12 βιβλία για τα φετινά μας δώρα
Κάποια είναι μυθιστορήματα, άλλα χρήσιμοι οδηγοί για πρωτάρηδες και άλλα για να τελειοποιηθούν οι ήδη μυημένοι στα της μαγειρικής, κάποια πραγματείες κατατοπιστικές, άλλα οδηγοί πόλης γραμμένοι με κέφι, πληρέστατοι. Για τους απανταχού foodies τα βιβλία που σχετίζονται, με κάθε τρόπο, με το φαγητό είναι δώρο ποθητό και πολύτιμο. Ιδίως τα φρέσκιας κοπής, όσα γράφονται τα τελευταία χρόνια, ξεφεύγουν κατά πολύ από τη λογική του συνταγολόγιου και φτιάχνουν ατμόσφαιρα, ταξιδεύουν νοερά σε μέρη και πολιτισμούς, λες και οι σελίδες τους βγάζουν μυρωδιές - ναι, τόσο καλογραμμένα μερικά! Εν όψει γιορτών, ε, ένα δωράκι έστω θα το κάνουμε, διαλέξαμε λοιπόν με την Κική Τριανταφύλλη κάμποσα από τα αγαπημένα μας. Η επιλογή δύσκολη, θα μπορούσαμε να γράφουμε μακρές λίστες για μήνες ολόκληρους, όμως περιοριστήκαμε στα 12, ένα για κάθε μήνα του ερχόμενου χρόνου. Σπεύδω να σας προλάβω: Διόλου ακριβό δώρο τα βιβλία, μια βόλτα από την Πολιτεία, φερ' ειπείν, στην Ασκληπιού, θα σας πείσει πως με δύο, τρία, άντε πέντε ευρώ εξασφαλίζετε πακέτο γιορτινό πρώτης τάξης για φίλους και οικείους. Οι τιμές που γράφουμε είναι οι ενδεικτικές μα οι εκπτώσεις των βιβλιοπωλείων αυτές τις μέρες παραπάνω από γενναίες. Ξεκινάμε ξεφύλλισμα;
Μισοψημένο, Άντονυ Μπουρνταίν, μετάφραση: Κώστας Φιλιππάκης, Νάρκισσος, 2011, 356 σελ., Τιμή € 18,80
Με λόγο χειμαρρώδη και σαγηνευτικό, αστείο και ευφρόσυνο, χωρίς αναστολές και μισόλογα αλλά και χωρίς να χαρίζεται σε κανέναν, ούτε καν στον εαυτό του, το «κακό παιδί» ή, αν θέλετε, ο ροκ σταρ της γαστρονομίας, ταξιδεύει τον αναγνώστη στον μυθικό κόσμο της σύγχρονης γαστρονομικής σκηνής μπαίνοντας κατευθείαν στο ψητό. Στις σελίδες του βιβλίου παρελαύνουν συνταγές, υλικά και παρασκευάσματα από το Ανόι του Βιετνάμ και το Χονγκ Κονγκ μέχρι την Πουέμπλα της Ισπανίας και τη Νέα Υόρκη ενώ δεν διστάζει να βάλει στο στόχο του μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα στο χώρο της γεύσης, επανερχόμενος πάντοτε στο ερώτημα «Γιατί να μαγειρεύουμε;» και στο ακόμη πιο δύσκολο «Γιατί να μαγειρεύουμε καλά;»
Κ.Τ.
Καυτό, Οι περιπέτειες ενός μαθητευόμενου Σεφ, Bill Buford, μετάφραση: Αθανάσιος Κατσικερός, επιμέλεια: Νανά Δαρειώτη, Κριτική, 2007, 431 σελ., Τιμή € 12,00
Δημοσιογράφος, επιμελητής λογοτεχνικών κειμένων και στέλεχος του περιοδικού New Yorker, ο Μπιλ Μπιούφορντ (μπορείτε να διαβάσετε εδώ συνέντευξή του) άφησε μια εδραιωμένη καριέρα 23 χρόνων για να γίνει «σκλάβος» - αμισθί - στην κουζίνα του «Μπάμπο», ενός από τα διασημότερα εστιατόρια της Νέας Υόρκης. Μαγεμένος από την προσωπικότητα και την τέχνη του θεοπάλαβου Μάριο Μπατάλι, σεφ και ιδιοκτήτη του «Μπάμπο», και αφού «ψήθηκε» για τα καλά στην κουζίνα του, ακολουθεί τα βήματα του μέντορά του στα Απέννινα για να μάθει τα μυστικά της πολέντας και των φρέσκων ζυμαρικών, πάει στο Λονδίνο για να δουλέψει δίπλα στον Μάρκο Πιέρ Γουάϊτ, τον πιο πολυσυζητημένο σεφ της Αγγλίας, και στην Τοσκάνη για να μαθητεύσει δίπλα στον Ντάριο Τσεκίνι, τον πιο διάσημο χασάπη του κόσμου.
Κ.Τ.
Με κρασί και ελληνικά, Συνταγές για όσους θέλουν να μαγειρέψουν κάτι καινούριο και ταυτόχρονα οικείο, Νίκη Μηταρέα, φωτογράφιση: Αναστασία Αδαμάκη, Νίκος Κράψης, Ολυμπία Κρασαγάκη, Εκδόσεις Πατάκη, 2014, 224 σελ., Τιμή € 17,50
60+1 συνταγές απλές με κοινό χαρακτηριστικό τον ρόλο του κρασιού στην παρασκευή τους και με έμφαση στην εντοπιότητα των υλικών ώστε να διατηρείται και να εμπλουτίζεται η αυθεντικότητα του γευστικού μας πολιτισμού. Αν και φρέσκες, πρωτότυπες, οι συνταγές της δημοσιογράφου γεύσης Νίκης Μηταρέα διατηρούν απόλυτα την ελληνικότητά τους και μπορούν εύκολα να θεωρηθούν παραδοσιακές. Το βιβλίο εισάγει επίσης τον αναγνώστη στον κόσμο του κρασιού, με πληροφορίες για τις ελληνικές και ξένες ποικιλίες, για το σερβίρισμα και τους συνδυασμούς κρασιών και εδεσμάτων.
Κ.Τ.
Χριστούγεννα στο σπίτι, Μαγικές και εύκολες συνταγές και μυστικά για αξέχαστες γιορτές, Anna - Maria Barouh, φωτογράφιση: Φώτης Καραπιπέρης, Εκδόσεις Πατάκη, 2015, 285 σελ., Τιμή € 29,00
Η Άννα-Μαρία Μπαρού παραδίσει μαθήματα υποδοχής για τους καλεσμένους τις μέρες των γιορτών. Αν μέχρι τώρα το χριστουγεννιάτικο τραπέζι σας φαινόταν δύσκολο στην ετοιμασία και το στήσιμο, με αυτό το βιβλίο - μπούσουλα γίνεται υπόθεση απλή, πρακτική και ευχάριστη. Έξι ολοκληρωμένα μενού με απλά υλικά, που χρησιμοποιούνται όμως με τρόπο δημιουργικό, για έξι διαφορετικά καλέσματα κατά την περίοδο των γιορτών. Επίσης, συνταγές για τα χριστουγεννιάτικα γλυκά για να μπουν παιδιά και παιδάκια στην κουζίνα. Χρήσιμα το δίχως άλλο, τα χρονοδιαγράμματα στο τέλος του βιβλίου θα αποδειχτούν ο καλύτερός σύμμαχος για γιορτινά τραπέζια οργανωμένα μεν, ξεκούραστα δε.
Δ.Μ.
Ο μάγειρας του έρωτα, Μάρτιν Ζούτερ, μετάφραση: Αλεξάνδρα Παύλου, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2011, 285 σελ., Τιμή € 17,04
Ο Μαραβάν, ένας πολιτικός πρόσφυγας από τη Σρι Λάνκα, αναζητά την τύχη του στη Ζυρίχη, όπου δουλεύει βοηθός σε κουζίνα εστιατορίου. Μια άτυχη στιγμή και η γνωριμία του με την Αντρέα, μια γοητευτική Ελβετίδα, του ανοίγουν καινούργιες προοπτικές και του επιτρέπουν να ξεδιπλώσει το μεγάλο του ταλέντο στη μαγειρική. Γίνεται o περιζήτητος «μάγειρας του έρωτα» και συνδυάζοντας τις πανάρχαιες αγιουρβεδικές αφροδισιακές συνταγές με τη μοριακή γαστρονομία, χαρίζει στους πελάτες του πρωτόγνωρες αισθησιακές εμπειρίες. Στις τελευταίες σελίδες του μυθιστορήματος ο Μάρτιν Ζούτερ παραθέτει και μια σειρά από εξωτικές συνταγές για τολμηρούς. Του Μαραβάν...
Κ.Τ.
Το μαγειρείο των αισθήσεων, Θεοδώρα Βαλκάνου, Παναγιώτης Κουκουβίτης, Κέδρος, 2014, 296 σελ., Τιμή € 14,40
Μια ιστορία σπασμένη σε επεισόδια, ισάριθμα με τις γυναίκες που ο Απόστολος, ο βασικός ήρωας, σχεδιάζει να κατακτήσει. «Αυτή την κοτόσουπα την φτιάχνεις μόνο για γυναίκα που την νοιάζεσαι... » ξεκινάει το πρώτο κεφάλαιο και κάπως έτσι συνεχίζει ως το τέλος, με ιστορίες κατάκτησης γυναικών μέσα από, όχι πάντοτε περίτεχνα, μα ταιριαστά με την ιδιοσυγκρασία τους μαγειρέματα, όλα θεσπέσια, από κοτόσουπα και παγωτό βερίκοκο με κεφίρ ως μοσχαράκι με σάλτσα σοκολάτας. Κάπως έτσι ο κεντρικός ήρωας Απόστολος, ιδιαίτερα επιτυχημένος στον χώρο της γαστρονομίας και ανήσυχος καλλιτένης (εξ ου και ζωγράφος μεταξύ άλλων), έχει βρει το κλειδί για την κατάκτηση των γυναικών που τον ενδιαφέρουν. Ανάγνωσμα απολαυστικό μα και χρηστικό: στο τέλος του επεισοδίου παρατίθενται οι έξοχες συνταγές που συνέβαλαν σε κάθε του κατάκτηση.
Δ.Μ.
Και διηγώντας τα... να τρως, Ιστορίες και συνταγές εδεσμάτων, Μελίσσα Στοΐλη, Κίχλη, 2015, 216 σελ., Τιμή € 17,00
Είναι το πιο φρέσκο βιβλίο της χρονιάς με συνταγές και ιστορίες για αρχαίους θεούς που κοιτάνε πάνω από τις μαρμίτες των θνητών, άγιους που λιγουρεύονται πίτες και λουκουμάδες, ρεμπέτες και ασίκηδες που τραγουδούν τα πάθη του έρωτα ενώ ταυτόχρονα ορέγονται μεζεδάκια, ζητιάνους και σουλτάνους, βασιλιάδες και επαναστάτες, αλλά και οδηγούς μαγειρικής, παροιμίες και τελετουργίες, λαϊκά ποιήματα και λογίων μυθιστορήματα ξεπετάγονται από κατσαρόλες, τηγάνια και ταψιά και διηγούνται γοητευτικές ιστορίες παρασύροντάς μας σε μια πολύχρωμη γιορτή των αισθήσεων.
Κ.Τ.
Η κοπανιστή, Το χθες, το αύριο και 43 συνταγές, Δημήτρης Ρουσουνέλος, Scala Gallery, 2015, 184 σελ., Τιμή € 20,00
Τον Ιούλιο του 2015 ο Δημήτρης Ρουσουνέλος έστησε ένα βιβλίο αφιερωμένο αράδα προς αράδα στο εμβληματικό τυρί των Κυκλάδων, που, όπως ο ίδιος γράφει, «είχε μεν την αναγνώριση αλλά δεν είχε τύχει ως σήμερα της ανάλογης προσοχής και τεκμηρίωσης». Ένα πολύτιμο συγγραφικό «μπάρκο», όπως το ονομάζει, καθώς ξεκίνησε για ολιγοσέλιδη παρουσίαση και κατέληξε να συντάσει μια ευρεία ερευνητική αναφορά για την κοπανιστή. Όσοι ενδιαφέρονται για την ιστορία του τυριού, τα γευστικά της χαρακτηριστικά και τα κόλπα τυροκομίας της θα βρουν εξαιρετικά ενδιαφέρουσες καταγραφές. Οι υπόλοιποι, θα το χαρούν ως άσκηση ύφους. Εκείνο που δίνει έξτρα ζωηράδα στο βιβλίο είναι 43 συνταγές χαρισμένες από επαγγελματίες μάγειρες, δημοσιογράφους και λάτρεις της μαγειρικής, που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του Δημήτρη Ρουσουνέλου και έπαιξαν νόστιμα με την κοπανιστή. Το μεγάλο κατόρθωμα εδώ είναι πως μέσα από τις συνταγές ανοίγει ένας ωραίος δρόμος για σπιρτάτα μαγειρικά κόλπα: η κυκλαδίτικη τυροκουλούρα του Γιάννη Γαβαλά, η τάρτα με πράσο και κοπανιστή του Χριστόφορου Πέσκια, η τερίνα κοπανιστής με καλοκαιρινή σαλάτα του Αθηναγόρα Κωστάκου, οι πένες με κοπανιστή και ντοματίνια του Βαγγέλη Πελέκη είναι μόνο μερικές από τις νοστιμιές των σελίδων.
Δ.Μ.
Άθενς σπεσιάλ #1 και #2, Λε τουρ, Βασίλης Καλλίδης, Εκδόσεις Πατάκη, 2013, 297 σελ., Τιμή € 17,60
Τυροπωλεία, ασιατικά παντοπωλεία, κινέζικα σούπερ μάρκετ, χασάπικα, ζαχαροπλαστεία, σουβλατζίδικα, μαγέρικα, ουζερί, γιαπωνέζικα και ταϊλανδέζικα εστιατόρια: ο Βασίλης Καλλίδης συγκεντρώνει σε δύο βιβλία όλα τα αγαπημένα του της Αθήνας, γευστικά σημεία κάθε λογής, με πολλές και ζωηρές ιστορίες. «Θέλει θάρρος και υπομονή να ανακαλύψεις τους ανθρώπους. Γιατί με την ευγένεια και το χαμόγελο ανοίγουν οι καρδιές και μαζί τους ανοίγουν τα τάπερ από το χωριό, τενεκέδες από το νησί και βαρέλια από το υπόγειο με εκλεκτά τυριά, κρασιά, τουρσιά και κατσικάκια που βγαίνουνε από το ψυγείο», σχόλιο ταιριαστό με το πνεύμα του βιβλίου και του ίδου του σεφ που κόβει βόλτες ανάμεσα σε σακιά πατάτες ως και τα πιο ντελικάτα ζαχαροπλαστεία. Τα ίδια (και καλύτερα) και στη συνέχεια το, #2: «Έχω πάει παντού, μα σαν την Αθήνα δεύτερη δεν έχει. Είναι σαν να κατοχύρωσε κάποιος τα δικαιώματα, να έχουμε εμείς μόνο τα κοπιράιτ. Πράσινες τέντες ντουμπλ φας με μπανανόφυλλα, περίπτερα, κίτρινα ταξί, πράσινα κάγκελα, στούντιο νέον, φωταγωγοί με μπαλκονάκια αντικρινά, ηλιακοί θερμοσίφωνες, είσοδοι φίφτιζ επικές, άχρηστα ξύλινα θυρωρεία, παντού γιούκες και μπέντζαμιν, αδέσποτα και νεράντζια. Γι’ αυτό μου αρέσει η Αθήνα και αγαπώ που μένω εδώ. Στην πιο κουλ οριεντάλ πρωτεύουσα της Δύσης», γράφει.
Δ.Μ.
Το μαύρο τραγούδι της Μασσαλίας, Ζαν - Κλωντ Ιζζό, μετάφραση: Ριχάρδος Σωμερίτης, Πόλις, 1999, 282 σελ., Τιμή € 13,24
Ξανακυκλοφόρησε πρόσφατα σε έναν τόμο η τριλογία του Ζαν Κλωντ Ιζζό που στα μέσα της δεκαετίας του 1990 έγινε αφορμή για την ανάδυση των polar aïoli ή polar Marseillais, όπως ονομάστηκαν τα γαλλικά αστυνομικά μυθιστορήματα που η πλοκή τους εκτυλίσσεται αποκλειστικά στη σύγχρονη Μασσαλία. Στα υπέροχα νουάρ του ο Ιζζό παραθέτει εκτενείς περιγραφές συνταγών με άρωμα μεσογειακό. Ο ήρωάς του, Φαμπιό Μοντάλ, για να ηρεμήσει και να μη χάνεται "μέσα σε δύσκολους λαβύρινθους σκέψεων" μαγειρεύει για τον εαυτό του και για τους αγαπημένους του, τρώει σε μικρά εστιατόρια, απολαμβάνει επίσης τις λιχουδιές της γειτόνισσάς του Ονορίν, που είναι άριστη μαγείρισσα και τον φροντίζει με μητρική αγάπη.
Κ.Τ.
Το δείπνο, Herman Koch, Μτφ. Μαρία Αγγελίδου, Μεταίχμιο 2013, Σελ. 214, τιμή € 15,50
Δύο αδέλφια - σε μόνιμη σύγκρουση - πηγαίνουν με τις γυναίκες τους για δείπνο σε ένα πανάκριβο εστιατόριο του Άμστερνταμ. Για να συζητήσουν μια υπόθεση που αφορά άμεσα τις οικογένειές τους και το μέλλον των παιδιών τους. Τρεις έφηβοι - τα παιδιά τους - μπλεγμένοι στον φόνο μιας άστεγης. Πρόκειται για ένα εξαιρετικό ψυχολογικό θρίλερ (έχει μεταφερθεί και στον κινηματογράφο με τίτλο «Τα δικά μας παιδιά») που απεικονίζει ρεαλιστικά τη σύγχρονη υποκριτική κοινωνία όπου η βία, η αποξένωση και η ατομική ευθύνη κυριαρχούν. Τα κεφάλαια ακολουθούν το μενού του δείπνου - οι τίτλοι τους είναι τα πιάτα του - και περιέχουν εξαντλητικές περιγραφές για το τι τρώνε και πίνουν οι ήρωες αλλά και για τη συμπεριφορά του προσωπικού.
Κ.Τ.