Ένα μυστήριο μούσμουλο
Όταν το πρωτοαντίκρισα, ένα κρύο φθινόπωρο πάνω στο Πήλιο, πολύ παραξενεύτηκα. Τι μυστήριο φρούτο είναι τούτο; Εξωτικό πολύ μου φάνηκε. Καφέ, σκληρό, ανοιχτό σαν λουλούδι. Το δοκίμασα. Ξινό και στυφό. Χάλια.
Όταν ρώτησα τι είναι με κοίταξαν με απορία. Καλά δεν ξέρεις το μούσμουλο; Ποιο μούσμουλο ρε παιδιά; Το μούσμουλο είναι κίτρινο και ωριμάζει την άνοιξη! Τι λες βρε Φιλάρετε, το μούσμουλο είναι καφέ και ωριμάζει τον χειμώνα. Πλήρης ασυνεννοησία.
Και όμως τα πράγματα είναι έτσι ακριβώς. Υπάρχουν δυο μουσμουλιές. Μια παλιά, η μουσμουλιά των βουνών (Mespilus germanica), και μια νεώτερη, η μουσμουλιά των κάμπων (Eriobotrya japonica). Η δικιά μας, η παλιά, παρότι λέγεται γερμανική, είναι αυτοφυής της Μικράς Ασίας και βρίσκεται στα μέρη μας από τους αρχαίους χρόνους ενώ η γιαπωνέζικη εισήχθη τον 19ο αιώνα.
Η μουσμουλιά των βουνών ή μεσπιλιά ανθίζει την άνοιξη και ο καρπός της, παρότι είναι καλοσχηματισμένος το φθινόπωρο, δεν τρώγεται παρά μόνο όταν πιάσουν τα κρύα και πέσουν τα φύλλα του δένδρου. Τότε μαλακώνει και γλυκαίνει κάπως. Από το όλο φρούτο μικρό μέρος είναι φαγώσιμο, καθώς μεγάλο χώρο καταλαμβάνουν τα κουκούτσια. Παλιότερα, που δεν υπήρχαν ψυγεία και τα φρούτα τον χειμώνα ήταν λιγοστά - για να μη πούμε ανύπαρκτα, το ασχημούλικο αυτό φρουτάκι είχε μια θέση στο διαιτολόγιο των βουνίσιων. Το μάζευαν το φθινόπωρο, το κρεμούσαν σε αρμαθιές ή το έβαζαν μέσα σε άχυρο και το απολάμβαναν (;) τον χειμώνα.
Σήμερα το δένδρο έχει σχεδόν εξαφανιστεί και βρίσκεται μόνο σαν αυτοφυές στις παρυφές του δάσους. Παρόλα αυτά η αναχρονιστική μουσμουλιά του βουνού, σε πείσμα της φρουτοπαγκοσμιοποίησης, επιβιώνει και περιμένει τους μερακλήδες να μαζέψουν μερικά μούσμουλα για τον χειμώνα. Τα υπόλοιπα θα τα φάνε τα πουλιά και οι σκίουροι, που δεν μπορούν ακόμη να αγοράσουν μπανάνες και άλλα φρούτα εισαγωγής.
Γεωπόνε, πώς θα φροντίσουμε τις μουσμουλιές;