Bostanistas.gr : Ιστορίες για να τρεφόμαστε διαφορετικά

Δανείζομαι εν μέρει τον τίτλο από παλιότερο άρθρο της Βίκυς Κώστα γιατί όσα έγραφε για τον συνεταιρισμό του Κατσικά στα Γιάννενα τα άκουσα , τηρουμένων των αναλογιών, και στον γυναικείο συνεταιρισμό Ραχών Ικαρίας: νέες, δραστήριες γυναίκες που, λίγο από μεράκι, λίγο από ανάγκη, στήνουν ένα εργαστήριο και γεμίζουν τα ράφια του με όσα νόστιμα ξέρουν να μαγειρεύουν και ό,τι παράγει η περιοχή τους.

Η περιήγηση στην Ικαρία προέβλεπε στάσεις σε κάμποσους παραγωγούς. Τη δεύτερη κιόλας μέρα σταθήκαμε στο περιώνυμο για το ραχατιλίκι του χωριό Χριστός Ραχών όπου τα περισσότερα μαγαζιά ανοίγουν μετά τη δύση του ηλίου. Ρωτώντας, ωστόσο, γρήγορα καταλαβαίνεις πως για τούτο δεν ευθύνεται το ικαριώτικο ραχάτι αλλά, αντιθέτως, η πολυπραγμοσύνη των Ικαριωτών: το πρωί στα περιβόλια ή στα ζώα, σύντομη ξεκούραση το μεσημέρι και το απόγευμα, οι ίδοι, ανοίγουν τα μαγαζιά, τα μπακάλικα και τα καφενεία. Προχωρώντας στον πλακόστρωτο δρόμο - που θυμίζει περισσότερο πηλιορείτικο στενό παρά νησιώτικο - φτάνεις στην πλατεία με τον πελώριο πλάτανο και δίπλα του ανοιχτή η πόρτα του Γυναικείου Συνεταιρισμού Ραχών.

Με το πρώτο βήμα σε ξεμυαλίζουν τα χρώματα στα ράφια, μετά οι ευωδιές που έρχονται από τη μικροσκοπική κουζίνα. Η γκάμα κάτι παραπάνω από πλούσια: γλυκά του κουταλιού, μαρμελάδες, λικέρ, τουρσιά, βότανα, κηραλοιφές, σαπούνια χειροποίητα από μικροπαραγωγούς ντόπιους. Μα και οι προθήκες γεμισμένες με γλυκά λιμπιστερά, ταψιού αλλά και ευκολότερα, ψυγείου, από σάμαλι ως μωσαϊκό και cheesecake. «Ο συνεταιρισμός στήθηκε το 2009», λέει η πρόεδρος Γκαμπριέλα Φιλίππα, «έχει 7 ενεργά μέλη και από τη σύστασή του στόχευε να δώσει εργασία στις γυναίκες της περιοχής». Ιταλο-γερμανίδα στην καταγωγή, ήρθε στο νησί μόλις 18 χρονών και σιγά-σιγά πείστηκε να στήσει τον συνεταιρισμό από τον οποίο εξασφαλίζονται επτά μισθοί, στηρίζοντας έτσι καθεμιά τα του οίκου της. Το κέρδος τους μικρό, όσα βγάζουν αρκούν για να πληρωθούν οι ίδιες και να συντηρείται το εργαστήριο.

«Στήριξη από τους φορείς μηδενική, προσπαθούμε να πάρουμε πιστοποίηση για να κινηθούμε δειλά προς εξαγωγές» συμπληρώνει και περνάει στη στενή κουζίνα όπου μόλις δύο πετρογκάζ καίνε για να μαγειρέψουν όλη τούτη την πραμάτεια. Και τα καταφέρνουν περίφημα! Τον Ιούλιο και τον Άυγουστο, που τα φρούτα ωριμάζουν και νοστιμεύουν, καζάνια και χέρια δουλεύουν στα μάξιμα για να ετοιμαστεί προϊόν που θα εξασφαλίσει πωλήσεις και τον χειμώνα.

Ενδεικτικά οι ετικέτες αναγράφουν διάρκεια ενός χρόνου μα με διαβεβαιώνει πως μαρμελάδες και γλυκά, ελλείψει προσθετικών και συντηρητικών, αντέχουν κλεισμένα στο βαζάκι πολύ περισσότερο. “Γεύσεις Ικαρίας” το αναγνωριστικό τους σε βαζάκια και μπουκάλια και σήμα το πλατάνι της πλατείας. Ό,τι δεν ετοιμάζεται εντός, φτάνει από τοπικούς προμηθευτές, φρούτα και κηπευτικά ομοίως.

Πριν διαλέξουμε μαρμελάδες και λοιπά αναμνηστικά για την επιστροφή σταθήκαμε στα σκιερά τραπέζια απέναντι. Γκραν σουξέ η λεμονάδα, πηχτή και ξινούτσικη, θέλει κρύο νερό ως πάνω στο ποτήρι και ανακάτεμα καλό αλλά αξίζει τον κόπο. Τα γλυκά έξοχα, αδυναμία μου η ζουμερή δαμασκηνόπιτα, απλή στην ετοιμασία της - ένα καλοψημένο κέικ στη βάση - αλλά καραμελωμένη χάρη στο μισολιωμένο φρούτο.

Οι επισκέπτες σίγουρα θα βρείτε τα νόστιμα του συνεταιρισμού στα τοπικά παζάρια και τις αγορές που στήνονται στις καλοκαιρινές γιορτές. Για τους υπόλοιπους, μπορεί να μην έχουν οργανώσει τις εξαγωγές τους όμως όποιος ενδιαφέρεται στο τηλέφωνο 22750-41076 βρίσκει τις άξιες κυρίες του συνεταιρισμού για παραγγελίες που, με μεσολάβηση ταχυδρομική, φτάνουν παντού.