Bostanistas.gr : Ιστορίες για να τρεφόμαστε διαφορετικά

Χθες κυριολεκτικά «το κάψαμε» στη μικρή πατρίδα και, να σας προλάβω - πριν πάει το μυαλό σας σε τίποτα ωραία γλέντια -, το φοβερό κάψιμο έγινε στα χωράφια που επιτέλους καθαρίστηκαν από τις αγριάδες, τα βάτα, τις φτέρες και τα χαμόδεντρα που τα είχαν καταλάβει επί πολλά χρόνια και έτοιμα πλέον περιμένουν πότε θα πάει το τρακτέρ να τα οργώσει έτσι ώστε να είναι έτοιμα την άνοιξη για τη σπορά.

Το κάψιμο δεν είναι πάντα απαραίτητο σε ένα χωράφι, γιατί μαζί με τα αγριόχορτα καίγονται και ένα σωρό ωφέλιμοι μικροοργανισμοί και μύκητες που κρατούν ζωντανό το χώμα και την επιφάνειά του, αλλά γίνεται όταν ξαναμπαίνουμε σε αυτό μετά από τριάντα και παραπάνω χρόνια εγκατάλειψης και πρέπει να γίνει με δραστικό τρόπο. Το καθάρισμά του ήταν εξαιρετικά επίπονο και για την έκταση κάποιων στρεμμάτων απαιτήθηκαν πολλές ημέρες δουλειάς με το χορτοκοπτικό, το αλυσοπρίονο και βέβαια με τα χέρια αλλά άξιζε τον κόπο γιατί πρόκειται για ένα χωράφι με μικρή κλίση και μπορεί να οργωθεί. Το μειονέκτημά του είναι ότι στο υπέδαφος έχει αρκετές πέτρες και δεν μπορεί να γίνει κήπος αλλά κάλλιστα μπορεί να φυτευτούν σε αυτά δέντρα, μηλιές για παράδειγμα, γιατί είδα πως είχαν φυτρώσει μερικές άγριες και της κράτησα να τις μπολιάσω με ντόπιες ποικιλίες.

Σε αυτό το χωράφι οι γονείς παλιότερα έσπερναν σιτάρι, φακές ή ρεβύθια αλλά σιγά-σιγά παράτησαν τις καλλιέργειες και, πριν καταντήσει δασωμένος χερσότοπος, ήταν βοσκή. Καθαρίζοντάς το πόντο τον πόντο ήταν σαν να επαναλάμβανα κατά κάποιο τρόπο τις κινήσεις κάποιων μακρινών προγόνων που το κέρδισαν με τις αξίνες και τα χέρια πριν από άγνωστο αριθμό χρόνων από το δάσος, σε μια πλαγιά του Τυμφρηστού, και το έβαλαν στη δούλεψή τους, όπως εξάλλου το ίδιο έκαναν και άλλοι συγχωριανοί σε διάφορες στιγμές της ιστορίας. Το γεγονός δηλώνει το ρίζωμα που επιχείρησαν να κάνουν σε αυτόν τον τόπο και οι δικές μου κινήσεις, τολμώ να πω, μνημόσυνο στον αγώνα που έδωσαν τότε και σαν έπιανα τίποτα πέτρες να τις βάλω στη διαλυμένη ξερολιθιά, καταλάβαινα πως πριν από μένα τις έχουν πιάσει μια ατέλειωτη σειρά προγόνων που έζησαν απ’ αυτό το χωράφι.    

Πρακτικά, τώρα, το κάψιμο ενός χωραφιού προϋποθέτει κατ’ αρχάς να είναι στεγνά τα υπολείμματα του καθαρισμού, να είναι ο καιρός κάπως υγρός ώστε να μην προκληθεί πυρκαγιά σε διπλανά χωράφια ή το δάσος. Γι’ αυτό και γίνεται συνήθως αργά το φθινόπωρο ή νωρίς την άνοιξη. Πρέπει επίσης τα υλικά που προορίζονται να καούν να συγκεντρώνονται σε σωρούς ώστε να περιορίζεται το κάψιμο του εδάφους και βέβαια να μη φυσάει πολύς αέρας γιατί μπορεί να αρπάξει καμιά σπίθα και να την πάει στο δάσος. Με το μάζεμα του υλικού προς κάψιμο σε σωρούς την ίδια ημέρα επιτυγχάνεται επίσης και η απομάκρυνση τίποτα ζώων που κρύβονται μέσα σε αυτά, όπως χελώνες, φίδια, σαύρες, κι έτσι γλυτώνουν από τη φωτιά ή οποία προκαλεί υψηλότατες θερμοκρασίες όταν πρόκειται για εντελώς ξηρή ύλη και για κάθε σωρό δεν διαρκεί παραπάνω από πέντε – δέκα λεπτά.