 το πρωί μέχρι αργά το βράδυ. Ήδη "αρμέγουν" τις πέστροφες και έχουν τον δικό τους γόνο, έτσι μπορούν πλέον να ελέγχουν απόλυτα την ποιότητα της παραγωγής τους. Να σημειώσω ότι στα άμεσα μελλοντικά τους σχέδια είναι ένα καπνιστήριο και συσκευαστήριο καπνιστής πέστροφας. Ο χώρος υπάρχει, όπως επίσης υπάρχει μια αίθουσα όπου δέχονται μαθητές σχολείων.

Εδώ, λοιπόν, στο Fresko, όπως λέγεται η επιχείρηση, αγοράζεις ολόφρεσκες πέστροφες, που σου τις καθαρίζουν και τις συσκευάζουν σε ειδικά δοχεία από αφρολέξ με πάγο. Σκεφτείτε ότι μια καλοκαιρινή ημέρα, όπως η σημερινή, οι δικές μου έφτασαν στην Αθήνα εντελώς κρύες και ο πάγος δεν είχε λιώσει ακόμη.

Μπορείς, όμως, επίσης να τις φας επιτόπου. Την κουζίνα έχει αναλάβει η Αγγελική Γιολδάση, η γυναίκα του Γιώργου Παναγιωτόπουλου. Η Αγγελική είναι μια εξαιρετική (μικροχωρίτισσα) μαγείρισσα που δεν αρκείται στις παραδοσιακές συνταγές. Βεβαίως φτιάχνει εκπληκτικές πίτες (δοκίμασα τη ζυμαρόπιτα και την πρασοτυρόπιτά της και αναστέναξα γιατί μπορεί να είναι και λίγο καλύτερες από τις πίτες της μαμάς μου, που θεωρείται από τις κορυφαίες του Μεγάλου Χωριού, απέναντι) και αν όχι το καλύτερο γαλακτομπούρεκο της επικράτειας, σίγουρα ένα στις πρώτες θέσεις, εγγυημένα σας το λέω. Γαλακτομπουρεκοφάγοι, σπεύσατε, λοιπόν.

Το ατού της Αγγελικής, όμως, είναι οι καταπληκτικοί μεζέδες από πέστροφα. Πειραματίζεται συνεχώς με αποτελέσματα καταπληκτικά. Δοκιμάσαμε μπιφτέκι πέστροφας που το συνοδεύει με δύο εξαιρετικές σάλτσες που έχει επινοήσει η ίδια, παστίτσιο πέστροφας και ζυμαρικά με σάλτσα πέστροφας. Εσείς πάλι μπορεί να τύχει να βρείτε γιουβαρλάκια με πέστροφα ή μανιτάρια με πέστροφα. Ναι φτιάχνει και τέτοια και είναι όλα εξαιρετικά. Αν αυτό δεν είναι πρόοδος, πώς αλλιώς θα το πούμε;

Α ναι, και να μην το ξεχάσω. Δίπλα στο μαγαζάκι της η Αγγελική έφτιαξε και ένα μικρό μποστάνι από όπου κόβει τα λαχανικά της το καλοκαίρι. Σε μια επίσκεψή τους τα πιτσιρίκια ενός δημοτικού σχολείου από την Καρδίτσα έφτιαξαν μαζί με τη δασκάλα τους και της χάρισαν τον Ψαρούλη, το σκιάχτρο που φυλάει τους καρπούς από τα πουλιά.