Caffè Florian: ματαιοδοξία για τουρίστες;
Με το που άνοιξε η πόρτα με συνεπήρε ένα περίεργο συναίσθημα. Ένιωσα σαν να έμπαινα μέσα σ’ ένα κινηματογραφικό πλατό όπου γυριζόταν μια ταινία εποχής. Δεν ήταν ακριβώς δέος αλλά μια αίσθηση ότι κάτι καλό παιζόταν εκεί μέσα. Τρία παληκάρια στα ολόλευκα, με σκούφους μάγειρα και μακριές ποδιές, μας καλωσόρισαν ενώ τα αυτιά μας χάιδεψε η κλασική μουσική.
Το πρώτο μου συναίσθημα μετατράπηκε σε ένα ελαφρύ σφίξιμο λόγω της εμφάνισης και των σχολίων των συνοδών μου. Το περιβάλλον δεν με βοηθούσε να ξεπεράσω το σκισμένο τζιν και την τζίβα στα μαλλιά του ενός γιου μου ούτε το αμπέχονο του άλλου.
«Πού μας έφερες μαμά; Τι δουλειά έχουμε εμείς εδώ, που ο καφές φίλτρου στοιχίζει 15 ευρώ αν τον πιεις σε φλυτζάνι - αντίκα με φίλτρο από ορείχαλκο; Εμείς είμαστε φοιτητές. Δεν βλέπεις ότι έχουμε έρθει στην καρδιά της ματαιοδοξίας; Kοίτα γύρω σου: οι θαμώνες είναι γιαπωνέζοι με φωτογραφικές μηχανές και κάποιοι χαρτογιακάδες που βρίσκονται σε επαγγελματικές συναντήσεις. Το τσάι με βουτήματα, 50 ευρώ το άτομο, το πληρώνει η επιχείρησή τους».
Προσπάθησα να τους μεταφέρω λίγο από την αίγλη του χώρου και την άποψή μου ότι εφόσον βρεθείς μια φορά στην πιάτσα Σαν Μάρκο, πρέπει να πιεις ένα καπουτσίνο στο Caffè Florian. Κάτι σαν να επισκέπτεσαι ένα μουσείο, δηλαδή.
Καθίσαμε στο ιστορικό καφέ ακριβώς 293 χρόνια μετά την ημέρα που πρωτολειτούργησε. Ο Φλοριάνο Φραντσεσκόνι το άνοιξε στις 29 Δεκεμβρίου του 1720 στην διάσημη πλατεία του Αγίου Μάρκου. Οι αίθουσες, καθεμιά με το δικό της όνομα και φιλοτεχνημένες με σημαντικά έργα τέχνης, επίχρυσα διακοσμητικά στοιχεία και υπέροχους καθρέφτες, έχουν φιλοξενήσει σπουδαίες προσωπικότητες από όλο τον κόσμο. Ήταν αγαπημένο στέκι του Κάρλο Γκολντόνι, ο οποίος πρωτοπήγε το 1721, μόλις 16 ετών. Στο Caffè Florian σύχναζε και ο Καζανόβα. Πήγαινε εκεί για καμάκι, μια που ήταν το μοναδικό καφενείο που επέτρεπε την είσοδο σε γυναίκες εκείνη την εποχή.
Τα πάντα συζητιόταν στις αίθουσές του, από τις πολιτικές εξελίξεις μέχρι τις τελευταίες τάσεις της μόδας. Γι' αυτό ίσως και ο Γκασπάρ Γκότσι διάλεξε αυτό το σημείο διανομής της εφημερίδας του “Gazzetta Veneta”, μιας από τις πρώτες ιταλικές εφημερίδες. Ο λόρδος Βύρων, ο Ούγκο Φόσκολο, ο Μαρσέλ Προυστ, ο Κάρολος Ντίκενς έπιναν τον καφέ τους στο Φλοριάν όποτε βρισκόταν στη Βενετία. Το καφέ παρέμεινε ανοιχτό και κατά τη διάρκεια των πολέμων.
Σήμερα εξακολουθεί να είναι ένα από τα must για όποιον επισκέπτεται την πόλη. Δίνει δουλειά σε 45 ανθρώπους το χειμώνα και 75 το καλοκαίρι, για να εξυπηρετηθούν κι όσοι κάθονται στα τραπεζάκια έξω, πάνω στην πλατεία. Και αυτό, βεβαίως, εξασφαλίζει τέλεια ποιότητα, τέλειο σέρβις αλλά απαγορευτικές τιμές για τους απλούς κατοίκους της πόλης και βέβαια τον μέσο τουρίστα, ειδικά τώρα στις δύσκολες εποχές που διανύουμε. Ποιος έχει, λοιπόν, δικαίωμα στην ματαιοδοξία και μέχρι ποιου σημείου μπορεί αυτή να εμπορευματοποιηθεί;