Syros GrEATings: Η συριανή γαστρονομία γιορτάζει
Λουκούμια και χαλβαδόπιτες, ζυμαρικά αλλά και τυριά: οι οικοτεχνίες καλά κρατούν τις γεύσεις της παράδοσης στη Σύρο. Τον φετινό Σεπτέμβρη όμως γεύσεις από τη Δύση συναντιούνται με ανατολίτικες επιρροές, το λιτό φαγητό της φτώχειας, βγαλμένο από τ’ αγροτόσπιτα κι οι μερακλίδικες ρεμπετολιχουδιές της Άνω Σύρας συναγωνίζονται επάξια την πλούσια και περίπλοκη γαστρονομία των αρχοντικών.
Είναι πολυσχιδής η γαστρονομία που οικοδομήθηκε στη Σύρα στη διάρκεια των τελευταίων αιώνων, ως αποτέλεσμα της πλούσιας ιστορίας της. Η γοητεία του τοπίου της συγκέντρωσε ετερόκλητους ανθρώπους, διαφορετικές κουλτούρες και λαούς, που αγάπησαν το νησί και το ‘νιωσαν σπίτι τους. Ο καθένας έφερε μαζί τις συνήθειες, τους τρόπους, τα τεχνάσματά του, τη δική του κατσαρόλα.
Ανοιχτό βιβλίο οι κατσαρόλες των Συριανών, μπορεί κανείς να «διαβάσει» όλη την ιστορία του τόπου και να γευτεί ανάκατες τις επιρροές. Λέγεται πως το 1828 εκδόθηκε από το τυπογραφείο της Ερμούπολης το πρώτο βιβλίο γαστρονομίας, μια μετάφραση από τα ιταλικά στα ελληνικά, του γιατρού Π. Ζωντανού. Στο ίδιο τραπέζι με το τιριτιτίμ - μια κλασσική αιγαιοπελαγίτικη φρουτάλια -, συνυπάρχουν σαλιάγκοι γιαχνί, πηχτές των χοιροσφαγίων κι η σπεσιαλιτέ του τόπου, το μικρό φτερωτό κυνήγι, όπως μπεκάτσες, πιτσούνια κι ορτύκια, αλλά και γκαλαντίνες, εσκαλόπ, σαλμί, τερίνες.
Ο Εμμανουήλ Ροΐδης στην «Ψυχολογία Συριανού συζύγου» αναφέρεται σε γαριδόσουπες, ραβιόλια, capon magro, συναγρίδες με αρωματικά βότανα μέσα σε ζουμί από άγουρα πορτοκάλια κι από την άλλη στη «Μεγάλη Χίμαιρα» του Μ. Καραγάτση, στο Επισκοπειό, στο τραπέζι του καλοσωρίσματος του γιου από την Αθήνα, παρελαύνουν τα αγαπημένα του φαγητά: «...πιλάφι με συκωτάκια πουλιών, κοτόπουλο με άσπρη σάλτσα καβουρδιστή, μαρουλοσαλάτα αρωματισμένη μόλις με σκόρδο και πασπαλισμένη με ροκφόρ, και γλυκό με σοκολάτα και σαντιγί».
Παράλληλα με τα πλουσιοπάροχα και τα δυτικότροπα, ως κορωνίδα της ντόπιας κουζίνας, η δωρική αιγαιοπελαγίτικη γαστρονομία ζωγραφίζει: λιαστές ντομάτες τηγανιτές με κουρκούτι, αετόπιτες και γιαχνιστοί αμπελοκορφάδες, λαδολεμονάτα βλαστάρια και πασπαλάδες με μάραθο κι αμπελοφάσουλα, τιριτιτίμ κολοκυθένιο και λαχανιά με χοιρινό, αλλά και κοκκινιστά φαγάκια κουκισμένα γενναιόδωρα με ζάχαρη.
Τι γεύση έχει τελικά η κουζίνα της Σύρου; Ας το ανακαλύψουμε στις 16, 17 και 18 Σεπτεμβρίου 2016, στο φεστιβάλ γαστρονομικού πολιτισμού της Σύρου «Syros GrEATings», μια συνδιοργάνωση της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, του Δήμου Σύρου-Ερμούπολης, του Επιμελητηρίου Κυκλάδων και του Συλλόγου Επαγγελματιών Επισιτισμού Σύρου «Τερψιχόρη», με την υποστήριξη του δικτύου Aegean Cuisine.
Οι Συριανοί τα έβαλαν κάτω, τα μαγείρεψαν, τα δοκίμασαν και είναι έτοιμοι να ξεσκεπάσουν τις κατσαρόλες τους, ξαφνιάζοντας ακόμα και τους ντόπιους, εντυπωσιάζοντας τους επισκέπτες, τους μυημένους και τους πρωτάρηδες.
Σε όλη τη διάρκεια του φεστιβάλ, τα 17 εστιατόρια του δικτύου Aegean Cuisine, στην Ερμούπολη και τα χωριά του νησιού, θα προσφέρουν, παράλληλα με τα μενού τους, ειδικά μενού με πιάτα που εμπνέονται από τη γαστρονομική παράδοση της Σύρου.
Μέσα από τη σελίδα του φεστιβάλ στο Facebook μπορείτε να ενημερώνεστε για το πρόγραμμα των επιμέρους δράσεων, καθώς και για τα εστιατόρια και τους παραγωγούς που συμμετέχουν.
Τα μέλη της Λέσχης Φωτογραφίας-Κινηματογράφου Σύρου αποτυπώνουν τη γαστρονομική κουλτούρα της Σύρου σε μια έκθεση φωτογραφίας με τίτλο «Φάτε μάτια Σύρο» που θα φιλοξενείται στην κεντρική είσοδο του Δημαρχιακού Μεγάρου. Στο πλαίσιο του φεστιβάλ εντάσσεται και η έκθεση για την ιστορία του συριανού λουκουμιού στο Βιομηχανικό Μουσείο ( καθημερινές 10:00-15:30, Σάββατο 10:00-15:30 & 18:00-20:00, Κυριακή 10:00-15:00 ).
Το απόγευμα του Σαββάτου, από τις 17:00 έως τις 21:30, ο θερινός κινηματογράφος «Παλλάς», ο χώρος που άλλοτε στέγαζε την «Αγορά της Ερμούπολης», μεταμορφώνεται για να υποδεχθεί live μαγειρέματα και έκθεση τοπικών προϊόντων. Οι chefs των εστιατορίων του δικτύου Aegean Cuisine στη Σύρο αλλά και guest chefs μαγειρεύουν συριανή κουζίνα για το κοινό και οι τοπικοί παραγωγοί παρουσιάζουν τα προϊόντα τους. Ορισμένες από τις παραγωγικές μονάδες θα δέχονται επισκέψεις κατόπιν συνεννόησης.
Την τελευταία ημέρα του φεστιβάλ, θα πραγματοποιηθεί η παρουσίαση του Ελληνικού πρωινού της Σύρου στο κυλικείο του Δημαρχιακού Μεγάρου, σε μια εκδήλωση η οποία θα μαγνητοσκοπηθεί ώστε να είναι διαθέσιμη προς παρακολούθηση από το ευρύ κοινό και όλους τους ενδιαφερόμενους.