Bostanistas.gr : Ιστορίες για να τρεφόμαστε διαφορετικά

Για τους περισσότερους εξ ημών τα μανιτάρια αποτελούν απλώς μία, αδιάφορη συχνά, προσθήκη σε γεύματα ζυμαρικών ή σαλάτες. Τα άγρια μανιτάρια δε, καθότι σχετικά άγνωστα, είναι συνώνυμα της επικίνδυνης τροφής υπό τον φόβο της δηλητηρίασης. Ωστόσο τις δύο τελευταίες δεκαετίες οι σύλλογοι μανιταρόφιλων σε όλη την Ελλάδα προσπαθούν να μας πείσουν για το αντίθετο, συστήνοντάς μας τον ξεχωριστό αυτό μύκητα.

Από το 1993 χάρη στον κύριο Γιώργο Κωνσταντινίδη, μυκητολόγο και λάτρη του είδους, πολλοί κάτοικοι της βόρειας Ελλάδας έχουν αποκτήσει ένα ιδιαίτερο "σπορ": μέσα σε δάση και βουνά, συχνά σε άσχημες καιρικές συνθήκες και διαθέτοντας λιγοστά εργαλεία, συλλέγουν μανιτάρια κάθε λογής. Για τους περισσότερους η εξοικείωση με το είδος ήρθε μέσα από τα εγχειρίδια του κυρίου Κωνσταντινίδη. Εκλαϊκεύοντας το περιεχόμενο και τους όρους της μυκητογνωσίας και περιγράφοντας σε απλή γλώσσα τα γένη, τις οικογένειες και τις ιδιότητες των μανιταριών, έκανε τους ενδιαφερόμενους να αποκτήσουν μία νέα ενασχόληση συμμετέχοντας ενεργά σε περιπάτους συλλογής και αναγνώρισης των ποικιλιών τους. Η αρχή έγινε με κάποια φυλλάδια-οδηγούς, που υπενθύμιζαν πως η μυκητογνωσία ήταν προνόμιο των αρχαίων Ελλήνων- απόδειξη, οι ελληνικές  ετυμολογικές ρίζες των βασικών όρων της μυκητολογίας.

Η πρώτη οργανωμένη προσπάθεια σημειώνεται το 1999, οπότε και ιδρύεται ο πρώτος σύλλογος μανιταρόφιλων στη Δυτική Μακεδονία. Σήμερα οι αντίστοιχοι σύλλογοι έχουν φτάσει αισίως σε αριθμό τους εφτά σε όλη σχεδόν την Ελλάδα: Δυτική και Ανατολική Μακεδονία-Θράκη, Θεσσαλονίκη, Θεσσαλία Ήπειρος, Λέσβος και Αττική. Με πρακτικά εγχειρίδια και κυρίως με τη βοήθεια του internet οι μανιταρόφιλοι οργανώνονται και πληθαίνουν. Γι’αυτό το σκοπό οι σύλλογοι όλων των περιοχών διοργανώνουν σεμινάρια μανιταρογνωσίας, τις περίφημες γιορτές του μανιταριού αλλά και τις άκρως εκπαιδευτικές και απόλυτα διασκεδαστικές ομαδικές εξορμήσεις τους σε δασώδεις εκτάσεις.

Η κάθε εξόρμηση περιλαμβάνει συλλογή μανιταριών, καθαρισμό τους, αναγνώριση των ειδών ώστε να επισημανθούν τα ακατάλληλα προς βρώση και τέλος -αρκετά συχνά- ακόμα και επιτόπια κατανάλωση των φαγώσιμων ποικιλιών. Για κάποιους η ενασχόληση αυτή έχει μετατραπεί σε μανία, καθώς όλο και περισσότερα μέλη των συλλόγων μελετούν αναλυτικά τους σχετικούς οδηγούς και αλληλεπιδρούν ανταλλάζοντας γνώσεις για το μοναδικό αυτό είδος. Όσοι δεν ορρωδούν, με εκπαιδευμένα σκυλιά ή χρησιμοποιώντας κατάλληλα δυναμιτάκια, ώστε να απομακρύνουν άγρια ζώα που ενδέχεται να βρίσκονται εκεί, εξερευνούν δυσπρόσιτα σημεία των δασών.

Το έργο των συλλόγων γίνεται ακόμα σημαντικότερο αν αναλογιστεί κανείς πως για πολλά χρόνια οι χωρικοί που συνέλεγαν μανιτάρια δε γνώριζαν σχεδόν τίποτα επ’αυτών. Σύμφωνα με τα σχετικά εγχειρίδια και τις οδηγίες συλλογής τους, αν κάποιος κόψει ένα δηλητηριώδες μανιτάρι θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός με τα υπόλοιπα «ανυποψίαστα» στη συνέχεια, καθώς δε θα πρέπει ποτέ να συνυπάρχουν στο ίδιο καλάθι μανιτάρια που ανήκουν στις βρώσιμες ποικιλίες με τα «αγνώστου ταυτότητας». Την επιμόρφωση γύρω από το ζήτημα έχουν αναλάβει ενεργά οι παραπάνω σύλλογοι με πεδίο ηλεκτρονικής συνάντησης την ιστοσελίδα manitari.gr. Όσοι επιδίδονται σε συλλογή μανιταριών και ανησυχούν για κάποιο από τα πρόσφατα αποκτήματά τους, μπορούν αποστέλλοντας τη σχετική φωτογραφία να ταυτοποιήσουν το είδος του με τη δωρεάν βοήθεια που προσφέρουν οι έμπειροι γνώστες και χειριστές της σελίδας.

Βασική επισήμανση των μανιταρόφιλων είναι πως το μανιτάρι αποτελεί τον «ανακυκλωτή της νεκρής οργανικής ύλης και παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην ισορροπία της φύσης». Επομένως η ενασχόληση με αυτό παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον αλλά παράλληλα απαιτεί αυξημένο σεβασμό και σύνεση, καθώς οι ιδιότητές του δεν είναι ακόμα ευρέως γνωστές. Τα τελευταία χρόνια αυξάνεται συνεχώς ο αριθμός των ερασιτεχνών μανιταροκαλλιεργητών, τόσο σε οικιακό επίπεδο, καθώς το είδος επιτρέπει την υπό όρους ανάπτυξή του ακόμα και στο σπίτι του ενδιαφερόμενου, όσο και σε οργανωμένες μονάδες.