Μην υποτιμάτε τα "ψοφίμια"
Το e-mail ήταν πολύ θυμωμένο και έφτασε με αφορμή μία απο τις πιo διαβασμένες συνταγές μας για σούπα με κρέας. «Φάτε εσείς τα ψοφίμια!» έλεγε. «Εγώ είμαι χορτοφάγος!» Δεδομένου ότι τέτοιου είδους σούπες είναι απο τα πιo αγαπημένα πιάτα μου για τις κρύες νύχτες του χειμώνα, το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα ήταν «κανένα πρόβλημα, ένα στόμα λιγότερο».
Επειδή, όμως, το ίδιο ισχύει και για το bostanistas (κάθε κλικ μετράει) αυτή είναι μιά καλή ευκαιρία να ξεκαθαρίσουμε τη θέση μας στους απανταχού χορτοφάγους: μην υποτιμάτε τα «ψοφίμια», κυρίες και κύριοι. Χωρίς αυτά θα είχαμε μείνει Αυστραλοπίθηκοι.
Το τεκμηριώνει αναλυτικά ο καθηγητής Νταν Λίμπερμαν στο βιβλίο του για την εξέλιξη του κεφαλιού μας (The Evolution of the Human Head). Πριν απο δύο εκατομμύρια χρόνια, ο πιθηκοειδής πρόγονός μας με τον λιλιπούτειο εγκέφαλο και το γιγαντιαίο σαγόνι, που τρεφόνταν με σκληρά και γεμάτα ίνες φυτά, εξελίχθηκε στον κομψότερο Homo erectus με τα μακριά πόδια, το μεγάλο κεφάλι και τα μικρά, αιχμηρά δόντια, ιδανικά για το μάσημα ωμού κρέατος και μαλακών φρούτων.
Σύμφωνα με τον Λίμπερμαν, μόνο ένας παράγοντας ήταν δυνατόν να οδηγήσει σε μία τόσο δραματική αλλαγή: μία διατροφή την οποία κανένα άλλο πιθηκοειδές δεν είχε δοκιμάσει ως τότε, η οποία περιελάμβανε σταθερή πηγή κρέατος με υψηλή περιεκτικότητα θερμίδων, λίπους και πρωτεΐνης.
Με λίγα λόγια, ο εγκέφαλός μας άρχισε να μεγαλώνει μόλις αρχίσαμε να τρώμε κρέας. Οι γνώστες του θέματος θα παρατηρήσουν εδώ ότι και ο Neanderthal, που έτρωγε μόνο κρέας και είχε μεγαλύτερο κεφάλι και απο τον Homo sapiens, το μόνο που κατάφερε ήταν να εξαφανιστεί μαζί με τα μαμούθ – και θα έχουν δίκιο. Αλλά ο καημένος ο Neanderthal ήταν ένα είδος το οποίο εξελίχθηκε στον πάγο κι όταν είδε τον κόσμο να λειώνει κάτω απο τα πόδια του, δεν μπόρεσε να προσαρμοστεί.
Ο Homo erectus, αντιθέτως, όχι απλώς προσαρμόστηκε αλλά εξελίχθηκε σε sapiens. Και τα κατάφερε για έναν λόγο που του εξασφάλισε τη σταθερή πηγή κρέατος που χρειαζόταν ο εγκέφαλός του για να μεγαλώσει όλο και περισσότερο. Επί δύο εκατομμύρια χρόνια, πριν τα τόξα, τα βέλη και τα ακόντια, τα ανθρωποειδή έπιαναν τα ζώα με γυμνά χέρια. Και τα έπιαναν επειδή έτρεχαν πιo μακριά.
Το γιατί και το πώς είμαστε φτιαγμένοι για να τρέχουμε πιo μακριά απο τα ζώα το εξηγεί ο Christopher McDougall στο καταπληκτικό Born to Run, το οποίο ναι μεν δεν έχει καμμία σχέση με μποστάνια, κουζίνες και κρέατα αλλά περιέχει μία φράση στην οποία βασίζεται όλη η προσπάθεια του bostanistas.
O Homo erectus «μπορούσε να πιάσει πολύ κρέας τρέχοντας αλλά δεν μπορούσε να τρέξει με την κοιλιά γεμάτη κρέας κι έτσι τον περισσότερο καιρό τη γέμιζε με υδατάνθρακες απο ρίζες και φρούτα και άφηνε τα παϊδάκια αντιλόπης για ειδικές περιπτώσεις...».
Οι αρχαίοι ημών πρόγονοι το έλεγαν με δύο λέξεις: μέτρον άριστον. Εμείς προσπαθούμε να το πούμε με λίγο περισσότερες. Κι έχουμε χώρο για όλους.