Ρεφενές και doggy bag
Διαβάζοντας πριν λίγες μέρες το άρθρο του φίλου μποστανίστα Δημήτρη Μπούτου για τη συλλογική κουζίνα έκανα μερικές παραπέρα σκέψεις για τις αλλαγές που βλέπουμε στην κοινωνία μας τα τελευταία χρόνια «της κρίσης», αλλαγές που όπως αυτές που αναφέρει ο Δημήτρης, έχουν σχέση με το πώς τρώμε και όχι το τι τρώμε.
Εντοπίζω δύο μεγάλες διαφορές. Και οι δύο έχουν σχέση με την αλλαγή της ψυχολογίας μας και ισχύουν νομίζω για όλες τις κοινωνικές και οικονομικές τάξεις.
Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, κάθε που οι φίλοι έβγαιναν για φαγητό στην ταβέρνα ακολουθούσε το φαγοπότι ένας ήπιος (ή και όχι τόσο) καβγάς, όταν οι αρσενικοί της παρέας διαφωνούσαν για το ποιος θα πληρώσει. Πολλές φορές ο έξυπνος της παρέας προλάβαινε να πάει «στην τουαλέτα» δήθεν και να χαμογελάσει με αυταρέσκεια όταν το γκαρσόνι πληροφορούσε τους άλλους ότι το έχει «τακτοποιήσει ο κύριος». «Την επόμενη φορά η σειρά μου» έλεγαν οι άλλοι ο ένας στον άλλο. Αντριλίκι και υπερηφάνεια, το ποιος θα πληρώσει… φιλότιμο θα το λέγαμε. Τότε, αν κανείς μαθημένος από τις λιγότερο κομπλεξικές οικονομικές σχέσεις του εξωτερικού τολμούσε να προτείνει μοιρασιά τον εξόδων, υπήρχε κατακραυγή του στυλ «Τι γυφτιές είναι αυτές!».
Σήμερα ο ρεφενές στις εξόδους της παρέας είναι καθημερινή πραγματικότητα, μια πραγματικότητα που ομολογουμένως την έχουν δεχτεί οι γυναίκες πιο άνετα από τους άντρες και που κανείς δεν θεωρεί ότι σημαίνει κουρελιασμένο φιλότιμο. Ακόμα και οι πιο ζόρικοι υποχωρούν επικαλούμενοι το «πολιτικά σωστό».
Μάλιστα για τις γυναίκες είναι μια πρόσθετη απελευθέρωση… μπορούμε να βγαίνουμε με την παρέα μας χωρίς σύντροφο ή συνοδό και να μην αισθανόμαστε ότι αποτελούμε οικονομικό ή κοινωνικό βάρος.
Το άλλο καινούργιο φαινόμενο που έχει αρχίσει να είναι αποδεκτό και να διαδίδεται σιγά σιγά, είναι αυτό που στην Αμερική αποκαλούν “doggy bag” … η συνήθεια, όταν τρώμε έξω και έχει περισσέψει αρκετό φαγητό (και συμβαίνει συχνότατα γιατί όλων μας «τα μάτια είναι μεγαλύτερα απ το στομάχι») να παίρνουμε το υπόλοιπο μαζί μας. Αυτό πριν μερικά χρόνια ήταν απαράδεκτο στην Ελλάδα… όχι μόνο «γυφτιά» αλλά, ακόμη χειρότερο, «αμερικανιά!».
Τώρα τα περισσότερα εστιατόρια διαθέτουν τα ειδικά ταψάκια μιας χρήσης γι' αυτήν ακριβώς τη δουλειά και τα γκαρσόνια όχι μόνο δεν σοκάρονται αλλά όταν βλέπουν να περισσεύει φαΐ ρωτάνε «Μήπως θέλετε να το πάρετε;».
Βέβαια εδώ παίζει ρόλο κι άλλη κοινωνική αλλαγή: το ότι πολλοί εργαζόμενοι συχνά δεν αδειάζουν να μαγειρέψουν στο σπίτι και εξαρτώνται από "πακέτα" έτσι κι αλλιώς, οπότε είναι συνηθισμένοι πια στην ιδέα του έτοιμου φαγητού. Τόσο το καλύτερο αν είναι καλομαγειρεμένο "από χέρι".