Οι λέξεις στις γεύσεις

του Σπύρου Σεραφείμ 18 Σεπτεμβρίου 2013 • Wiki • φαγητό, λέξεις, ετυμολογία

Οι λέξεις έχουν τη δική τους ετυμολογία και τη δική τους ιστορία. Από σήμερα ξεκινάμε να τρώμε τις πληροφορίες που υπάρχουν στα τραπέζια μας ή φύονται σε χώμα.

Κολατσό
< μεσαιωνική ελληνική κολατσιό ή κολατσό ή κολατσίον
< βενετική colazione= πρόγευμα
Σημαίνει το πρόχειρο φαγητό, το πρόγευμα, που τρώγεται μεταξύ των κυρίως γευμάτων - το δεκατιανό, με άλλα λόγια. Το κολατσιό είναι ουδέτερο και, υπό κανονικές συνθήκες, πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο στον ενικό, αλλά έχει ελληνοποιηθεί τόσο πολύ που θα το έχετε ακούσει «να αγοράσεις το τάδε φαγώσιμο, να έχεις για τα κολατσιά σου μέσα στην εβδομάδα». Επίσης, εδώ στην Ελλάδα, κλίνεται, κιόλας, αλλά περισσότερο όταν χρησιμοποιείται ως κολατσιό. Ναι, του κολατσιού. Νόστιμο είναι κι έτσι, όμως!

Στα γιαπωνέζικα το κολατσ(ι)ό, λέγεται “bento”. Εκ πρώτου ακούσματος νομίζει κάποιος ότι έχει ιταλικές ρίζες, αλλά η λέξη κατάγεται από την Κίνα, όπου και εκεί σημαίνει κάτι γρήγορο και εύκολο. Όταν κάποιος δε σηκώνει πολλά-πολλά, λέμε ότι «αυτός δεν κολατσίζει».

Για να κάνεις, όμως, ισορροπημένη διατροφή, θα πρέπει να εντάξεις το δεκατιανό-κολατσό-κολατσιό στη διατροφή σου, προκειμένου να δουλεύει σωστά ο μεταβολισμός σου. Εκεί, γύρω στις 10:00. Άλλωστε το δεκατιανό από την ώρα 10 δεν πήρε το όνομά του;

Ζαμπόν
< γαλλική jambon
Είναι ουδέτερο, άκλιτο, και είναι το χοιρινό κρέας, από τον μηρό ή την πλάτη του ζώου, που έχει παστωθεί και παρασκευαστεί με τέτοιο ειδικό τρόπο, ώστε να μπορεί να συντηρηθεί.

Η λέξη εμφανίστηκε για πρώτη φορά στα τέλη του 13ου αιώνα και ανάγεται στη λέξη jambe που εμφανίστηκε το 1080 με τη σημασία «πόδι αλόγου», «κνήμη», «πόδι». Η λέξη jambe προέρχεται μέσω του λατινικού gamba ή camba, από την αρχαιοελληνική «καμπή». Έτσι, από όλα αυτά, δε μας έμεινε μόνο το ζαμπόν, αλλά και η γάμπα, δηλαδή η καμπή του ποδός, το κύρτωμα του ποδιού.

Στη γλώσσα των χρηστών ναρκωτικών, «ζαμπόν» ονομάζεται η καλής ποιότητας ηρωίνη – μακριά από όλους μας αυτός ο σατανάς. Προκύπτει από το «ζα» της πρέζας αλλά και τη γαλλική λέξη “bon”, που σημαίνει «καλό».
Από τα πιο γνωστά βιβλία που έχουν μέσα τους... ζαμπόν, είναι του Τσαρλς Μπουκόφσκι, «Τοστ ζαμπόν», από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Να το καταπιείτε.

Πηγές
Αντιδάνεια-Άννα Ιορδανίδου, Το Βήμα
Βικιλεξικό
Ελληνικό λεξικό Τεγόπουλος Φυτράκης