Άντυ, πού βρίσκω σπόρους από ντόπιες ποικιλίες;
Μας έχει φανερώσει όλα του τα φαμόζα κόλπα: ταρατσομποστάνια από παλέτες, σπορεία από χαρτόνια που κανονικά θα πετούσαμε, συμβουλές για βοτανομποστάνι σε γλάστρα, ακόμα και για τα πιο στενά μπαλκόνια. Σφυγμός των bostanistas, τα κείμενα του Άντυ Παξινού. Βέβαια, πριν φτάσει η ώρα για σκάλισμα, κύριο μέλημα κάθε κηπουρού είναι ο σπόρος - οι υποψιασμένοι έχουν σε πρώτη ζήτηση τις ντόπιες, παραδοσιακές ποικιλίες.
Μια ερώτηση αναγνώστριας, στη σελίδα των bostanistas στο facebook, λειτούργησε σαν υπενθύμιση και ρώτησα τον καθ' ύλην αρμόδιο Άντυ, ποιες είναι οι αξιόπιστες ομάδες, που δρουν σήμερα και βοηθούν στα διάσωση και διάδοση των ντόπιων ποικιλιών. Ενημερωμένος και πάντοτε σε ετοιμότητα, ετοίμασε κατάλογο κατατοπιστικό:
Για τις ντόπιες ποικιλίες παραδοσιακών σπόρων, έμπιστη πηγή παραμένει η οργάνωση Πελίτι. Στη μεγάλη γιορτή, που οργανώνεται μια φορά κάθε χρόνο, στο Μεσοχώρι Παναρεστίου, συγκεντρώνονται καλλιεργητές από όλο τον κόσμο, για να ανταλλάξουν και να χαρίσουν σπόρους. Φέτος η συνάντηση προγραμματίστηκε για το Σάββατο 7 Μαΐου, κλείνοντας 20 και πλέον χρόνια δράσης.
Το δίκτυο «Δρυάδες», μια ομάδα όσων ασχολούνται ή θέλουν να ασχοληθούν με την αστική καλλιέργεια, καθώς και τη διατήρηση σπόρων. Ειδικότης τους ταράτσες, μπαλκόνια, κήποι και χωράφια, εντός πόλης ή περιαστικά. Συναντώνται τακτικά, την πρώτη Τρίτη κάθε μήνα, από τις 7 ως τις 10 μμ., στο Συνεργατικό Καφενείο της Ακαδημίας Πλάτωνος, όπου τα μέλη συζητούν περί φυσικής καλλιέργειας και ανταλλάσσουν σπόρους.
Έτερη ομάδα αστικής καλλιέργειας, το «Γυάλινο», του Βοτανικού Κήπου Πετρούπολης. Κάθε Σάββατο πρωί υπάρχει ανοικτή πρόσκληση για καλλιέργεια θερμοκηπίου, με σκοπό τη διατήρηση των παραδοσιακών ποικιλιών αλλά και τη βιωματική εκμάθηση φυτέματος και φροντίδας - να δουλέψουν τα χέρια. Οι δράσεις ξεκινούν περί τις 11 το πρωί.
Στις αρχές του 2011 δημιουργήθηκε η Ομάδα Αστικών και Περιαστικών Καλλιεργειών (ΠΕΡ.ΚΑ.), με ενδιαφέρον τη συλλογική καλλιέργεια λαχανικών, φρούτων εποχής, λουλουδιών και βοτάνων μέσα στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Φέτος συμπληρώνουν 5 χρόνια από το στήσιμο της ομάδας και, πέρα από τα πρακτικά εργαστήρια που σταθερά οργανώνουν, διανέμουν φυτά και σπόρους δωρεάν.
Άλλη μια δραστήρια – ηλεκτρονική – ομάδα είναι οι διατηρητές παραδοσιακών σπόρων Πύργου Ηλείας, που αποτελείται από χιλιάδες μέλη. Μέσω του ταχυδρομείου, ανταλλάσσουν τις ποικιλίες τους σε όλη την Ελλάδα.
Σε μια ταράτσα στα Πετράλωνα στήθηκε η ομάδα «η Αυλή», από έναν κεφάτο καλλιεργητή – Αχιλλέα Γαργάλη –, που είχε μεράκι να την γεμίζει με σπορόφυτα και να τα χαρίζει σε φίλους του. Πολλοί εθελοντές ενδιαφέρθηκαν και η μάζωξη κατέληξε σε μηνιάτικη γιορτή σποράς. Τα φυτά, όταν είναι έτοιμα, χαρίζονται σε καλλιεργητές που αναζητούν ντόπιες, παραδοσιακές ποικιλίες. Αυτό το Σάββατο, 16 Απριλίου, θα διανεμηθούν πολλά σπορόφυτα στον βοτανικό κήπο Χαϊδαρίου. Σπεύσατε!
Αξιοσημείωτη ομάδα το «Σπορογέννημα», τα νήματα της οποίας κινεί ο σπορέας - οικοδόμος - εικαστικός Βασίλης Ντάγκας. Δημιουργήθηκε από μια παρέα παραγωγών με μεράκι για τη διατήρηση και τη διάδοση των παραδοσιακών ποικιλιών. Βασικό μέλημά τους, όσα καλλιεργούν να έχουν μεν την κλασική γευστική ποιότητα που εγγυώνται οι παραδοσιακοί σπόροι, αλλά και παραγωγικό χαρακτήρα, ώστε να εξασφαλίσουν αυτάρκεια για την τροφή τους. Και το καταφέρνουν, για κάποιους μήνες του χρόνου!
Τελευταία μα όχι έσχατη η ομάδα «Δια.σπορ.Α.», Διατηρητές σπόρων Αττικής, που ξεκίνησε τη δράση της σαν μια μικρή ομάδα φίλων και αστικών καλλιεργητών, που αντάλλασσαν σπόρους από ντόπιες ποικιλίες. Οργανώνουν συναντήσεις με άλλους καλλιεργητές, συμμετέχουν σε φεστιβάλ, σε βιωματικά εργαστήρια σε σχολεία, στήνοντας φυτώρια και σχολικούς λαχανόκηπους. Motto τους: «Παράγουμε αυτό που καταναλώνουμε και σε πλήρη αρμονία με τη φύση».
Ε, λοιπόν, φρεσκάρω το χώμα στις ζαρντινιέρες της ταράτσας. Φέτος θα γίνει της μελιτζανοσαλάτας!
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
- Διατηρούμε τις ποικιλίες της κολοκυθιάς
- Πώς διασώζω εκλεκτούς σπόρους ντομάτας;
- Πώς αποθηκεύω σπόρους κολοκύθας;
- 2016: Φέτος θα φτιάξουμε μποστάνι!
- Φυσική καλλιέργεια: οι βασικές αρχές
- Φυτέψτε ντόπιες ποικιλίες, όχι υβρίδια
- Πώς διαφυλάσσω τους καλούς μου σπόρους;
- Μποστάνι στην ταράτσα, βήμα-βήμα
- Μποστάνι στην ταράτσα: φτιάχω γόνιμο χώμα
- Φρούτα και λαχανικά, βιολογικά ή συμβατικά;