Bostanistas.gr : Ιστορίες για να τρεφόμαστε διαφορετικά

Στη δυτική Ευρώπη το λουλούδι που θεωρείται χαρακτηριστικό αυτής της εποχής είναι το άστρο (Aster amelius) και μάλιστα το κοινό του όνομα είναι Michaelmas daisy, γιατί θεωρείται ότι ανθίζει την τελευταία μέρα του Σεπτεμβρίου, όταν εκεί γιορτάζουν τους Αρχάγγελους Μιχαήλ και Γαβριήλ και σημειώνουν το τέλος του κύκλου καλοκαιρινών γεωργικών εργασιών.

Στην Αγγλία γεμίζει ο τόπος με το ψηλό μοβ αυτό λουλούδι. Εδώ δεν είναι τόσο κοινό. Στον κήπο μου είναι σε σημεία που ποτίζονται πολύ λίγο, έτσι όταν βγαίνουν δεν έχουν το ύψος των ξένων, είναι χαμηλά και διακριτικά, πράγμα που προτιμώ, και, συχνά κλέβοντας λίγο νερό από άλλα κοντινά φυτά, φυτρώνουν και εκεί που δεν τα σπέρνω, όπως αυτό της φωτογραφίας.

Σε μας το πιο τυπικό φθινοπωρινό λουλούδι θεωρείται το χρυσάνθεμο (μάλιστα λέγεται και αϊ - δημητριάτικo) αν και την μεγάλη ποικιλία χρωμάτων και μεγεθών την βλέπουμε μόνο σε γλάστρες στα κέντρα κήπου και τα ανθοπωλεία. Τα αγοράζουμε γιατί δεν είναι ακριβά και είναι για κανένα μήνα διακοσμητικά και μετά; Πολλοί τα πετάνε. Εγώ επί χρόνια επέμενα να τα μεταφυτεύω στον κήπο, όπου μισοάνθιζαν κακομοίρικα για κανένα - δύο χρόνια και μετά χανόντουσαν. Μου εξήγησαν ειδικοί ότι αυτές είναι ποικιλίες νάνες προγραμματισμένες για εντύπωση και σύντομη ζωή.

Στην ίδια οικογένεια με τα χρυσάνθεμα είναι το Helianthus tuberosus, φυτό πυκνό και πανύψηλο, με φωτεινά κατακίτρινα λουλούδια. Εδώ στολίζει μια γωνιά του λαχανόκηπου. Γιατί εκεί; Γιατί είναι λαχανικό: οι ρίζες του, που εδώ στην Κέρκυρα λέμε «κανκιόφολες» μαγειρεύονται με διάφορους τρόπους. Στην Αγγλία είναι γνωστές ως jerusalem artichokes, και στη Γαλλία ως topinambours.

Εμένα το αγαπημένο μου φθινοπωρινό λουλούδι είναι μία Salvia (φασκόμηλο), που παραπειστικά λέγεται leucantha, ενώ τα όμορφα και ασυνήθιστα άνθη της με την βελουδένια υφή είναι μωβ. Τώρα άρχισαν να ανθίζουν και θα συνεχίσουν ως τις αρχές Νοεμβρίου.

Μιλώντας για ασυνήθιστα λουλούδια, έχω ένα εξωτικό ημιτροπικό που ποτέ δεν φανταζόμουνα ότι θα επιζήσει. Κι όμως, δεκαπέντε χρόνια αργότερα και χωρίς ιδιαίτερη περιποίηση, ανθίζει κάθε φθινόπωρο έως ότου πιάσουν τα κρύα, σκορπώντας μιαν αγγελική ευωδιά. Λέγεται Hedychium coronarium και το κοινό του όνομα στα αγγλικά είναι Ginger Lily, γιατί ανήκει στην ίδια οικογένεια με την πιπερόριζα.

Ένας θάμνος, ή και μικρό δέντρο, που τώρα έχει τα μεγαλεία του, είναι η Brugmansia, καταφορτωμένη με τις τεράστιες αρωματικές «τρουμπέτες» της. Πολλοί, λανθασμένα, την λένε Datura (εποχικό φυτό με παρόμοιο λουλούδι και ακόμα πιο αρωματικό, που όμως δεν κρέμεται αλλά κοιτάζει προς τα επάνω). Παρεμπιπτόντως και τα δύο αυτά φυτά είναι πολύ δηλητηριώδη... προσέχετε! Θα ανθίζει τώρα μέχρι τα Χριστούγεννα και αργότερα αν δεν μεσολαβήσει παγωνιά. Τις έχω δει εδώ στο νησί σε προφυλαγμένα σημεία να ανθίζουν όλο τον χειμώνα. Οι δικιές μου δεν είναι πολύ σφριγηλές παρόλο που τις έχω χρόνια...ίσως δεν τους πάει το χώμα μας.

Μόνο λίγα από τα «παλιά» μας τριαντάφυλλα έχουν δεύτερη, φθινοπωρινή άνθηση. Δύο είναι τα αγαπημένα μου, αναρριχώμενα και τα δύο: το πρώτο είναι το «Ντόπιο» όπως το αποκαλώ, γιατί είναι ανώνυμο και το βλέπει κανείς σε όλες τις αυλές της Κέρκυρας. Το χρώμα του είναι λευκό με ανταύγειες ροδαλές και το άρωμά του γλυκύτατο.

Το δεύτερο, άοσμο, είναι η Mme Alfred Carriere, που καλύπτει τον νότιο τοίχο του σπιτιού ταιριάζοντας απόλυτα με την ξεθωριασμένη ώχρα του.

Aρχισαν ν’ ανθίζουν και να σκορπάνε την ευωδιά τους και οι γαζίες. Αγαπώ πολύ το άρωμα αυτό αλλά μου προκαλεί κι ένα ελαφρύ αίσθημα ενοχής ή προδοσίας... θυμάμαι τη μητέρα μου που δεν το ήθελε καθόλου, γιατί έλεγε πως της θύμιζε τις καλογριές σ’ ένα σχολείο που ήταν εσωτερική. Φαίνεται έβαζαν γαζία στα συρτάρια τους εναντίον του σκώρου.
Σε δεύτερη φθινοπωρινή άνθηση είναι τώρα και η θαμνώδης Choiysia ternata, σκορπώντας την ευωδιά της. Σας έχω πει ότι έχω μανία με τα λευκά αρωματικά λουλούδια.

Θα συνεχίσω άλλη φορά με το φθινόπωρο στο κτήμα και τους αγρούς.