Bostanistas.gr : Ιστορίες για να τρεφόμαστε διαφορετικά

Στην Τσαγκαράδα, του Αγίου Πνεύματος είναι αργία για όλους (εκτός τους ξενοδόχους). Την περίοδο που χτίζαμε, η αργία τηρούνταν απ’ όλα τα συνεργεία των μαστόρων. Οπότε πηγαίναμε και εμείς μαζί τους εκδρομή, συνήθως σε κάποια κοντινή παραλία. Το μεσημέρι άνοιγαν τα ταπεράκια και σε κάποιο αυτοσχέδιο τραπέζι απλωνόντουσαν τα εδέσματα. Τα περισσότερα πιάτα γνωστά, κάποια όμως δημιουργούσαν ερωτηματικά.

- Τι είναι αυτό;
- Φκιασδ(ι)ές.
- Τι;
- Φκιασδ(ι)ές.
- Δηλαδή;
- Φκιασδ(ι)ές τηγανιτές.

Το περί ου ο λόγος πιάτο ήταν ένα χοντρό βλαστάρι με φύλλα, που τηγανιζόταν αλευρωμένο και κάποιες φορές σε στραπατσάδα με αυγά. Θέλοντας να μάθω περισσότερα, μου έδειξαν το φυτό, που φύτρωνε αυτοφυές σε ομάδες στα χωράφια. Σύντομα ανακάλυψα με χαρά, ότι μπροστά από τον ξενώνα είχα ολόκληρη φυτεία. Όταν ήταν τρυφερό, τσιμπούσαν τις κορυφές, τις έβραζαν και μετά αλευρωμένες τις τηγάνιζαν, όπως τα ψάρια, και οι μερακλήδες πρόσθεταν στο τέλος και 2-3 αυγά. Το θετικό ήταν ότι το πιάτο τρωγόταν και ζεστό και κρύο.

Περνώντας τα χρόνια μάθαινα περισσότερα για το περίεργο αυτό φυτό. Κατ’ αρχήν με την παρατήρηση. Στη θέση των τσιμπημένων κορυφών έβγαζε άλλες. Μπορούσες με αυτό τον τρόπο να έχεις τρυφερά βλαστάρια έως τον Αύγουστο. Αν το άφηνες, μεγάλωνε πάνω από δυο μέτρα, έβγαζε τσαμπιά μικρά λουλουδάκια που γινόντουσαν βαθυκόκκινοι καρποί. Κάποιος μου είπε ότι με τους καρπούς του έδιναν παλιά χρώμα στα κρασιά. Έως ότου κάποιον Ιούλιο δοκίμασα τα καταπληκτικά υπόξινα ντολμαδάκια της Ντέμης, τυλιγμένα  μέσα σε φύλλα φκιασδ(ι)άς.

Τότε αποφάσισα να μάθω περισσότερα γι’ αυτό το φυτό της πηλιορείτικης γης. Έψαξα βοτανολογίες, διαδίκτυο και έπεσα επάνω στο blog Pelion’s flora, που ασχολείται με τη χλωρίδα του Πηλίου. Σε συζήτηση με το διαχειριστή του ταυτοποιήσαμε  ότι οι φτιασδ(ι)ές της Τσαγκαράδας είναι το ιθαγενές φυτό της αμερικάνικης ηπείρου με την επιστημονική ονομασία ‘phytolacca americana’.

Ενδιαφέρον στοιχείο ότι το φυτό είναι τοξικό αλλά χάνει την τοξικότητά του με τον βρασμό. Ακόμη πιο ενδιαφέρον ότι οι ιθαγενείς της Αμερικής το τρώνε, αφού πρώτα το βράσουν.
Τώρα αρχίζουν τα ερωτήματα: Πότε και πώς έφτασε το φυτό από την Αμερική στο Πήλιο. Ποιός και πώς ανακάλυψε ότι τρώγεται αφού βραστεί για να χάσει την τοξικότητά του; Τρώγεται άραγε σε άλλο μέρος τις Ελλάδας;

Παρακαλώ όποιος έχει απαντήσεις να τις γράψει στα σχόλια. Εμείς εν τω μεταξύ συνεχίζουμε να τρώμε φκιασδ(ι)ές αμερικάνες …. Αλλά με προσοχή.

Σχετικές πληροφορίες μπορείτε να δείτε:
Pelion’s flora: pelionsflora.wordpress.com
Ρεπορτάζ από τη φύση: laspistasteria.wordpress.com
Εγκυκλοπαιδικά: wikipedia.org