Αστακός: όχι στο πιάτο, ούτε στο τηλέφωνο αλλά στη βραδινή τουαλέτα
Σήμερα δεν έχει μαγείρεμα. Σήμερα πάμε σε επίδειξη μόδας. Πάμε να δούμε το βραδινό φόρεμα με τον αστακό, της Έλσα Σκιαπαρέλι και του Σαλβαντόρ Νταλί. Η Έλσα Σκιαπαρέλι ήταν μια από τις κορυφαίες σχεδιάστριες μόδας των δεκαετιών 1920 και 1930. Γεννήθηκε το 1890 στη Ρώμη της Ιταλίας και αποβίωσε το 1973 στο Παρίσι της Γαλλίας.
Σπούδασε φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης και μετά από κάποιες περιπέτειες βρέθηκε στο Λονδίνο όπου το 1914 νυμφεύθηκε τον κόμη Γουίλλιαμ ντε Βεντ. Μετά τον γάμο του, το ζευγάρι μετέβη στη Νέα Υόρκη όπου η Σκιαπαρέλι μπήκε σε κύκλους σουρρεαλιστών καλλιτεχνών όπως ο Πικάμπια, ο Μαν Ρέι και ο Μαρσέλ Ντυσάν.
Το 1922 η Έλσα επιστρέφει στο Παρίσι, μετά την διάλυση του γάμου της, και ξεκινά μια ανοδική πορεία που την έφερε στο τέλος της δεκαετίας του 1930 στην παγκόσμια κορυφή της υψηλής ένδυσης και την ανέδειξε σαν την μεγαλύτερη ανταγωνίστρια της Κοκό Σανέλ.
Ο Σαλβαντόρ Νταλί, Καταλανός και σουρεαλιστής ζωγράφος, βρίσκεται στον κοινωνικό και καλλιτεχνικό κύκλο της Έλσας από τότε που αυτή επιστρέφει στο Παρίσι. Στην φωτογραφία τους βλέπουμε μαζί (ο Νταλί δεξιά) στο Παρίσι το 1949. Μαζί θα φτιάξουνε τον Φεβρουάριο του 1937 το βραδινό φόρεμα με τον αστακό, που είναι το θέμα μου σήμερα.
Ο αστακός είχε ήδη γίνει θέμα στα έργα του Νταλί από το 1935, όταν συνέθεσε το «αστακο-τηλέφωνο», που σήμερα βρίσκεται στην γκαλερί Τέϊτ του Λονδίνου. Έτσι ο αστακός, που μετακομίζει από το τηλέφωνο στην βραδινή τουαλέταμ δεν εκπλήσσει τους γνωρίζοντες.
Το φόρεμα είναι φτιαγμένο από άσπρο μετάξι και έχει μια βυσσινο-κόκκινη ζώνη στη μέση. Ο αστακός σχεδιάστηκε από τον Σαλβατόρ Νταλί, που προσέθεσε και κλωναράκια από μαϊντανό εδώ κι εκεί. Το σχέδιο του Νταλί μεταφέρθηκε στο μεταξένιο ύφασμα από τον σχεδιαστή Ζάχε, που αργότερα συνεργάστηκε με κορυφαίους μόδιστρους και σχεδιαστές μόδας όπως ο Βάσκος Μπαλενσιάγκα.
Λέγεται ότι ο Νταλί ήθελε να απλώσει μαγιονέζα πάνω στον αστακό, αλλά δεν τον άφησε η Σκιαπαρέλι, που της αρκούσε ο μαϊντανός. Η πρόθεση του Νταλί τονίζει την μοναδικότητα αλλά και το φθαρτό του φορέματος, ίσως όμως και την αντίληψη ότι τα έργα μόδας δεν είναι πραγματική τέχνη, είναι σαν τα τρόφιμα, αναλώσιμα, ενώ η Σκιαπαρέλι ήθελε να αφήσει κάτι πίσω της, όταν θα έχει αποβιώσει, και βέβαια θεωρούσε τα έργα της έργα τέχνης.
Μία γυναίκα που στέρησε από τον άντρα που την παντρεύτηκε τον θρόνο της Αγγλίας, άρα μια γυναίκα υψηλότατου κινδύνου, ήταν η γυναίκα που φόρεσε και φωτογραφήθηκε με το βραδινό φόρεμα Σκιαπαρέλι – Νταλί. Ήτανε η Γουάλις Σίμσον, που την φωτογράφησε ο Σέσιλ Μπήτον λίγο πριν από τον γάμο της με τον Εδουάρδο VIII της Αγγλίας τον Ιούνιο του 1937.
Ο Μπήτον τράβηξε σχεδόν 100 φωτογραφίες και το περιοδικό «Βογκ» αφιέρωσε οκτώ κεντρικές σελίδες για τη δημοσίευσή τους. Το φόρεμα είναι μοναδικό, δεν υπάρχει δεύτερο, και σήμερα ανήκει στην συλλογή του Μουσείου Τέχνης της Φιλαδέλφειας στις ΗΠΑ όμως δεν εκτίθεται. Η Σκιαπαρέλι δώρισε το φόρεμα στο Μουσείο το 1969.
Κλείνοντας, θα ήθελα να αναφέρω ότι η Σκιαπαρέλι δημιούργησε και το δικό της χρώμα, το Σκιαπαρέλι ροζ, που είναι πολύ μπροστά από τις αισθητικές αντιλήψεις υψηλής ενδύσεως της εποχής της.
*Ο Νίκος Μορόπουλος είναι ο δημιουργός του blog ΕΥΩΧΙΑ